Top

Η έκρηξη των μεταπτυχιακών

ΣΤΡΑΤΟΣ ΣΤΡΑΤΗΓΑΚΗΣ

 

Τετάρτη, 05 Μαρτίου 2014

 

Η διεύρυνση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που έγινε στις αρχές της δεκαετίας του 2000 είχε πολλαπλές συνέπειες. Ο αριθμός των εισακτέων από περίπου 45.000 έφτασε τις 82.000.  Παράλληλα ήρθε και η έκρηξη των μεταπτυχιακών σπουδών. Έτσι ενώ τα μεταπτυχιακά ήταν για λίγους, ξαφνικά, τα πανεπιστήμια γέμισαν μεταπτυχιακούς φοιτητές. Από 3.783 μεταπτυχιακούς φοιτητές το ακαδημαϊκό έτος 2001-2002 φτάσαμε στους 42.930 το ακαδημαϊκό έτος 2005-2006 και τους 59.423 το έτος 2010-2011. Είχαμε 15,7 φορές περισσότερους μεταπτυχιακούς φοιτητές στη δεκαετία κατά μέσο όρο. Πρωταγωνιστές της αύξησης ήταν κυρίως τα πανεπιστήμια της περιφέρειας, που κατάφεραν να προσελκύσουν φοιτητές και από άλλα πανεπιστήμια.

Στο Πανεπιστήμιο του Αιγαίου είχαμε αύξηση κατά 24,47 φορές του αριθμού των φοιτητών, στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλίας είχαμε αύξηση του αριθμού των μεταπτυχιακών φοιτητών κατά 83,56 φορές και στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο είχαμε αύξηση κατά 60,66 φορές. Ακόμη Πανεπιστήμια που δεν είχαν κανένα μεταπτυχιακό φοιτητή το 2001 βρέθηκαν με εκατοντάδες ή και χιλιάδες φοιτητές, όπως τα Πανεπιστήμια Μακεδονίας, Πελοποννήσου, Δυτικής Μακεδονίας και η Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών.

Η διεύρυνση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης είχε και μία ακόμη θετική συνέπεια. Σταμάτησε η διαρροή φοιτητών στο εξωτερικό, αφού την ίδια χρονική περίοδο μειώθηκε στο μισό ο αριθμός των Ελλήνων φοιτητών στα Πανεπιστήμια του εξωτερικού. Έτσι ο αριθμός των Ελλήνων φοιτητών στο εξωτερικό από 61.694 το 2001 μειώθηκε σε 29.091 το 2010, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση για την εκπαίδευση του Κέντρου Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΚΑΝΕΠ) της ΓΣΕΕ. Το κέρδος από τη μείωση του αριθμού των Ελλήνων φοιτητών στο εξωτερικό ήταν τα χρήματα που δεν ξοδεύονταν σε άλλες χώρες για τις σπουδές των παιδιών μας και επιβάρυναν το ισοζύγιο της χώρας. Αυτό ήταν, μάλιστα, ένα από τα κύρια επιχειρήματα για τη διεύρυνση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Βέβαια ο τρόπος που έγινε η διεύρυνση ήταν ο γνωστός ελληνικός: άρπα κόλα. Έτσι ιδρύθηκαν πολλά νέα τμήματα (πάνω από 100) μέσα σε μία πενταετία, πολλές φορές χωρίς τις κατάλληλες υποδομές και χωρίς καθηγητές. Τα πτυχία που έδιναν, πολλές φορές δεν είχαν επαγγελματικά δικαιώματα, καθώς ο ορισμός των επαγγελματικών δικαιωμάτων ακόμη εκκρεμεί σε πολλές περιπτώσεις. Το αποτέλεσμα ήταν τα πολύ χαμηλά ποσοστά αποφοίτησης, γεγονός που ακυρώνει στην πράξη τη διεύρυνση.

Η κρίση φέρνει την ανατροπή όλου αυτού του οικοδομήματος, αφού τώρα ζούμε τη συρρίκνωση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, το πρώτο βήμα της οποίας υπήρξε το σχέδιο Αθηνά. Η μείωση των προσφερομένων θέσεων στα Πανεπιστήμια και ΤΕΙ, που θα ολοκληρωθεί με τη λειτουργία του νέου τρόπου εισαγωγής στις Ανώτατες Σχολές, θα μας φέρει πίσω στο 1998, όταν εισάγονταν περίπου 45.000 υποψήφιοι. Τότε όσοι ήθελαν να σπουδάσουν και δεν τα κατάφερναν έφευγαν στο εξωτερικό.  Η διαφορά είναι ότι τώρα δεν θα συμβαίνει κάτι τέτοιο αφού χρήματα δεν υπάρχουν στις οικογένειες για να στηρίξουν σπουδές στο εξωτερικό.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει ως στόχο για το 2020 το 40% των νέων 19 έως 34 ετών να είναι απόφοιτοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, στόχος που αποτελεί άπιαστο όνειρο για την Ελλάδα της κρίσης. Έτσι υποθηκεύεται το μέλλον των παιδιών μας, αφού η σημερινή γενιά θα υστερεί σε σχέση με τους συνομηλίκους τους των χωρών που θα πιάσουν το στόχο του 40%.

Αριθμός Μεταπτυχιακών Φοιτητών
	2001-2002	2005-2006	2010-2011
Πανεπιστήμιο Αθηνών	1.204	9.165	15.874
Πανεπιστήμιο Αιγαίου	95	2.013	2.325
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας	25	1.368	2.089
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης	644	8.997	9.631
Πανεπιστήμιο Θράκης	212	2.530	3.650
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων	69	2.185	3.547
Ιόνιο Πανεπιστήμιο	12	560	728
Πανεπιστήμιο Κρήτης	132	2.322	2.593
Πανεπιστήμιο Πατρών	140	3654	3.733
Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών	167	1.166	1.715
Πάντειο Πανεπιστήμιο	104	1.446	2.057
Πανεπιστήμιο Πειραιώς	136	1.651	2.813
Πανεπιστήμιο Μακεδονίας	-	524	1.454
Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών	25	268	516
Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών	-	51	102
Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο	33	298	557
Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου	-	64	725
Πανεπιστήμιο Δυτ. Μακεδονίας	-	283	747
Πολυτεχνείο Κρήτης	57	609	528
Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο	674	3.776	3.853
Σύνολο	3.783	42.930	59.423
Πηγή: ΕΛΛ.ΣΤΑΤ. Επεξεργασία: Στράτος Στρατηγάκης