Οι αλλαγές στις Πανελλαδικές από το 2022

Σάββατο, 23 Ιανουαρίου 2021

Του Στράτου Στρατηγάκη 
Μαθηματικού - Ερευνητή

Στο προηγούμενο άρθρο μας είδαμε την Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής που θα εφαρμοστεί από φέτος στις Πανελλαδικές Εξετάσεις. Οι μαθητές που φοιτούν φέτος στη Β Λυκείου θα έχουν και άλλες αλλαγές στις Πανελλαδικές Εξετάσεις του 2022.

Η πρώτη σημαντική αλλαγή είναι ότι κάθε τμήμα ΑΕΙ θα μπορεί να ορίσει δικούς του συντελεστές βαρύτητας στα 4 εξεταζόμενα μαθήματα του Επιστημονικού Πεδίου του. Αυτό είναι ένα πρώτο καλό βήμα στην προσπάθεια να αποκτήσουν λόγο και τα Πανεπιστήμια στο προφίλ των φοιτητών που υποδέχονται. Βέβαια λείπει το σημαντικότερο: Να ορίζουν τα Πανεπιστήμια τα απαιτούμενα μαθήματα για την εισαγωγή των φοιτητών τους. Ας δούμε πώς λειτουργεί.

Κάθε τμήμα θα αποφασίζει ποιον συντελεστή θα θέσει σε κάθε μάθημα. Μόνος περιορισμός είναι να μην είναι μικρότερος του 20%. Αυτό σημαίνει ότι το 80% των μορίων θα εξάγεται από τα 4 μαθήματα ισότιμα. Το υπόλοιπο 20% θα καθορίζουν τα Πανεπιστήμια. Μέχρι τώρα αυτό το 20% καθοριζόταν από δύο μαθήματα σε κάθε πεδίο. Τώρα θα μπορεί να καθορίζεται, όπως θέλει το κάθε τμήμα.

Στον πίνακα 1 βλέπουμε δύο παραδείγματα: Το τμήμα Α επιλέγει συντελεστή 35% στα Μαθηματικά, ενώ το τμήμα Β στη Χημεία. Υπολογίζονται τα μόρια σύμφωνα με τους βαθμούς του υποψηφίου, που φαίνονται στη δεύτερη στήλη, και το συντελεστή του κάθε μαθήματος στις δύο περιπτώσεις. Βλέπουμε ότι ο υποψήφιος θα έχει διαφορετικά μόρια για την εισαγωγή του σε κάθε ένα από τα δύο τμήματα. Η διαφορά είναι 900 μόρια. Ένα τρίτο τμήμα θα μπορούσε να βάλει σε ένα μάθημα συντελεστή 40% και στα άλλα τρία μαθήματα συντελεστή 20%. Κάθε τμήμα παίρνει τη δική του απόφαση, συνεπώς κάθε υποψήφιος θα έχει διαφορετικά μόρια για κάθε τμήμα. Αυτό είναι το κόστος για να μπορούν να αποφασίζουν τα τμήματα και όχι το Υπουργείο Παιδείας ποιο είναι το πιο σημαντικό μάθημα.

Θα βελτιωθούν λίγο τα πράγματα ως προς το ένα από τα δύο προβλήματα που υπάρχουν στις Πανελλαδικές: Πολλές φορές τα εξεταζόμενα μαθήματα είναι άσχετα με τις απαιτήσεις σπουδών στο τμήμα. Για παράδειγμα στο τμήμα Μαθηματικών δεν χρειάζεται η Χημεία για τις σπουδές στο τμήμα. Πόσο μάλλον να αποτελεί κριτήριο εισαγωγής. Δηλαδή όποιος γράψει καλύτερα στη Χημεία δε σημαίνει ότι θα είναι καλύτερος φοιτητής στο τμήμα Μαθηματικών. Η λύση θα ήταν να μην είναι εξεταζόμενο μάθημα η Χημεία για το τμήμα Μαθηματικών. Δεν επελέγη αυτή η λύση, αλλά το ημίμετρο να μπορεί να ορίσει το τμήμα Μαθηματικών το μικρότερο συντελεστή στη Χημεία. Βέβαια είναι καλύτερο αυτό από το σύστημα που υπήρχε με τα δύο βασικά μαθήματα για όλα τα τμήματα του κάθε πεδίου. Είναι όμως πολύπλοκο. Θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά; Φυσικά. Θα μπορούσαν τα αντίστοιχα τμήματα, αυτά στα οποία δικαιούται μετεγγραφής ο φοιτητής, να ορίσουν κοινούς συντελεστές στα 4 μαθήματα. Έτσι θα είχαμε σε κάθε πεδίο περίπου 20 ομάδες σχολών και κάθε υποψήφιος θα είχε το πολύ 20 διαφορετικά μόρια για τις σχολές του πεδίου του. Τώρα μπορεί να έχει πάρα πολλές δεκάδες διαφορετικά μόρια, που ποιος ξέρει αν δεν τις μπερδέψει.

Έχει, όμως, και ένα άλλο καλό αυτό το σύστημα. Θα είναι αδύνατη η οποιαδήποτε εκτίμηση της διαμόρφωσης των βάσεων, με αποτέλεσμα να αλλάξει σιγά – σιγά η νοοτροπία αρκετών υποψηφίων, που βλέπουν τα μόριά τους και στοχεύουν στην πιο υψηλόβαθμη σχολή στην οποία μπορούν να εισαχθούν, άσχετα αν τους ενδιαφέρει ή όχι. Γιατί το σωστό Μηχανογραφικό συμπληρώνεται χωρίς να ξέρουμε τα μόριά μας και χωρίς τη ρύθμιση για το διπλό Μηχανογραφικό που θα δούμε.

Πίνακας 1: Παραδείγματα υπολογισμού μορίων από το 2022
  Βαθμοί Υποψηφίου Συντελεστές Α Τμήματος Μόρια στο Α Τμήμα Συντελεστές Β Τμήματος Μόρια στο Β Τμήμα
Νέα Ελληνική Γλώσσα 12 0,2 2400 0,2 2400
Μαθηματικά 10 0,35 3500 0,2 2000
Φυσική 15 0,25 3750 0,25 3750
Χημεία 16 0,2 3200 0,35 5600
Σύνολο     12.850   13.750
Μελέτη: Στράτος Στρατηγάκης

Εδώ έρχεται η δεύτερη ρύθμιση του Υπουργείου Παιδείας το διπλό Μηχανογραφικό. Αυτό σε συνδυασμό με την πληθώρα διαφορετικών μορίων που θα έχει κάθε υποψήφιος φοβάμαι ότι θα δημιουργήσει πολλά προβλήματα και θα οδηγήσει πολλούς υποψηφίους σε λάθος επιλογές, που θα πληρώσουν ακριβά.

Οι υποψήφιοι θα δηλώνουν τον Ιούλιο, αφού γνωρίζουν τους βαθμούς τους και την Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής κάθε τμήματος στο Μηχανογραφικό τους τα τμήματα που επιθυμούν να εισαχθούν. Θα μπορούν, όμως, σ’ αυτό το Μηχανογραφικό να δηλώσουν ένα μικρό αριθμό τμημάτων, που δεν μπορεί να υπερβαίνει το 10% του αριθμού των τμημάτων που περιλαμβάνει το Πεδίο τους. Ο ακριβής αριθμός των τμημάτων που θα μπορούν να δηλώσουν δεν έχει οριστεί ακόμη. Ακόμη και αν επιτραπεί το μέγιστο οι επιλογές είναι πολύ λίγες. Στον πίνακα 2 βλέπουμε το μέγιστο αριθμό των τμημάτων που θα μπορούσε να δηλώσει κάποιος υποψήφιος, ανάλογα με το πεδίο του. Ο αριθμός είναι για τους περισσότερους υποψηφίους από 15 έως 17 τμήματα. Μόνο στο 2ο Πεδίο είναι 25, αλλά αυτό έχει λίγους υποψηφίους.

Εύκολα μπορούμε να φανταστούμε έναν υποψήφιο, που έχει 30 διαφορετικά μόρια, λόγω της πρώτης ρύθμισης, να έχει τη δυνατότητα να δηλώσει μόνο 15 τμήματα. Αφού δηλώσουν αυτά τα τμήματα θα ανακοινώνονται οι εισακτέοι περί τις αρχές Αυγούστου και μετά όσοι δεν πέρασαν θα μπορούν να δηλώσουν όσα τμήματα επιθυμούν, μόνο από τα τμήματα που έχουν ακόμη κενές θέσεις. Τα δεύτερα αποτελέσματα επιλογής θα βγαίνουν στα τέλη Αυγούστου, όπως μέχρι σήμερα. Το Υπουργείο Παιδείας διατείνεται ότι έτσι θα δηλώνουν οι υποψήφιοι τις σχολές που επιθυμούν. Φοβάμαι ότι κάνουν λάθος. Αν ήταν αυτός ο στόχος είναι πολύ απλό να συμπληρώνεται το Μηχανογραφικό το Μάρτιο, όπως γινόταν πριν το 2000, πριν τις εξετάσεις δηλαδή, ώστε να μη γνωρίζουν οι υποψήφιοι τους βαθμούς τους. Έτσι θα δήλωναν τις σχολές που πραγματικά επιθυμούν και τα αποτελέσματα θα μπορούσαν να ανακοινώνονται στις αρχές Ιουλίου και να γλυτώνουν το διάστημα της αγωνίας του καλοκαιριού.

Ας πιάσουμε το θέμα από το τέλος. Κάποιοι θα εισάγονται στις αρχές Αυγούστου και κάποιοι στο τέλος Αυγούστου. Οι πρώτοι θα πιάνουν τα καλά σπίτια και οι άλλοι ό,τι θα έχει απομείνει. Η πίεση που θα νιώθουν οι υποψήφιοι να εισαχθούν στην πρώτη φάση θα είναι μεγάλη, όχι μόνο για τα σπίτια, αλλά και για να τελειώνει η αγωνία. Αυτό μπορεί να οδηγήσει αρκετούς σε λάθος επιλογές.

Το πρώτο Μηχανογραφικό θα δημιουργήσει πολλά διλήμματα τεχνικής φύσεως στους υποψηφίους. Όταν μπορείς να δηλώσεις το πολύ 15 τμήματα, μπορεί να επιλέξεις αυτό που πιστεύεις ότι είναι εφικτό και όχι αυτό που επιθυμείς. Το πώς θα σκεφθούν οι υποψήφιοι κανείς δεν το γνωρίζει και αυτός είναι ο σημαντικότερος παράγοντας που θα οδηγήσει το εγχείρημα σε αποτυχία.

Η επιτυχία σε μία σχολή μέχρι τώρα εξαρτάται από τις προσφερόμενες θέσεις, από τα μόρια που έχεις συγκεντρώσει και πόση ζήτηση έχει από τους άλλους υποψηφίους. Τώρα θα έχουμε νέες μεταβλητές στην εξίσωση του Μηχανογραφικού. Ας δούμε μερικά παραδείγματα. Αν εφαρμοζόταν το διπλό Μηχανογραφικό το 2020: Υποψήφιος συγκεντρώνει στο 3ο Πεδίο 17.400 μόρια και θέλει να σπουδάσει Ιατρική. Βλέπει ότι την προηγούμενη χρονιά η πιο χαμηλή βάση Ιατρικής ήταν στην Αλεξανδρούπολη με 18.123 μόρια. Σκέφτεται ότι δεν έχει πιθανότητες και δηλώνει άλλα τμήματα για να σιγουρέψει την εισαγωγή του. Η Ιατρική το 2020 είχε, τελικά, βάση 17.400 μόρια. Ο υποψήφιος είχε τα μόρια αλλά δεν εισήχθη γιατί δεν τη δήλωσε, λόγω του μικρού αριθμού των τμημάτων που μπορούσε να δηλώσει. Τι θα του πούμε αυτού του παιδιού; Έχασε το όνειρό του για τεχνικούς λόγους;

Άλλος υποψήφιος έχει 8.500 μόρια και ξεπερνά το σκόπελο της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής. Θέλει Παιδαγωγικά και Φιλολογίες κατά δεύτερο λόγο. Θα δηλώσει Παιδαγωγικά που έχουν χαμηλότερη βάση 10.900 ή Φιλολογία που έχει χαμηλότερη βάση 8.300; Αν δηλώσει Παιδαγωγικά και δεν τα δηλώσουν πολλοί μπορεί να πετύχει, ανέλπιστα. Αν δηλώσει φιλολογία μπορεί να το σιγουρέψει. Τι να κάνει; Τα Παιδαγωγικά είναι 9 τμήματα δασκάλων και 9 Νηπιαγωγών και τα τμήματα που δίνουν επαγγελματικά δικαιώματα φιλολόγου είναι πάνω από 20. Αυτά τα τεχνικής φύσεων διλήμματα είναι άδικο να τα βάζουμε στα παιδιά μας, χωρίς κανένα προφανές όφελος γι’ αυτά.

Το διπλό μηχανογραφικό θα χρειαστεί στρατηγική, πρόβλεψη του τι θα δηλώσουν οι άλλοι, εκτίμηση και τύχη. Θα είναι δηλαδή κάτι σαν το Πάμε Στοίχημα. Θα περνούν κάποιοι με λιγότερα μόρια και κάποιοι άλλοι με περισσότερα θα μένουν εκτός. Γιατί να το κάνουμε αυτό σε δεκαοχτάχρονα παιδιά;

Η προσπάθεια του Υπουργείου Παιδείας είναι να πριμοδοτήσει την επιθυμία έναντι της επίδοσης. Αυτό με τη λογική ότι όποιος το θέλει πιο πολύ θα γίνει καλύτερος και ας μην είναι τώρα τόσο καλός. Η λογική αυτή δεν είναι λάθος, ο τρόπος να επιτευχθεί αυτό, το διπλό Μηχανογραφικό δηλαδή, δεν είναι αυτός.

Η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής θα μπορούσε να αποφευχθεί με απλή μείωση του αριθμού των εισακτέων, οι συντελεστές ανά Τμήμα είναι καλή ιδέα αλλά θα έπρεπε να είναι ανά ομάδα Τμημάτων, κάτι που μπορεί να γίνει και τώρα αν συνεννοηθούν μεταξύ τους τα συναφή Τμήματα, ώστε να μην είναι τόσο πολύπλοκο και το διπλό Μηχανογραφικό πρέπει να αποσυρθεί άμεσα γιατί θα οδηγήσει σε σωρεία λαθών τους υποψηφίους.

Πίνακας 2: Αριθμός Τμημάτων ανά Επιστημονικό Πεδίο
  Αριθμός Τμημάτων Μέγιστος Αριθμός Τμημάτων που μπορούν να δηλώσουν
1ο Πεδίο 148 15
2ο Πεδίο 246 25
3ο Πεδίο 149 15
4ο Πεδίο 171 17
Μελέτη: Στράτος Στρατηγάκης

https://www.naftemporiki.gr/opinion/80114/oi-allages-stis-panelladikes-apo-to-2022/