Η επιθυμία και ο φόβος οι αστάθμητοι παράγοντες των βάσεων
Τρίτη, 21 Ιουλίου 2015
Του Στράτου Στρατηγάκη
Mαθηματικού - ερευνητή
Οι παράγοντες που καθορίζουν τη διαμόρφωση των βάσεων είναι τρεις. Ο αριθμός των εισακτέων, οι επιδόσεις των υποψηφίων στις πανελλήνιες εξετάσεις και οι επιθυμίες τους, όπως αυτές εκδηλώνονται στη συμπλήρωση του μηχανογραφικού δελτίου.
Ο αριθμός των εισακτέων είναι φέτος μικρότερος από πέρυσι κατά 1960 θέσεις. Προφανώς αυτός ο παράγοντας επηρεάζει ανοδικά τις βάσεις. Από την άλλη η δυσκολία των θεμάτων που τέθηκαν φέτος στις εξετάσεις ήταν πολύ μεγαλύτερη από την περυσινή, γεγονός που επηρεάζει καθοδικά τις βάσεις. Έχω παρατηρήσει ότι τις χρονιές που έχουμε μείωση των εισακτέων τα θέματα είναι πιο δύσκολα από την προηγούμενη χρονιά, πιθανόν για να μην ανέβουν οι βάσεις λόγω της μείωσης των θέσεων.
Ο τρίτος παράγοντας διαμόρφωσης των βάσεων, οι επιθυμίες των υποψηφίων, ήταν πάντα απροσδιόριστος και υπεύθυνος για τις αποκλίσεις των εκτιμήσεων από τις βάσεις. Έτσι τις χρονιές που εμφανιζόταν μια μόδα και δήλωναν όλοι παιδαγωγικά, για παράδειγμα, ανέβαινε τόσο η βάση τους που δεν μπορούσε να εκτιμηθεί εκ των προτέρων αυτή η άνοδος, γιατί τις προτιμήσεις των υποψηφίων τις μαθαίνουμε πάντα εκ των υστέρων, μετά, δηλαδή, την ανακοίνωση των βάσεων.
Ένα άλλο φαινόμενο που καθόρισε σε πολλές σχολές τις βάσεις πέρυσι ήταν οι ελεύθερες μετεγγραφές, που έδωσαν τη δυνατότητα στους ανήκοντες στις ειδικές κατηγορίες (πολυτέκνους, τρίτεκνους και όσους ανήκαν στα κοινωνικά κριτήρια) να δηλώσουν τις αντίστοιχες σχολές στην περιφέρεια και να έρθουν με μετεγγραφή σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, κυρίως.
Έτσι είχαμε την, πέρα από κάθε προσδοκία, άνοδο των βάσεων σε μερικά τμήματα της περιφέρειας, όπως για παράδειγμα στους Μηχανολόγους Μηχανικούς της Κοζάνης, όπου η βάση εκτινάχθηκε κατά 1960 μόρια, αφού πάρα πολλοί τη χρησιμοποίησαν ως εφαλτήριο για να εισαχθούν στο Μετσόβιο ή το Α.Π.Θ.. Φέτος με τη δραστική μείωση των μετεγγραφών, που περιορίζονται μόνο στο 15% των θέσεων των εισακτέων, αναμένεται να μεγαλώσει η διαφορά των βάσεων ανάμεσα στα αντίστοιχα τμήματα της περιφέρειας από τη μία και της Αθήνας και Θεσσαλονίκης από την άλλη, αφού όσοι δηλώσουν τμήματα στην περιφέρεια το πιο πιθανό είναι ότι εκεί θα μείνουν.
Ακόμη φέτος μαζί με τον αστάθμητο παράγοντα των προτιμήσεων και των μετεγγραφών έχουμε και το φόβο από την οικονομική κατάσταση, το κλείσιμο των τραπεζών και την αβεβαιότητα που έχει κυριεύσει τους υποψηφίους, αλλά κυρίως τους γονείς τους. Αυτά μάλιστα τα γεγονότα συνέπεσαν με την υποβολή του μηχανογραφικού δελτίου.
Tο δίλημμα για κάθε γονιό είναι μεγάλο: Θα έχω χρήματα να σπουδάσω το παιδί μου σε άλλη πόλη για τα επόμενα τουλάχιστον τέσσερα χρόνια; Η απάντηση δύσκολη, ανάλογα με την οικονομική κατάσταση του καθενός, αλλά φαίνεται να έχει επηρεάσει σημαντικά στη συμπλήρωση του μηχανογραφικού δελτίου των υποψηφίων. Πολλοί γονείς δεν επέτρεψαν στα παιδιά τους να δηλώσουν σχολές "εκτός έδρας".
Η συμβολή της επιθυμίας, των μετεγγραφών και του φόβου στη διαμόρφωση των βάσεων είναι μη μετρήσιμο μέγεθος και συνεπώς είναι αδύνατο να υπολογιστεί η επίπτωσή τους στη διαμόρφωση των βάσεων. Η μελέτη που διαβάζετε έγινε μόνο με βάση τα αριθμητικά στοιχεία του αριθμού των εισακτέων και των επιδόσεων των υποψηφίων.
Μπορεί η διαμόρφωσή των βάσεων να διαφέρει πολύ από την παρούσα μελέτη ανάλογα με το πόσο θα διαφοροποιήσει σε σχέση με πέρυσι η επιθυμία και ο φόβος τις επιλογές των υποψηφίων και των οικογενειών τους, γιατί η επιθυμία και ο φόβος μπορεί να ανεβάσουν μέχρι και 500 μόρια τις βάσεις σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη και να τις καταβαραθρώσουν στην περιφέρεια. Αυτό βέβαια αναμένεται να συμβεί, κυρίως, στις μεσαίες σχολές, που δεν αποτελούν την πρώτη επιλογή πολλών υποψηφίων. Στις υψηλόβαθμες σχολές το φαινόμενο αναμένεται να είναι μικρότερης έκτασης, αλλά και εκεί υπαρκτό.
Τέλος παραμένουμε πιστοί στη βασική αρχή μας, εδώ και πολλά χρόνια, να μη δημοσιοποιούμε τις εκτιμήσεις μας για τη διαμόρφωση των βάσεων παρά μόνο μετά τη λήξη της προθεσμίας υποβολής του μηχανογραφικού δελτίου, ώστε να μην επηρεαστεί κανείς υποψήφιος από τις εκτιμήσεις μας στη συμπλήρωση του μηχανογραφικού του.