Οι αντιδράσεις στο πολυνομοσχέδιο του υπ. Παιδείας και το δίλημμα
Παρασκευή, 19 Απριλίου 2019
Του Στράτου Στρατηγάκη
Μαθηματικού - Ερευνητή
stratig@yahoo.com
Πολλές αντιδράσεις έχει συναντήσει το πολυνομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας που προσπαθεί να ρυθμίσει πάρα πολλά και διαφορετικά θέματα όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης. Λογικό είναι όταν γίνονται τόσες αλλαγές να έχουμε αντιδράσεις, καθώς όλοι μας έχουμε συνηθίσει να λειτουργούμε με ένα τρόπο και, τουλάχιστον, ξεβολευόμαστε με κάθε αλλαγή. Μπορεί και να θιγόμαστε.
Η ίδρυση πολλών νέων τμημάτων στη θέση των καταργούμενων ΤΕΙ έχει δημιουργήσει αντιδράσεις από τα ήδη υπάρχοντα τμήματα. Η Νομική Θράκης ήταν η πρώτη που αντέδρασε στη δημιουργία Νομικής στην Πάτρα. Το επιχείρημα είναι ότι έχουμε ήδη πάρα πολλούς αποφοίτους Νομικής δεν “χωράνε” άλλοι στην αγορά εργασίας. Τη σειρά πήραν οι Μηχανικοί που βλέπουν τα τετραετούς φοίτησης τμήματα να γίνονται σταδιακά πενταετούς φοίτησης και τα τμήματα Μηχανικών από 44 που είναι σήμερα να γίνονται 80. Πράγματι, το νομοσχέδιο προβλέπει διαδικασία μέσω της οποίας θα γίνονται τα τετραετούς φοίτησης πενταετούς, με συνέπεια να εγγράφονται οι απόφοιτοί τους στο Τεχνικό Επιμελητήριο και να έχουν όλα τα επαγγελματικά δικαιώματα που έχουν οι απόφοιτοι των υπόλοιπων σχολών μηχανικών. Εδώ οι ενστάσεις είναι και ως προς την ποιότητα των σπουδών και ως προς τον αριθμό των αποφοίτων.
Οι ισχυρές αυτές αντιδράσεις είχαν ως αποτέλεσμα να δηλώσει ο Υπουργός ότι θα δούμε το ζήτημα των εισακτέων ξανά. Εδώ αρχίζουν τα… δύσκολα. Το Υπουργείο Παιδείας προσπαθεί να ιδρύσει τμήματα υψηλής ζήτησης για να ικανοποιήσει τις επιθυμίες των υποψηφίων. Εξαιρούνται τα τμήματα Ιατρικής, Φαρμακευτικής, Οδοντιατρικής και γενικά σπουδές των Επιστημών Υγείας, γιατί αυτές οι σπουδές είναι ιδιαίτερα ακριβές και, όπως όλοι γνωρίζουμε, λεφτά δεν υπάρχουν.
Η προσπάθεια του Υπουργείου Παιδείας να ικανοποιήσει τις επιθυμίες σπουδών των υποψηφίων έχει ως στόχο να μειώσει τον ανταγωνισμό για μία θέση στις περιζήτητες σχολές, που σήμερα είναι ιδιαίτερα οξύς. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να μπορέσουν σταδιακά να καταργηθούν οι εισαγωγικές εξετάσεις, γιατί ο μεγάλος ανταγωνισμός για μία θέση στις περιζήτητες σχολές δημιουργεί την ανάγκη για εξετάσεις. Από την άλλη το Υπουργείο θα πραγματοποιήσει και έναν άλλο στόχο: Να μπορούν όλα τα παιδιά να σπουδάσουν, γιατί σε λίγο, βοηθούντος και του δημογραφικού προβλήματος όλοι θα χωρούν στις Ανώτατες Σχολές.
Εδώ βρίσκεται ο πυρήνας του προβλήματος: Αν σπουδάζουν όλοι δεν θα έχουν εργασία ή θα έχουν υπαμειβόμενη εργασία, γιατί η μεγάλη προσφορά πτυχιούχων ρίχνει τους μισθούς. Αν θέλουμε να υπερασπίσουμε τις θέσεις εργασίας πρέπει να περιορίζουμε όσους έχουν πρόσβαση στα νομοθετικά ρυθμιζόμενα επαγγέλματα. Αυτό, όμως, το δίλημμα δεν μπορεί να έχει μία απλή απάντηση, γιατί υπάρχουν και τα Ιδιωτικά Πανεπιστήμια που παρέχουν σπουδές και είναι ανεξέλεγκτα ως προς τον αριθμό τους, αφού ο μόνος περιορισμός στην ανάπτυξή τους είναι ο αριθμός των φοιτητών που μπορούν να προσελκύσουν. Μπορεί ακόμη να μην έχει επιτραπεί η λειτουργία τους αλλά πολλά κόμματα θέλουν τη λειτουργία τους, συνεπώς κάποια στιγμή θα επιτραπεί η λειτουργία τους. Όσοι, συνεπώς, υποστηρίζουν την ίδρυση Ιδιωτικών Πανεπιστημίων προφανώς δεν συμφωνούν με τους περιορισμούς στον αριθμό των εισακτέων για την προάσπιση του επαγγέλματος. Δεν μπορούν, λοιπόν, να διαμαρτύρονται γι’ αυτό το λόγο. Ουσιαστικά το Υπουργείο Παιδείας προσπαθεί να καλύψει τη ζήτηση για σπουδές, όσο και όπως μπορεί, πριν το κάνουν τα Ιδιωτικά Πανεπιστήμια.
Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν Ιδιωτικά Πανεπιστήμια στην Ελλάδα, αλλά υπάρχουν τα κολέγια που συνεργάζονται με Πανεπιστήμια του Εξωτερικού και τα επαγγελματικά δικαιώματα των πτυχιούχων τους θα αναγνωρίζονται σχεδόν αυτόματα, σύμφωνα με τη ρύθμιση που περιλαμβάνεται στο υπό συζήτηση νομοσχέδιο. Συνεπώς πολύ σύντομα η Ελλάδα θα γεμίσει με αποφοίτους Νομικής που θα προέρχονται είτε από κολέγια που λειτουργούν στην Ελλάδα είτε από Πανεπιστήμια του Εξωτερικού που σπουδάζουν, μάλιστα, ελληνικό δίκαιο.
Πιστεύω λοιπόν ότι οι διαμαρτυρίες για την υπεράσπιση του επαγγέλματος, ενώ είναι λογικές, δεν μπορούν να αλλάξουν τον ρουν της ιστορίας.
Ως προς το ζήτημα του αριθμού των εισακτέων, που είπε ο Υπουργός ότι θα μελετηθεί, τα στοιχεία είναι συντριπτικά. Σύμφωνα με την έκθεση της ΑΔΙΠ η Ελλάδα είναι δεύτερη στην Ευρώπη στην αναλογία καθηγητών προς φοιτητές. Αντιστοιχεί ένας διδάσκων σε 44 φοιτητές. Σε όλες τις άλλες χώρες εκτός της Κροατίας που είναι πρώτη με αναλογία 1:76, η αναλογία είναι από 1:23 και κάτω. Αυτό σημαίνει ότι προσπαθούμε να εκπαιδεύσουμε τους διπλάσιους φοιτητές από όσους μπορούμε ή ότι για να εκπαιδεύσουμε τόσους φοιτητές χρειαζόμαστε τα διπλάσια χρήματα για διδάσκοντες και υποδομές, που και εκεί έχουμε προβλήματα. Όπως και να το πούμε το ίδιο είναι. Δεν γίνεται να κάνουμε ότι εκπαιδεύουμε τους φοιτητές μας και ουσιαστικά η εκπαίδευσή τους να επαφίεται στο φιλότιμο των διδασκόντων.