Οι βάσεις φέρνουν ανατροπές στα ΑΕΙ – Αλλαγές στον «χάρτη» σε τρία βήματα
Στον «αέρα» η βιωσιμότητα πολλών τμημάτων με ελάχιστους εισακτέους μετά την ανακοίνωση των βάσεων εισαγωγής
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΛΑΚΑΣΑΣ
28.08.2021
Σχέδιο τριών βημάτων για την αναδιάταξη του χάρτη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα έχει δρομολογήσει το υπουργείο Παιδείας, όπως παρουσιάζει σήμερα «Κ». Η αναγκαιότητα του επανασχεδιασμού του ακαδημαϊκού χάρτη των 450 τμημάτων σε… κάθε πόλη και χωριό καταδεικνύεται μετά τη χθεσινή ανακοίνωση των βάσεων εισαγωγής, καθώς λόγω της θεσμοθέτησης της ελάχιστης βάσης εισαγωγής (ΕΒΕ) υπάρχουν τμήματα ΑΕΙ με ελάχιστους εισακτέους – ακόμη και με μονοψήφιο αριθμό. Περίπου 100 τμήματα έχουν λιγότερους από 20 εισακτέους, αποφοίτους Γενικού Λυκείου.
Χαρακτηριστικό είναι ότι στην Αρχιτεκτονική Ξάνθης δεν εισήχθη ούτε ένας υποψήφιος Γενικού Λυκείου. Η εικόνα αυτή θέτει εν αμφιβόλω τη βιωσιμότητα των τμημάτων αυτών. Την ίδια στιγμή, το υπουργείο Παιδείας δίνει βάρος στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση με την ενίσχυση και οικονομικά και ακαδημαϊκά των δημοσίων ΙΕΚ.
Ειδικότερα, ο αρχικός συνολικός αριθμός των υποψηφίων ανήλθε σε 103.468, εκ των οποίων 84.946 υποψήφιοι με τις διαδικασίες των Γενικών Λυκείων και 18.522 υποψήφιοι με τις διαδικασίες των ΕΠΑΛ. Τελικά, στις εξετάσεις μετείχαν 92.090 υποψήφιοι και εισήχθησαν στα πανεπιστήμια και στις σχολές των υπουργείων Εθνικής Αμυνας, Τουρισμού και Προστασίας του Πολίτη 63.239 υποψήφιοι. Δηλαδή, ένας στους τρεις έμεινε εκτός ΑΕΙ. Βέβαια, καθώς στην Ελλάδα δεν υπάρχει ελεύθερη πρόσβαση των αποφοίτων λυκείου στα ΑΕΙ, πάντα υπάρχει χάσμα υποψηφίων – επιτυχόντων. Ωστόσο, φέτος το θέμα είναι ότι λόγω της ΕΒΕ, 17.762 θέσεις στα ΑΕΙ έμειναν κενές, παρότι θα μπορούσαν να καλυφθούν. Η ΕΒΕ, ωστόσο, είχε και θετικά. Το 2021 η χαμηλότερη βάση εισαγωγής ΓΕΛ είναι 7,141/20 και στα ημερήσια ΕΠΑΛ 5,685/20.
Το 2020 υποψήφιος από ημερήσιο ΓΕΛ εισήχθη σε ΑΕΙ με 0,625/20 και από ημερήσιο ΕΠΑΛ με 2,7/20! Επίσης, φέτος, 95,98% των υποψηφίων των ΓΕΛ που ξεπέρασαν την ΕΒΕ και υπέβαλαν μηχανογραφικό εσήχθησαν.
Στον αντίποδα, το θέμα προκαλεί αναταράξεις στα ΑΕΙ. Σύμφωνα με τα στοιχεία του εκπαιδευτικού-αναλυτή Στράτου Στρατηγάκη, λόγω της ΕΒΕ, περίπου 100 τμήματα έχουν λιγότερους από 200 εισακτέους. Μεταξύ αυτών και η Αρχιτεκτονική Ξάνθης και το Τμήμα Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος Δράμας, που δεν έχουν ούτε έναν επιτυχόντα από τη μεγάλη κατηγορία των αποφοίτων Γενικού Λυκείου. Η Αρχιτεκτονική θα έχει δύο εισακτέους-αποφοίτους Επαγγελματικού Λυκείου.
Γιατί συνέβη αυτό; Η έδρα τους παίζει ρόλο. Συνέβαλε και η επιλογή των τμημάτων να ορίσουν υψηλό συντελεστή για τη διαμόρφωση της ΕΒΕ τους, και δη στα ειδικά μαθήματα του Σχεδίου. Ομως, το κύριο για τη θελκτικότητα των τμημάτων είναι το αντικείμενό τους. Ενδεικτικό είναι ότι τα προγράμματα των ιερατικών σπουδών έμειναν με έναν ή δύο εισακτέους.
Η αναδιαμόρφωση του ακαδημαϊκού χάρτη, όπως ανέφερε χθες στην «Κ» η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως, θα προχωρήσει με τρία βασικά βήματα. Αρχικά, το υπουργείο έχει ζητήσει από τα ΑΕΙ να καταθέσουν έως τα τέλη Σεπτεμβρίου τις προτάσεις αναδιάταξης τμημάτων τους. Επίσης, η Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης θα κάνει τις προτάσεις της σε συνάρτηση με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Παράλληλα, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της «Κ», το υπουργείο Παιδείας θα προχωρήσει σε αλλαγές στην ΕΒΕ, με στόχο να διορθωθούν στρεβλώσεις που εμφανίστηκαν φέτος, πρώτη χρονιά εφαρμογής του συστήματος. Ετσι, θα δώσει τη δυνατότητα στα ΑΕΙ να επαναπροσδιορίσουν για το 2022 τους συντελεστές τους, βάσει των οποίων διαμορφώνεται η ΕΒΕ κάθε τμήματος. Στόχος είναι το νέο τοπίο στα ΑΕΙ να αποτυπωθεί στο μηχανογραφικό δελτίο των υποψηφίων του 2022.
Επιτυχημένες εκτιμήσεις
Σημαντική επιτυχία της «Κ» και του συνεργάτη της, εκπαιδευτικού-αναλυτή κ. Στράτου Στρατηγάκη, κατεγράφη στις φετινές Πανελλαδικές Εξετάσεις, καθώς προσεγγίσαμε τις βάσεις εισαγωγής σε 175 τμήματα με απόκλιση μικρότερη του 1%, δηλαδή 200 μόρια. Μάλιστα από τα 175, για τα 12 τμήματα η εκτίμηση της «Κ» είχε απόκλιση μικρότερη των 10 μονάδων, για τα 57 μικρότερη των 50 μονάδων και για 106 μικρότερη των 100 μονάδων. Το 2021 ήταν δύσκολη χρονιά για την εκτίμηση των βάσεων, αφού η καθιέρωση της ελάχιστης βάσης εισαγωγής (ΕΒΕ) έφερε ανακατατάξεις στις βάσεις όχι μόνο των χαμηλόβαθμων σχολών αλλά και σε κάποιες σχολές που έθεσαν υψηλούς συντελεστές ΕΒΕ. Η χαμηλότερη βάση διαμορφώθηκε στα 7.141 μόρια, γεγονός που δυσκόλεψε πολύ την εκτίμηση των βάσεων των χαμηλόβαθμων τμημάτων, που πάντα ήταν δύσκολη. Επίσης, τον Δεκέμβριο του 2020 (φύλλο 20ής Δεκεμβρίου) ο κ. Στρατηγάκης είχε υπολογίσει ότι, σύμφωνα με τις επιδόσεις των υποψηφίων ετησίως και εάν ο αριθμός των θέσεων στα ΑΕΙ παραμείνει ο ίδιος, λόγω της ΕΒΕ οι κενές θέσεις θα είναι τον Αύγουστο του 2021 περίπου 17.000. Τελικά έμειναν 17.762 θέσεις κενές.
Οι επιτυχόντες στα δημόσια ΙΕΚ
Πάνω από 22.000 υποψήφιοι επέλεξαν ειδικότητες στα δημόσια ΙΕΚ (ΔΙΕΚ) της χώρας. Εξ αυτών εισάγονται λίγο περισσότεροι από 8.500, ενώ τον Σεπτέμβριο θα υπάρχει η δυνατότητα πρόσθετης υποβολής αίτησης για περίπου 20.000 επιπλέον θέσεις στα δημόσια ΙΕΚ.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου Παιδείας ο συνολικός αριθμός των υποψηφίων με οριστικοποιημένο παράλληλο μηχανογραφικό δελτίο (δηλαδή κατέθεσαν μηχανογραφικό και για τα ΑΕΙ και για δημόσια ΙΕΚ) φέτος ανήλθε σε 22.790, εκ των οποίων 20.810 υποψήφιοι είναι απόφοιτοι λυκείων σχολικού έτους 2020-2021, ενώ 1.980 είναι απόφοιτοι παλαιότερων ετών. Επίσης, 170 υποψήφιοι επιλέχθηκαν στην ειδική κατηγορία, ενώ 22.620 επιλέχθηκαν στη γενική κατηγορία.
Οι επιτυχόντες στα ΙΕΚ είναι συνολικά 8.594. Πιο συγκεκριμένα, οι 8.426 είναι επιτυχόντες στη γενική κατηγορία και 168 στην ειδική κατηγορία.
Μάλιστα, το 26% αυτών επέλεξαν ΔΙΕΚ σε άλλη περιφέρεια από αυτή της κατοικίας τους. Σύμφωνα με την εκτίμηση του υπουργείου Παιδείας, τα ΔΙΕΚ είναι πλέον μια αξιόπιστη εναλλακτική εκπαιδευτική διαδρομή, που ανοίγει δρόμους επαγγελματικής αποκατάστασης και προοπτικής για τους νέους μας.
«Για την αναβάθμιση συνολικά της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (πρότυπα ΕΠΑΛ, θεματικά/πειραματικά ΙΕΚ, ψηφιακός μετασχηματισμός) έχουμε εξασφαλίσει σχεδόν 400 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το ΕΣΠΑ και λοιπούς πόρους.
Ηδη σήμερα το 25% των σπουδαστών σε ΙΕΚ έχουν πτυχίο πανεπιστημίου. Φοίτησαν και αποφοίτησαν από ΑΕΙ, δεν βρήκαν δουλειά και επέλεξαν συνειδητά το ΙΕΚ για να αποκτήσουν ειδικότητα που θα τους εξασφαλίσει ποιοτική επαγγελματική αποκατάσταση.
Το 2012 το συνολικό αντίστοιχο ποσοστό ήταν 5%», ανέφερε χθες η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως.
Ειδικότητες
Οι υποψήφιοι που υπέβαλαν παράλληλο μηχανογραφικό για εγγραφή σε ΔΙΕΚ επέλεξαν ειδικότητες όπως τεχνικός εφαρμογών πληροφορικής (πολυμέσα/web designer – developer/video games), τεχνικός εγκαταστάσεων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τεχνικός τουριστικών μονάδων και επιχειρήσεων φιλοξενίας, στέλεχος διατροφής και διαιτολογίας κ.ά.
Πολλές από τις ειδικότητες που παρέχονται στα ΔΙΕΚ όχι μόνο έχουν μεγάλη ζήτηση στη σημερινή αγορά εργασίας, αλλά ανταποκρίνονται και στις απαιτήσεις των επαγγελμάτων που προβλέπονται να έχουν εκθετική ανάπτυξη στο προσεχές μέλλον. Π.χ., για τα επαγγέλματα του μηχανικού ανάπτυξης λογισμικού και εφαρμογών ή του μηχανικού δικτύου και βάσεων δεδομένων, τα ΔΙΕΚ προσφέρουν ειδικότητες όπως του τεχνικού λογισμικού Η/Υ, εφαρμογών πληροφορικής, δικτύων και τηλεπικοινωνιών.
Στην κορυφή, ξανά, η Ιατρική Αθηνών
Ανοδικά κινήθηκαν οι βάσεις των περιζήτητων σχολών της χώρας, με την Ιατρική Αθηνών να κρατά για μία ακόμη χρονιά τα πρωτεία. Βέβαια, πίνακας με τη σύγκριση των φετινών βάσεων σε σχέση με το 2020 δίνει πλασματική εικόνα, καθώς η πλειονότητα των βάσεων εισαγωγής εμφανίζεται ανοδική, αλλά σε πολλές περιπτώσεις χαμηλόβαθμων τμημάτων η άνοδος οφείλεται στην καθιέρωση από φέτος της ελάχιστης βάσης εισαγωγής (ΕΒΕ).
Ειδικότερα, η Ιατρική Αθηνών έφθασε τις 18.826 μονάδες (576 μονάδες υψηλότερα από πέρυσι), η Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών ΕΜΠ τις 18.487 μονάδες (αύξηση 512 μονάδες), η Νομική Αθηνών τις 18.157 μονάδες (αύξηση 107) και το Τμήμα Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών τις 18.422 μονάδες (αύξηση κατά 522 από πέρυσι). Πρόκειται για τις υψηλότερες βάσεις ανά επιστημονικό πεδίο. Από την άλλη, υπήρξαν 35 τμήματα η βάση των οποίων αυξήθηκε πάνω από 1.200 μονάδες χωρίς η αύξηση να οφείλεται στην ΕΒΕ.
Πολύ λιγότερα ήταν τα τμήματα η βάση των οποίων έπεσε. Πτώση βάσης καταγράφεται σε περίπου 100 τμήματα.
Πτώση πάνω από 1.000 μονάδες υπήρξε σε 12 τμήματα, με μεγαλύτερη όλων εκείνη στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου, που φέτος είχε βάση 13.240 μονάδες, ενώ πέρυσι 15.025 μονάδες (-1.785).
Μεταξύ των αξιοσημείωτων, πάντως, είναι η πτώση στα –άλλοτε περιζήτητα– τμήματα Φιλολογίας. Ενδεικτικά, το Τμήμα του ΑΠΘ έφθασε τις 12.495 μονάδες, των Ιωαννίνων τις 9.825 μονάδες, της Κρήτης τις 8.168 μονάδες.
Πλέον οι επιτυχόντες εκτός έδρας μπαίνουν στο κυνήγι σπιτιού. Με βάση τα υπάρχοντα στοιχεία, οι προσφερόμενες θέσεις σε φοιτητικές εστίες προσεγγίζουν τις 15.000, ενώ εκτιμάται ότι οι φοιτητές που σπουδάζουν μακριά από το πατρικό τους προσεγγίζουν τις 100.000.
Οι φοιτητές που εισήχθησαν σε σχολή εκτός οικογενειακής έδρας θα «γλιτώσουν» το ταξίδι στην πόλη της σχολής, καθώς οι εγγραφές θα γίνουν ηλεκτρονικά.
Σύμφωνα με την πάγια διαδικασία, θα εισέλθουν σε ηλεκτρονική διεύθυνση του υπουργείου Παιδείας με τον κωδικό του υποψηφίου και κατόπιν θα πάρουν νέο κωδικό για να πραγματοποιήσουν την εγγραφή. Τα δικαιολογητικά και η διαδικασία θα ανακοινωθούν τις προσεχείς ημέρες για τις εγγραφές σε ΑΕΙ. Η προθεσμία και η διαδικασία εγγραφής των επιτυχόντων στις Στρατιωτικές και Αστυνομικές Σχολές, στις Σχολές της Πυροσβεστικής Ακαδημίας και του Λιμενικού Σώματος, στις Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού, καθώς στις Ανώτερες Σχολές Τουριστικής Εκπαίδευσης Ρόδου και Κρήτης θα ορισθεί και θα ανακοινωθεί από τις ίδιες τις σχολές. Για τις μετεγγραφές, η προθεσμία ξεκινά αρχές Νοεμβρίου. Οι ενδιαφερόμενοι μέσω της ειδικής εφαρμογής μετεγγραφών στην ιστοσελίδα www.minedu.gov.gr θα υποβάλλουν ηλεκτρονικά την αίτηση.