Top

Τα επαγγελματικά δικαιώματα στον πάγο

Σάββατο, 16 Νοεμβρίου 2024

Του Στράτου Στρατηγάκη 
Μαθηματικού - Ερευνητή

Με ρωτούν αρκετοί με σπουδές στο εξωτερικό, που εργάζονται σε μεγάλες πολυεθνικές: Γιατί είναι τόσο σοβαρό θέμα στην Ελλάδα το θέμα των επαγγελματικών δικαιωμάτων. Δεν είναι και τόσο σημαντικό ζήτημα. Τα επαγγελματικά δικαιώματα δίνουν στους μηχανικούς το δικαίωμα υπογραφής μελετών, τους δίνουν, δηλαδή, τη δυνατότητα να κερδίσουν χρήματα. Αν θέλουν να εργαστούν σε μία μεγάλη εταιρία ως μηχανικοί τότε δεν τους χρειάζονται τα επαγγελματικά δικαιώματα που απορρέουν από το πτυχίο του μηχανικού. Συνεπώς αν μία σχολή μηχανικών δίνει πτυχία που δεν έχουν επαγγελματικά δικαιώματα δε σημαίνει ότι οι κάτοχοι του πτυχίου δεν μπορούν να εργαστούν πουθενά. Αποκλείονται από κάθε σχέση τους με το ελληνικό δημόσιο. Δεν μπορούν να υπογράψουν μελέτες και δεν μπορούν να διοριστούν στο δημόσιο.

Τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων των Πανεπιστημίων αποτελούν ακόμη μία από τις πολλές περιπτώσεις στην Ελλάδα που δεν ισχύει το αυτονόητο. Σπουδάζεις Πολιτικός Μηχανικός; Να μπορείς να εργαστείς ως Πολιτικός Μηχανικός, με τον ίδιο τρόπο που εργάζονται οι μηχανικοί των πολυτεχνικών σχολών. Αυτό, το προφανές, δεν ισχύει για όλα τα Τμήματα των Πολιτικών Μηχανικών (και άλλων ειδικοτήτων μηχανικών) των ελληνικών δημόσιων Πανεπιστημίων. Για κάποια ισχύει εδώ και δεκαετίες. Για τα Τμήματα που αποτελούν μετεξέλιξη των ΤΕΙ, από το 2019 και μετά, δεν ισχύει. Τα προγράμματα σπουδών έγιναν πενταετή, πιστοποιήθηκαν από την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης Ελλάδας (ΕΘΑΑΕ) αλλά ακόμη δεν τα έχουν επαγγελματικά δικαιώματα του μηχανικού.

Η αρμόδια επιτροπή συνεδρίασε την άνοιξη και λίγο πριν τις Πανελλαδικές εξετάσεις 2024 ενέκρινε τη χορήγηση των επαγγελματικών δικαιωμάτων σε 18 τμήματα Μηχανικών, αυτά που βλέπουμε στον πίνακα. Απέμεναν μόνο οι Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις (ΚΥΑ) για να γίνουν οι πτυχιούχοι αυτών των τμημάτων ισότιμοι με τους πτυχιούχους των πολυτεχνικών σχολών. Η αναγνώριση θα γινόταν αναδρομικά από τότε που αποφοίτησαν οι πρώτοι πτυχιούχοι των πενταετών προγραμμάτων. Εξέδωσε και πανηγυρικό δελτίο τύπου το Υπουργείο Παιδείας ανακοινώνοντας ότι εκδόθηκε η πρώτη ΚΥΑ.

Και μετά σιωπή. Είπαν ότι χρειαζόταν νομοθετική ρύθμιση για να ισχύσει η αναδρομικότητα. Η ρύθμιση ψηφίστηκε από τη Βουλή το καλοκαίρι. Όλα είναι έτοιμα δηλαδή για την έκδοση των ΚΥΑ. Αυτές, όμως, ξεχάστηκαν. Πλησιάζουν τα Χριστούγεννα και δεν έχει γίνει τίποτε ακόμη. Αυτό σημαίνει ότι οι πτυχιούχοι των 18 τμημάτων του πίνακα δεν έχουν τη δυνατότητα να γίνουν πλήρη μέλη του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ). Δεν έχουν δηλαδή τα επαγγελματικά δικαιώματα του μηχανικού, όπως λέει το πτυχίο τους.

Στο παρελθόν ζήσαμε αρκετές προσπάθειες να αποδοθούν επαγγελματικά δικαιώματα στους αποφοίτους των ΤΕΙ και πάντα κάπου σκάλωνε το πράγμα. Έτσι αρκετοί απόφοιτοι των ΤΕΙ δεν έχουν καθόλου επαγγελματικά δικαιώματα, με αποτέλεσμα να προσφεύγουν οι πτυχιούχοι τους στα δικαστήρια και να δικαιώνονται, διότι ο νόμος λέει ότι εντός 6 μηνών από την ίδρυση του τμήματος έπρεπε να είχαν οριστεί τα επαγγελματικά τους δικαιώματα. Το Υπουργείο Παιδείας καταδικάζεται σε αποζημιώσεις χιλιάδων ευρώ και παρ’ όλα αυτά δεν αποδίδει τα επαγγελματικά δικαιώματα στους πτυχιούχους των πρώην ΤΕΙ.

Στις Πανελλαδικές εξετάσεις 2024 οι υποψήφιοι, επηρεασμένοι από τις ανακοινώσεις του Υπουργείου Παιδείας ότι αποκτούν επαγγελματικά δικαιώματα οι απόφοιτοι των τμημάτων Μηχανικών, δήλωσαν τις σχολές Μηχανικών μαζικά με αποτέλεσμα να ανέβει η βάση τους αρκετές φορές πάνω από 1.000 μόρια. Αποδείχθηκε ότι η χαμηλή τους ζήτηση και κατά συνέπεια η χαμηλή τους βάση οφειλόταν στη μη απόδοση των επαγγελματικών δικαιωμάτων στους πτυχιούχους τους. Οι υποψήφιοι εμπιστεύτηκαν τις ανακοινώσεις του Υπουργείου Παιδείας. Η μη έκδοση των ΚΥΑ δημιουργεί νέες ανασφάλειες και φόβο ότι, τελικά, μπορεί να κόλλησε κάπου η υπόθεση. Η εκκωφαντική σιωπή επί του θέματος μόνο ανησυχία μπορεί να προκαλέσει.

Δυστυχώς στην Ελλάδα τα αυτονόητα σε άλλες χώρες δεν ισχύουν παρότι έχουμε διανύσει το ένα τέταρτο του 21ου αιώνα και ανήκουμε στην Ευρώπη. Ας δούμε μερικά από τα αυτονόητα για άλλες χώρες που δεν ισχύουν στην Ελλάδα:

Είναι αυτονόητο ότι όταν ξεκινούν τα σχολεία οι μαθητές πάνε στο σχολείο και συναντούν τους εκπαιδευτικούς που θα τους διδάξουν. Στην Ελλάδα αυτό δεν ισχύει· συναντούν μερικούς εκπαιδευτικούς και όσους λείπουν εύχονται να τους διορίσει το Υπουργείο Παιδείας εντός του φθινοπώρου. Η κατάσταση χειροτερεύει κάθε χρόνο αντί να καλυτερεύει, διότι όταν η διαδικασία διορισμών στα σχολεία ξεκινά στις 20 Αυγούστου δεν γίνεται στις 11 Σεπτεμβρίου να είναι οι εκπαιδευτικοί στις θέσεις τους.

Είναι αυτονόητο ότι όταν ξεκινούν τα μαθήματα στα Πανεπιστήμια οι φοιτητές γνωρίζουν σε ποιο Τμήμα φοιτούν ξεκινούν τις σπουδές τους και παίρνουν τα βιβλία που θα διαβάσουν στο εξάμηνο, που μόλις ξεκινά. Στην Ελλάδα αυτό δεν ισχύει· οι μετεγγραφές των φοιτητών δεν έχουν ξεκινήσει ακόμη, πράγμα που σημαίνει ότι όσοι φοιτητές πάρουν μετεγγραφή θα πάνε στις σχολές τους λίγο πριν τα Χριστούγεννα. Τι θα γίνει με το εξάμηνο; Κανείς δεν ξέρει, μάλλον θα το χάσουν. Φυσικά με το ξεκίνημα της χρονιάς τα βιβλία δεν τους περιμένουν. Το αντίθετο γίνεται· οι φοιτητές περιμένουν τα βιβλία, πότε θα έρθουν για να διαβάσουν. Η κατάσταση και εδώ χειροτερεύει διότι φθάσαμε στα μέσα Νοεμβρίου και δεν έχει ξεκινήσει η υποβολή των αιτήσεων μετεγγραφής.

Είναι αυτονόητο ότι όταν παίρνεις το πτυχίο του Μηχανικού είσαι Μηχανικός. Στην Ελλάδα αυτό δεν ισχύει· είδαμε τι συμβαίνει δεκαετίες τώρα. Πολλά είναι τα αυτονόητα που δεν ισχύουν στην Ελλάδα. Όσο αυτά και πολλά άλλα δεν είναι αυτονόητα δεν γίνεται να λεγόμαστε κανονική χώρα.