Top

Η Φυσική ο μεγάλος ασθενής του Λυκείου

Σάββατο, 17 Σεπτεμβρίου 2022

Του Στράτου Στρατηγάκη 
Μαθηματικού - Ερευνητή

Χωρίς “θύματα” εφαρμόστηκε η Τράπεζα Θεμάτων στην Α και Β Λυκείου τον περασμένο Ιούνιο, σε αντίθεση με την προηγούμενη εφαρμογή της το 2014, όπου το 30% των μαθητών είχαν μείνει μετεξεταστέοι στα Μαθηματικά. Τι άλλαξε; Οι μαθητές διάβασαν περισσότερο και ανέβηκε το επίπεδό τους;

Το 2014 για να προαχθεί ένας μαθητής στην επόμενη τάξη έπρεπε να έχει μέσο όρο στα βασικά μαθήματα τουλάχιστον 10. Αυτή η προϋπόθεση δεν ίσχυσε φέτος. Για να προαχθεί ένας μαθητής στην επόμενη τάξη αρκούσε να έχει γενικό μέσο όρο 10 και μάλιστα στο γενικό μέσο όρο συνυπολογιζόταν και ο βαθμός στη Γυμναστική, που, στην πλειοψηφία των μαθητών, είναι, συνήθως, πάνω από 18. Αυτό επέτρεψε στους μαθητές να προαχθούν ακόμη και με πολύ χαμηλή βαθμολογία στα βασικά μαθήματα, αν μπορούσαν να καλύψουν το χαμηλό βαθμό από κάποιο άλλο μάθημα. Αν ένας μαθητής είχε βαθμό στα Μαθηματικά 5 και στα Θρησκευτικά 15 κάλυπτε το 5 των Μαθηματικών από τα Θρησκευτικά και πέρασε στην επόμενη τάξη.

Υπήρξε και ένα άλλο γεγονός που βοήθησε τους μαθητές. Με την Τράπεζα Θεμάτων τα μισά θέματα προκύπτουν από ηλεκτρονική κλήρωση, το πρωί της ημέρας εξέτασης του μαθήματος. Το Υπουργείο Παιδείας αποφάσισε, λίγο πριν τις εξετάσεις, στην ηλεκτρονική κλήρωση να μην δίνεται μόνο ένα θέμα σε κάθε κατηγορία, αλλά τρία. Οι διδάσκοντες επέλεξαν ένα από τα τρία θέματα που κληρώθηκαν για το σχολείο τους. Αυτό επέτρεψε στους διδάσκοντες να επιλέξουν το θέμα που ήταν πιο κοντά σ’ αυτά που δίδαξαν, να αποφύγουν τα δύσκολα θέματα, διότι τα θέματα της Τράπεζας, δυστυχώς, δεν ήταν του ίδιου βαθμού δυσκολίας, κάτι που αποτελεί σοβαρό μειονέκτημα. Ακόμη βοήθησε τους καθηγητές που δεν είχαν καταφέρει να ολοκληρώσουν σωστά την εξεταστέα ύλη να αποφύγουν θέματα που δεν είχαν διδάξει. Ας μην ξεχνάμε ότι τα σχολεία πέρυσι δεν λειτούργησαν σωστά, λόγω κορονοϊού, με μαθητές και καθηγητές να αρρωσταίνουν και να μπαίνουν σε καραντίνα. Αυτή η απόφαση συνέτεινε στο να μην έχουμε “θύματα”, δηλαδή μεγάλο αριθμό μετεξεταστέων. Γνωρίζουν πολύ καλά στο Υπουργείο Παιδείας ότι αν είχαν πολύ μεγάλο αριθμό μετεξεταστέων το σύστημα θα κατέρρεε όπως έγινε το 2014 αλλά και το 1999 όταν μετά τις εξετάσεις της Β Λυκείου έμεναν στην ίδια τάξη το 30% των μαθητών, γεγονός που οδήγησε το Υπουργείο Παιδείας στην αλλαγή του νόμου, ώστε, τελικά, να προαχθούν οι μαθητές. Έτσι, προκειμένου να περάσει χωρίς αντιδράσεις η Τράπεζα Θεμάτων την έκαναν πολύ εύκολη. Σταδιακά αναμένεται να δυσκολέψουν τα πράγματα και το σύνολο των θεμάτων να προέρχεται από την Τράπεζα Θεμάτων.

Τα αποτελέσματα αυτών των εξετάσεων είναι πολύ σημαντικά διότι μας προσφέρουν μέτρηση σε μαθήματα Γενικής Παιδείας, δηλαδή σε μαθήματα τα οποία διδάσκονται όλοι οι μαθητές. Αντίθετα στις Πανελλαδικές Εξετάσεις τα αποτελέσματα που βλέπουμε απεικονίζουν το επίπεδο μόνο όσων επέλεξαν τα συγκεκριμένα μαθήματα. Όταν δηλαδή βλέπουμε το μέσο όρο των Μαθηματικών στο 4ο Πεδίο να είναι πολύ κάτω από το 10, αυτό αφορά μόνο τους υποψηφίους που επέλεξαν αυτό το Πεδίο. Υπάρχουν και άλλοι υποψήφιοι από το 1ο και το 3ο Πεδίο που δεν εξετάζονται στα Μαθηματικά. Αυτό σημαίνει ότι δεν ξέρουμε το επίπεδο των γνώσεων στο σύνολο των μαθητών του Γενικού Λυκείου.

Δεν γνωρίζουμε επίσης τις επιδόσεις των μαθητών της ΣΤ Δημοτικού και της Γ Γυμνασίου στα υπόλοιπα μαθήματα παρά μόνο στη Γλώσσα και τα Μαθηματικά και μάλιστα με την πιλοτική εφαρμογή σε λίγα σχολεία. Στην “ελληνική PISA”, όπως συνηθίσαμε να τη λέμε, οι μερικώς σωστές απαντήσεις πήραν τους μισούς βαθμούς της σωστής απάντησης και αυτό αλλοιώνει την εικόνα, διότι οι μερικώς σωστές απαντήσεις είναι λάθος απαντήσεις, τουλάχιστον στα Μαθηματικά. Φυσικά και στις Προαγωγικές Εξετάσεις της Α και Β Λυκείου η εικόνα δεν είναι πολύ καθαρή, αφού τα θέματα δεν ήταν κοινά, υπήρχε διαφορετικός βαθμός δυσκολίας στα θέματα της Τράπεζας Θεμάτων, υπήρχε επιλογή από τα τρία θέματα της Τράπεζας Θεμάτων και η διόρθωση γινόταν από τους διδάσκοντες. Και πάλι, όμως, μπορούμε να βγάλουμε χρήσιμα συμπεράσματα.

Πώς έγραψαν, λοιπόν, οι μαθητές στις προαγωγικές Εξετάσεις; Στον πίνακα βλέπουμε τις επιδόσεις των μαθητών ανά μάθημα. Η διάταξη είναι σε φθίνουσα σειρά του ποσοστού αποτυχίας, βαθμού, δηλαδή,  κάτω από το 10. Το μάθημα με το μεγαλύτερο ποσοστό αποτυχίας, το μόνο μάθημα με περισσότερους μαθητές κάτω από τη βάση από όσους έγραψαν πάνω από τη βάση είναι η Φυσική με ποσοστό αποτυχίας 52,43%. Δεν υπάρχει άλλο μάθημα με ποσοστό αποτυχίας πάνω από 50%. Στην τρίτη θέση της αποτυχίας είναι η Χημεία με ποσοστό αποτυχίας 47,18%. Η μεγάλη αποτυχία σ’ αυτά τα δύο μαθήματα ίσως εξηγεί το φαινόμενο που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια στις Πανελλαδικές Εξετάσεις: Υπάρχει στροφή των υποψηφίων από το 2ο Πεδίο, που απαιτεί εξέταση στη Φυσική και τη Χημεία προς το 4ο Πεδίο που δεν απαιτούν εξέταση σ’ αυτά τα μαθήματα. Η Φυσική και η Χημεία αναδεικνύονται, λοιπόν, στο μεγάλο ασθενή του Λυκείου.

Στη δεύτερη και την τέταρτη θέση βρίσκονται η Γεωμετρία και η Άλγεβρα με ποσοστό αποτυχίας 49,62% και 46,89% αντίστοιχα. Αναμενόμενο το αποτέλεσμα. Είδαμε σε προηγούμενο άρθρο μας για τα αποτελέσματα της ελληνικής PISA, ότι το 25% των μαθητών της Γ Γυμνασίου γράφει κάτω από 8,5. Στο Λύκειο το ποσοστό αυτό μεγαλώνει και άλλο και φθάνει σχεδόν το 50% των μαθητών να γράφουν βαθμό μικρότερο του 10. Τα θετικά μαθήματα αποτελούν, λοιπόν, το αγκάθι της Εκπαίδευσής μας.

Αντίθετα στη Γλώσσα και την Ιστορία τα ποσοστά των μαθητών κάτω από τη βάση είναι από 13,64% στη Νέα Ελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία, έως 38,21% στην Ιστορία. Η διαφορά μεταξύ των θετικών και των θεωρητικών μαθημάτων είναι πολύ μεγάλη. Αυτό σημαίνει ότι στα γλωσσικά μαθήματα γίνεται καλύτερη δουλειά στα σχολεία μας.

Το πρόβλημα με τα θετικά μαθήματα, με τη Φυσική να αποτελεί το μεγαλύτερο πρόβλημα, δεν είναι απλό. Η φυγή των μαθητών που δεν τα καταφέρνουν στη Φυσική και τη Χημεία από το 2ο Πεδίο, οδηγεί σε μεγάλη μείωση των υποψηφίων και σε πολλές κενές θέσεις στις σχολές του Πεδίου. Στον πίνακα 2 βλέπουμε ότι 4501 ήταν οι κενές θέσεις στις σχολές του 2ου πεδίου αποκλειστικά, δηλαδή σε σχολές που μπορούν να δηλώσουν μόνο οι υποψήφιοι του 2ου Πεδίου, σε σύνολο 10839 θέσεων που έμειναν κενές από όλα τα Πεδία. Δηλαδή το 41,52% των κενών θέσεων αφορούν σχολές του 2ου Πεδίου που δηλώνονται μόνο από υποψηφίους του 2ου Πεδίου. Φυσικά όλα αυτά θα φανούν ως προβλήματα μετά από περισσότερα από 10 χρόνια, όταν θα έχουμε έλλειψη μηχανικών και αποφοίτων των θετικών επιστημών.

Από την άλλη διεθνώς υπάρχει μεγάλη ζήτηση για αποφοίτους αυτών των σχολών και γίνεται παγκόσμια προσπάθεια να γίνουν πιο ελκυστικές αυτές οι σχολές, που έχουν βαφτιστεί STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics). Η εκρηκτική ανάπτυξη της τεχνολογίας αυξάνει τη ζήτηση για τέτοιους επιστήμονες. Εμείς θα έχουμε έλλειψη σε 10 χρόνια, συνεπώς θα χάσουμε το τρένο της τεχνολογίας, για να μείνουμε τελικά τα χαμογελαστά γκαρσόνια της Ευρώπης.

Πίνακας 2: Αριθμός Τμημάτων του 2ου Πεδίου και κενές θέσεις το 2022
	Αριθμός τμημάτων	Κενές θέσεις
Τμήματα του 2ου Πεδίου αποκλειστικά	110	4501
Τμήματα κοινά στο 2ο και το 4ο Πεδίο	51	1637
Συνολικός αριθμός κενών θέσεων σε όλα τα Πεδία		10839
Πηγή: ΥΠΑΙΘ Επεξεργασία: Στράτος Στρατηγάκης

https://www.naftemporiki.gr/society/1371739/i-fysiki-o-megalos-asthenis-tou-lykeiou/