Τα μέτρα για τον σχολικό εκφοβισμό
Σάββατο, 13 Απριλίου 2024
Του Στράτου Στρατηγάκη
Μαθηματικού - Ερευνητή
Σοκαριστικά είναι τα στοιχεία που δημοσίευσε το Υπουργείο Παιδείας σχετικά με το bulling. Είχαμε αύξηση κατά 64,75% μέσα σε ένα μόνο χρόνο, από το 2022 στο 2023, όπως βλέπουμε στον πίνακα. Ένας στους 4 μαθητές αναφέρει ότι πέφτει θέμα εκφοβιστικών ενεργειών τουλάχιστον μερικές φορές το μήνα, σύμφωνα με το διαγωνισμό PISA 2023.
| Αριθμός ανηλίκων 13 έως 17 ετών που διέπραξαν αδικήματα του ποινικού κώδικα | |
| Έτος | Αριθμός ανηλίκων |
| 2020 | 835 |
| 2021 | 907 |
| 2022 | 1.118 |
| 2023 | 1.842 |
| Πηγή: Υπουργείο Παιδείας | |
Το Υπουργείο Παιδείας αποφάσισε κάτι να κάνει, έστω και με τόσο μεγάλη καθυστέρηση, αφού το φαινόμενο της βίας και του εκφοβισμού έχει ήδη γιγαντωθεί και όσο μεγαλώνει τόσο και πιο δύσκολο είναι να καταπολεμηθεί. Συνηθίζουμε την ύπαρξή του και τείνουμε να το αποδεχθούμε στην καθημερινότητά μας. Φυσικά αυτό δεν ισχύει για τα θύματα της βίας και του εκφοβισμού, που θα κουβαλάνε μέσα τους την κακοποίηση για όλη τους τη ζωή.
Τα μέτρα που ανακοίνωσε το Υπουργείο Παιδείας είναι κυρίως αστυνομικού χαρακτήρα. Είναι όμως απαραίτητα, διότι τα έχουμε μπλέξει τα πράγματα, οδηγώντας στην ατιμωρησία τους παραβάτες, στα πλαίσια μίας δήθεν παιδαγωγικής.
Ας ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα: Στο σχολείο πρέπει να υπάρχει επιβράβευση και ποινή. Αν καταργήσουμε την ποινή και έχουμε μόνο επιβράβευση, τότε καταλήγουμε στο σχολείο και στα παιδιά που έχουμε: Όλοι άριστοι και οι περισσότεροι δεν ξέρουν ούτε τα στοιχειώδη. Τα παιδιά, και κυρίως οι γονείς τους, θεωρούν ότι τους οφείλουν τον έπαινο και το 20 οι εκπαιδευτικοί, αφού είναι τέλειοι. Κανείς δεν μένει μετεξεταστέος· ούτε λόγος φυσικά για να μείνει κάποιος μαθητής στην ίδια τάξη. Κι έτσι όλοι είναι άριστοι και υπέροχοι. Δυστυχώς, όμως, η πραγματικότητα είναι διαφορετική.
Ας δούμε τα μέτρα που ανακοίνωσε το Υπουργείο Παιδείας. Το πρώτο είναι μία πλατφόρμα καταγγελίας του εκφοβισμού. Καλό είναι να υπάρχουν οι καταγγελίες για να μην θάβονται από την αδιαφορία ή την αδυναμία αντιμετώπισης του προβλήματος. Το δεύτερο είναι η αύξηση του αριθμού των ψυχολόγων και των κοινωνικών λειτουργών στα σχολεία. Έφτασαν τους 3.840 φέτος. Έχουμε 11.599 σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, δηλαδή ένας ψυχολόγος ανά τρία σχολεία, στην καλύτερη χρονιά, του θεσμού. Φυσικά οι ψυχολόγοι δεν αποτελούν λύση, δρουν πυροσβεστικά, προσπαθώντας να μην πάρουν μεγάλες διαστάσεις τα προβλήματα.
Ένα άλλο μέτρο είναι η ενεργοποίηση του κανονισμού λειτουργίας των σχολείων και η υποχρέωση αποδοχής του από τους γονείς κατά την εγγραφή των μαθητών. Είμαι περίεργος τι θα γίνει με τους γονείς παιδιών της υποχρεωτικής εκπαίδευσης που θα αρνηθούν να ψηφίσουν τον κανονισμό. Δεν θα τα γράψουν στο σχολείο οι διευθυντές; Μα είναι υποχρεωτικό. Ψηφιοποίηση των απουσιών της ημέρας. Σωστό μέτρο (για να μη σβήνονται απουσίες στο τέλος) αλλά από ποιους θα γίνεται η ημερήσια καταγραφή; Από τη γραμματεία που δεν έχουν τα σχολεία;
Επαναφέρεται το μέτρο των δικαιολογημένων και των αδικαιολόγητων απουσιών. Είχε καταργηθεί για να γλυτώσουμε από τα ψεύτικα πιστοποιητικά γιατρών, είπε ο τότε Υπουργός Παιδείας, αλλά τα παιδιά θεωρούσαν σχεδόν υποχρέωσή τους να κάνουν και τις 114 απουσίες που πίστευαν ότι είχαν δικαίωμα να κάνουν. Ορίστηκε μία 15λεπτη καθυστέρηση δίνει 1 απουσία, 3 καθυστερήσεις μικρότερες των 15 λεπτών 1 απουσία. Μου θυμίζει όταν ήμασταν μικροί και παίζαμε στις αλάνες: Τα 3 κόρνερ ήταν 1 πέναλτι. Τέτοιας εμπνεύσεως είναι το μέτρο που δεν θα έχει, φυσικά, καμία τύχη. Είναι απλό: ακόμη και αν ξεπεράσουμε το πρόβλημα με τη διαπραγμάτευση μαθητή και καθηγητή για τα λεπτά της καθυστέρησης, ο καθηγητής είναι κάθε μέρα διαφορετικός την πρώτη ώρα, οπότε δεν ξέρει τι έγινε τις προηγούμενες μέρες, ούτε μπορεί ο απουσιολόγος να σημειώνει κάπου τον αριθμό των καθυστερήσεων κάθε μαθητή.
Αυστηροποιούνται οι ποινές. Καιρός ήταν, διότι η ατιμωρησία αποτελεί μάθημα για το μέλλον. Θα μου πείτε τόσα έχουν γίνει στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια και κανείς δεν έχει τιμωρηθεί, οι μαθητές σε μάραναν; Το σημαντικό για τα παιδιά είναι ότι η ποινή αποτελεί μέρος του μαθήματος. Πρέπει να μην είναι καθοριστική για το μέλλον του παιδιού, αλλά να είναι υπαρκτή για να μαθαίνουν τα παιδιά ότι οι πράξεις έχουν και συνέπειες. Να καταπολεμηθεί η ατιμωρησία. Επανέρχονται οι πενθήμερες αποβολές και η αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος, αλλά η πιο σωστή ποινή είναι ο αποκλεισμός από εκδρομές και μετακινήσεις των παραβατών. Πρόκειται για μέτρο που αν εφαρμοστεί σωστά, θα δώσει το καλύτερο μάθημα στους παραβάτες των κανονισμών. Οι μαθητές που αποβάλλονται από το σχολείο πρέπει να εκτίουν την ποινή τους στο σπίτι τους και όχι στο προαύλιο βανδαλίζοντας το σχολείο.
Ένα άλλο μέτρο που είναι εξαιρετικό είναι να πληρώνουν οι γονείς το κόστος των βανδαλισμών. Το μέτρο θα κριθεί, όπως όλα, από την εφαρμογή του. Δεν ξέρουμε τι αντιθέσεις θα δημιουργήσει, αν δεν το δούμε στην πράξη. Θα πέφτουν βροχή οι μηνύσεις από τους γονείς που θα καλούνται να πληρώσουν και, φυσικά, δεν θα θέλουν; Θα κάνουν χρόνια να ξεκαθαρίσουν τα πράγματα για να καταλογισθεί το χρέος;
Το κινητό επισήμως απαγορεύεται να το έχουν μαζί τους, κλειστό ή ανοικτό, οι μαθητές στο σχολείο. Το ανέφικτο του πράγματος κατάλαβε και ο Υπουργός Παιδείας και δήλωσε ότι μπορεί να έχει το κινητό ο μαθητής μαζί του αλλά απενεργοποιημένο. Αυτό δεν είναι εφικτό. Πέρα από το ότι τα παιδιά δεν ξέρουν πώς απενεργοποιείται το κινητό, αφού δεν το έχουν απενεργοποιήσει ποτέ, ο νόμος που παραβιάζεται από όλους, απλά δεν υπάρχει, παρά μόνο στα χαρτιά. Αυτό θα συμβεί. Όταν όλοι έχουν ενεργοποιημένο το κινητό τους δεν μπορείς να τους τιμωρήσεις όλους. Όταν το έχουν ανοικτό οι εκπαιδευτικοί και καλά κάνουν δεν μπορούν να το έχουν κλειστό οι μαθητές. Το πρόβλημα είναι ότι το κινητό αποτελεί εργαλείο εκφοβισμού με τα διάφορα βίντεο που τραβούν και προωθούν σε άλλους οι μαθητές. Τα στοιχεία του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς δικτύου είναι σοκαριστικά: το 49% έχει βιώσει βία στο διαδίκτυο ως παρατηρητής και το 13% έχει πέσει θύμα βίας στο διαδίκτυο. Το κινητό τηλέφωνο διαδίδει τις εικόνες βίας.
Το κινητό, όμως, δημιουργεί και προβλήματα συγκέντρωσης στα παιδιά. Τους “τρώει” όλο το χρόνο με αποτέλεσμα να έχουν σταματήσει το διάβασμα. Το επίπεδο των μαθητών γίνεται όλο και χειρότερο (όχι μόνο εξαιτίας του κινητού). Δεν το λέω εγώ το λέει η διεθνής αξιολόγηση PISA, όπου η χώρα μας πάει όλο και χειρότερα.
Όλα αυτά τα μέτρα, φυσικά, δεν λύνουν το πρόβλημα, διότι το πρόβλημα βρίσκεται στην εξέλιξη της ίδιας της κοινωνίας μας. Ο ανταγωνισμός, που έχει γίνει πια η σημαντικότερη αξία, δημιουργεί τα προβλήματα. Όταν βλέπεις τον άλλον και σκέφτεσαι ότι πρέπει να του επιβληθείς, έχει γίνει η κακή αρχή. Όταν είσαι ανήλικος δεν έχεις τον τρόπο να το ελέγξεις και η κατάσταση πολύ εύκολα εκτροχιάζεται.
https://www.naftemporiki.gr/society/1638830/ta-metra-gia-ton-scholiko-ekfovismo/