Ιδιωτικά πανεπιστήμια στην Ελλάδα: Να προσγειωθούμε στην πραγματικότητα
Σάββατο, 22 Ιουλίου 2023
Του Στράτου Στρατηγάκη
Μαθηματικού - Ερευνητή
Επανήλθε δριμύτερη η κυβέρνηση στα ιδιωτικά Πανεπιστήμια ως απόλυτη αναγκαιότητα εκσυγχρονισμού. Και όλοι σκέφτονται ότι Πανεπιστήμια επιπέδου Harvard θα έρθουν στη χώρα μας. Για να προσγειωθούμε, λοιπόν˙ η Ελλάδα είναι πολύ μικρή αγορά για να προσελκύσει κάποιο Πανεπιστήμιο αυτού του επιπέδου.
Και το ερώτημα είναι τι περιμένουμε να συμβεί με τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια; Η απάντηση είναι ό,τι συνέβη και στην Κύπρο. Τα κολέγια της Κύπρου βαφτίστηκαν Πανεπιστήμια, έκαναν επενδύσεις και αναβαθμίστηκαν. Χορηγούν πτυχία, προσπαθούν να σταθούν στη διεθνή αγορά της Εκπαίδευσης και τα καταφέρνουν αρκετά καλά έχοντας πολλούς Έλληνες φοιτητές και αρκετούς Άραβες.
Αντίστοιχα πράγματα θα περιμένουμε και εδώ. Τα Κολέγια θα γίνουν Πανεπιστήμια και θα διεκδικήσουν τους Έλληνες που πάνε και σπουδάζουν στην Κύπρο, αλλά και όσους πάνε στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία για τις αγγλόφωνες ιατρικές. Θα διεκδικήσουν επίσης τους φοιτητές που μέσω Πανελλαδικών πέτυχαν σε κάποιο τμήμα της περιφέρειας, χωρίς να τους αρέσει. Τα μόρια καθόρισαν την εισαγωγή τους. Υπάρχει και η “προίκα” της ΕΒΕ, καθώς η ΕΒΕ αποκλείει έναν στους τρεις υποψηφίους των Πανελλαδικών, είτε γράψουν καλά είτε όχι. Κοινό υπάρχει λοιπόν για τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια.
Φυσικά όσοι πηγαίνουν για σπουδές στα καλά Πανεπιστήμια του εξωτερικού θα συνεχίσουν να πηγαίνουν. Δεν πρόκειται να προτιμήσει ένας φοιτητής που μπορεί να γίνει δεκτός στο Harvard να μείνει εδώ και να σπουδάσει σε ένα ελληνικό ιδιωτικό Πανεπιστήμιο.
Ο στόχος, λοιπόν, θα είναι οι φοιτητές από οικογένειες που μπορούν να πληρώσουν κάποια δίδακτρα, αλλά όχι και τόσα πολλά, και δεν τα πήγαν καλά στις Πανελλαδικές Εξετάσεις. Πολλοί, μάλιστα, θα σκεφτούν να μην δώσουν καθόλου Πανελλαδικές Εξετάσεις και να πάνε κατευθείαν στα ιδιωτικά Πανεπιστήμια. Για τους κατοίκους της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης το κόστος θα είναι περίπου όσο οι σπουδές σε άλλη πόλη. Το επιπλέον κέρδος θα είναι ότι θα επιλέγουν τι θα σπουδάσουν, πράγμα εξαιρετικά σημαντικό. Δεν θα εξαρτώνται από τα λίγα μόρια των Πανελλαδικών που δεν τους επέτρεψαν να εισαχθούν στη σχολή που ήθελαν. Για τις οικογένειες της υπόλοιπης Ελλάδας το κόστος των διδάκτρων θα προστεθεί στο κόστος διαβίωσης σε άλλη πόλη και θα είναι μεγαλύτερο πρόβλημα.
Τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια θα ελέγχονται από την ΕΘΑΑΕ, ενώ τα κολέγια τώρα είναι ανεξέλεγκτα. Δικλείδα ασφαλείας για τον αποκλεισμό των διάφορων αεριτζήδων είναι να απαιτηθεί τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια να είναι μη κερδοσκοπικά ιδρύματα, όπως είναι το Harvard. Κάτι μου λέει, όμως, ότι αυτό θα ξεχαστεί την κρίσιμη στιγμή.
Τι θα γίνουν τα δημόσια Πανεπιστήμια; Θα κλείσουν δεκάδες τμήματα ελλείψει φοιτητών, καθώς η υπογεννητικότητα και η φυγή αρκετών προς τα ιδιωτικά θα δημιουργήσουν υπαρξιακά προβλήματα και είναι προφανές ότι Πανεπιστήμια χωρίς φοιτητές δεν μπορεί να υπάρξουν. Όσα απομείνουν θα προσπαθούν να επιβιώσουν διεκδικώντας τα ίδια δικαιώματα με τα… ιδιωτικά.
Μπορεί να ακούγεται παράξενο αλλά δεν είναι. Φανταστείτε να ιδρυθεί τμήμα σε ιδιωτικό Πανεπιστήμιο και να πει η ΕΘΑΑΕ να περιμένουμε να βγουν οι πρώτοι απόφοιτοι για να δούμε αν το τμήμα έκανε καλά τη δουλειά του για να το κάνουμε αντίστοιχο με τα άλλα, ώστε να αποκτήσουν οι απόφοιτοί του επαγγελματικά δικαιώματα. Αυτό το λέει για όλα τα τμήματα που ιδρύθηκαν το 2019 και οι φοιτητές τους που σπουδάζουν φυσική δεν είναι σίγουροι αν θα βγουν φυσικοί όταν πάρουν το πτυχίο τους. Είναι προφανές ότι αυτά δεν περνάνε σε ένα ιδιώτη, που το πρώτο πράγμα που θα προβάλει για να προσελκύσει φοιτητές είναι η ισοτιμία των πτυχίων του με τα πτυχία των δημόσιων Πανεπιστημίων και τα επαγγελματικά δικαιώματα που δίνουν αυτά. Τα πτυχία των ιδιωτικών Πανεπιστημίων θα αναγνωρίζονται άμεσα και τα κάποια πτυχία των δημόσιων Πανεπιστημίων μπορεί ναι μπορεί και όχι.
Είναι γνωστό ότι στο διαγωνισμό του ΑΣΕΠ, που διεξήχθη την άνοιξη πολλά πτυχία των ελληνικών Πανεπιστημίων δεν έγιναν δεκτά. Πρόκειται, για παράδειγμα, για τα πτυχία των σχολών μηχανικών που ιδρύθηκαν το 2018 και 2019. Τα πτυχία αυτά δεν είναι ισότιμα με τα πτυχία των πολυτεχνικών σχολών και οι απόφοιτοί τους, δεν έχουν επαγγελματικά δικαιώματα. Δόθηκε λύση, ακριβώς πριν τις εκλογές, για τα τμήματα Γεωπονίας, αλλά όχι για των μηχανικών και άλλων. Έχουν περάσει 4 χρόνια που το θέμα εξετάζεται αλλά δεν λύνεται. Φαίνεται ότι η λύση που προκρίνει η κυβέρνηση είναι τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια, που θα οδηγήσουν στο κλείσιμο τα τμήματα των δημόσιων Πανεπιστημίων που τα πτυχία τους δεν αναγνωρίζει το ελληνικό κράτος, λόγω έλλειψης φοιτητών.
Θα δίνουν τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια πτυχία μηχανικών και θα λέει το ΤΕΕ δεν γράφω τους αποφοίτους σας; Θα λέει ο σύλλογος των τάδε επαγγελματιών δεν σας δίνω άδεια άσκησης επαγγέλματος; Είναι προφανές ότι τέτοια δεν περνάνε σε ιδιώτες που έχουν επενδύσει χρήματα και νιώθουν ότι κινδυνεύουν οι επενδύσεις τους από αυτές τις λογικές που υφίστανται δεκαετίες τώρα τα δημόσια Πανεπιστήμια, χωρίς να μπορούν να κάνουν κάτι και χωρίς να δώσει λύση κανείς από τους Υπουργούς Παιδείας που πέρασαν μέχρι τώρα από τη θέση.
Είναι μια κάποια λύση και αυτή για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Δεν χρειάζεται να συγκρουστείς με κανέναν και καμία συντεχνία. Βάζεις τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια στο παιχνίδι και όλα παίρνουν το δρόμο τους, με τη ζήτηση να καθορίζει τις εξελίξεις, μόνο που αυτός ο δρόμος δεν είναι ο καλύτερος…