Τι πιστεύουν οι νέοι εργαζόμενοι για σπουδές, δουλειά και μισθούς
Σάββατο, 08 Νοεμβρίου 2025
Του Στράτου Στρατηγάκη
Μαθηματικού - Ερευνητή
Έρευνα σε 1.500 νέους εργαζόμενους έως 29 ετών διεξήγαγε η εταιρεία alco για λογαριασμό του Ινστιτούτου Εργασίας (ΙΝΕ) της ΓΣΕΕ. Δεν πρόκειται, δηλαδή, για έρευνα που έγινε σε τυχαίο δείγμα νέων αλλά μόνο σε όσους εργάζονται. Τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά.
Το 75% των νέων εργαζόμενων έχει πάει σε ΤΕΙ ή Πανεπιστήμιο. Πρόκειται λοιπόν για εξαιρετικά μορφωμένη γενιά, μάλλον την πιο μορφωμένη της Ελλάδας. Το ποσοστό των νέων πτυχιούχων σε ολόκληρο τον πληθυσμό είναι λίγο κάτω από 45%. Αυτοί, όμως, καταλαμβάνουν το 75% των θέσεων εργασίας, που πολλές φορές είναι άσχετη με τις σπουδές τους.
Συμπεραίνουμε, λοιπόν, ότι η ανεργία των μη πτυχιούχων είναι πολύ μεγάλη, αφού μόλις το 25% των θέσεων εργασίας καταλαμβάνονται από μη πτυχιούχους. Το 22% των πτυχιούχων σπούδασε Κοινωνικές ή Ανθρωπιστικές Επιστήμες και το 19% Οικονομία και Διοίκηση. Οι σπουδές δίνουν δουλειά, απλά δεν θα υπάρχουν νέοι σε λίγα χρόνια. Μάλιστα το 49% των ερωτώμενων δηλώνει ότι η Εκπαίδευση που έλαβε δεν τον βοήθησε καθόλου ή τον βοήθησε ελάχιστα στην προετοιμασία του για την αγορά εργασίας.
| Επίπεδο εκπαίδευσης νέων εργαζόμενων έως 29 ετών | |
| Διδακτορικό | 3% |
| Μεταπτυχιακό | 29% |
| Ανώτερη/Ανώτατη | 43% |
| Επαγγελματική | 12% |
| Δευτεροβάθμια | 12% |
| Υποχρεωτική | 1% |
| Πηγή: Alco | |
Το 27% των εργαζομένων εργάζεται σε εργασία που δεν έχει καμία σχέση με τις σπουδές του, ενώ το 39% εργάζεται σε εργασία που έχει απόλυτη σχέση με τις σπουδές του. Το 23% εργάζεται στις υπηρεσίες και το εμπόριο και αποτελεί τη μεγαλύτερη ομάδα εργαζομένων και μάλλον ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της οικονομίας μας. Η μισή Ελλάδα φτιάχνει και πηγαίνει καφέ στην υπόλοιπη μισή.
Το 43% μένει με τους γονείς του και το 30% με σύντροφο ή φίλο. Βολικό και εύκολο να μένεις με τους γονείς σου. Το θέλουν και τα δύο μέρη. Ο νέος διότι έχει καθαρό σπίτι και ρούχα και ένα πιάτο φαγητό με το λιγότερο δυνατό κόπο και έξοδα. Σε ποσοστό 77% συνεισφέρουν στο σπίτι των γονιών τους. Οι γονείς έχουν το παιδί στο σπίτι τους, πράγμα που αρέσει σε πολλούς γονείς, παρότι ξέρουν ότι αυτό κάνει μακροπρόθεσμα κακό στο παιδί τους, αφού δεν το αφήνει να ανεξαρτητοποιηθεί.
Μία από τις αιτίες του φαινομένου είναι φυσικά το οικονομικό. Στο 32% των εργαζόμενων το εισόδημα δεν επαρκεί ποτέ για τις βασικές τους ανάγκες ενώ για το 38% φτάνει μερικές φορές. Αυτοί και να θέλουν δεν μπορούν να φύγουν από την οικογενειακή εστία. Είναι προφανές ότι δεν μπορεί να μείνει και να συντηρήσει ένας νέος εργαζόμενος ένα σπίτι μόνος του με ένα μισθό στην Ελλάδα του 2025. Μόνο αν συγκατοικήσει μπορεί να φύγει από την οικογενειακή εστία. Αυτό βέβαια συμβαίνει και σε πολλές άλλες χώρες, δεν συνέβαινε, όμως, στην Ελλάδα. Όλοι οι εργαζόμενοι μπορούσαν να συντηρήσουν τον εαυτό τους και να συντηρούν ένα σπίτι.
Η τάση για φυγή στο εξωτερικό
Το 46% είναι οικονομικά ανεξάρτητοι, ενώ το 52% χρειάζεται βοήθεια. Σε ποσοστό 72% δεν είναι ικανοποιημένοι από τις επαγγελματικές του προοπτικές στην Ελλάδα. Σε βαθμολογία από το 1 έως το 5 (1 διαφωνώ απόλυτα 5 συμφωνώ απόλυτα) ο μέσος όρος είναι 2. Γι’ αυτό το 46% θα ενδιαφερόταν να εργαστεί στο εξωτερικό. Φυσικά υπάρχει μεγάλη απόσταση ανάμεσα στο με ενδιαφέρει και στο πηγαίνω να εργαστώ στο εξωτερικό. Αυτή είναι, όμως, η τάση.
Τι πιο λογικό να σκέφτεσαι να ζήσεις και να εργαστείς σε μία άλλη χώρα όπου το κράτος λειτουργεί με κάποιους κανόνες και ο μισθός είναι ο διπλάσιος; Δεν συμβαίνει μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Οι νέοι φεύγουν για εργασία σε άλλες χώρες, που προσφέρουν καλύτερη ζωή. Ευνοεί την φυγή ότι υπάρχει έλλειψη, κυρίως επιστημόνων, σε αρκετές κεντροευρωπαϊκές χώρες. Απλά στην Ελλάδα η φυγή των νέων επιστημόνων συμβαίνει στον υπερθετικό βαθμό, όπως όλα. Επιστρέφουν μόνο όσοι έχουν οικογενειακές υποχρεώσεις ή κουράστηκαν από τις κλιματικές συνθήκες και θέλουν ήλιο και τους δικούς τους ανθρώπους.
Η εργασία δεν τους αφήνει αρκετό προσωπικό χρόνο (ποσοστό 51%), με αποτέλεσμα να επηρεάζεται η προσωπική τους ζωή (ποσοστό 62%) και να μην είναι ικανοποιημένοι από την ισορροπία μεταξύ ζωής και εργασίας (ποσοστό 50%). Όλα αυτά μαζί με τα χαμηλά εισοδήματα τους κάνουν να νιώθουν ότι δεν είναι εφικτό να δημιουργήσουν οικογένεια σε ποσοστό 65%.
Απαιτήσεις και δημογραφικό
Σίγουρα οι συνθήκες δεν ευνοούν, αλλά έχουν ανέβει και οι απαιτήσεις των νέων προκειμένου να κάνουν οικογένεια και παιδιά. Δεν θέλουν να καταβάλουν τον κόπο και το χρήμα που απαιτούνται για να κάνουν παιδιά· τα παιδιά δεν περιλαμβάνονται και στο μοντέρνο lifestyle. Η αναστροφή του δημογραφικού προβλήματος, αν μας ενδιαφέρει, πρέπει να έχει δύο σκέλη. Το ένα οικονομικό και το άλλο αξιακό.
Είναι αλήθεια ότι οι νέοι μας ψάχνουν νόημα και μέσα από την εργασία τους. Έτσι λένε ότι η εργασία πρέπει να έχει σκοπό πέρα από τον μισθό σε ποσοστό 73%. Αυτό είναι πολύ σημαντικό για την προσωπική ευτυχία του καθενός. Το 47% πιστεύει ότι στην εργασία του η δημιουργικότητα δεν αναγνωρίζει και δεν επιβραβεύεται. Ποσοστό 69% πιστεύει ότι η ψυχική υγεία είναι πιο σημαντική από την οικονομική εξασφάλιση.
Είναι πρόθυμοι, μάλιστα, να αλλάξουν δουλειά, αν δεν τους εκφράζει αυτή που κάνουν, ακόμη και αν χάσουν εισόδημα. Δεν εμπιστεύονται τους θεσμούς που προστατεύουν τους εργαζόμενους σε ποσοστό 65%, πράγματα που πιστεύω θα μετρήσουν στην απόφασή τους να φύγουν για να εργαστούν σε άλλη χώρα.
Πιστεύουν ότι η γενιά των γονιών τους έζησε καλύτερες εργασιακές και κοινωνικές συνθήκες από τη δική τους. Συμφωνούν απόλυτα (βαθμολογούν με 5) σε ποσοστό 51%, βαθμολογούν με 4 το 22%. Δηλαδή το 73% πιστεύει ότι τα πράγματα είναι χειρότερα γι’ αυτούς από ό,τι ήταν για την προηγούμενη γενιά. Πρόκειται για την αίσθηση που κυριαρχεί στους νέους μας.
Δεν μπορούν να συγκρίνουν αντικειμενικά, διότι δεν μπορούν να κάνουν μπρος – πίσω στο χρόνο, αλλά αυτή η αίσθηση σκοτώνει.
Ίσως πρόκειται και για τον απόηχο της οικονομικής κρίσης που βίωσαν αυτοί οι νέοι τη στιγμή που ήθελαν να ανοίξουν τα φτερά τους, αλλά έχει και μία λογική βάση. Στη δική μας γενιά δεν θυμάμαι κανέναν να αγχώνεται για τον λογαριασμό της ΔΕΗ, για παράδειγμα.