«Παπαγάλοι» και καλά διαβασμένοι των εξετάσεων
Τι πρέπει να προσέξουν οι 110.000 μαθητές που δίνουν τη μάχη των Πανελλαδικών
Δημοσιεύτηκε 19/5/2013
Του Αποστολου Λακασα
«Το 20 -ή το 100, όπως είναι το άριστα στην κλίμακα των Πανελλαδικών- δεν εξασφαλίζεται μόνο από τις σωστές απαντήσεις. Ο υποψήφιος πρέπει να προσέξει τις λεπτομέρειες στο γραπτό του, εάν δεν θέλει να χάσει εκατοστά. Αλλωστε, ας μην ξεχνάμε ότι η επιτυχία σε μια σχολή μπορεί να κριθεί στο... εκατοστό», αναφέρει στην «Κ» η φιλόλογος Θεοδώρα Παπαδοπούλου, η οποία τα τελευταία χρόνια συμμετέχει στο σώμα των βαθμολογητών στις πανελλαδικές εξετάσεις.
Το ίδιο επιβεβαιώνουν καθηγητές τόσο των θεωρητικών όσο και των θετικών μαθημάτων που μίλησαν στην «Κ». Η σωστή απάντηση σε ένα θέμα είναι το διαβατήριο για το άριστα, όμως αυτό εύκολα μπορεί να... ψαλιδιστεί ή και να χαθεί από μια αστοχία, προχειρότητα, αβλεψία.
Ειδικότερα, η αυλαία των φετινών πανελλαδικών εξετάσεων για τους υποψηφίους του γενικού λυκείου άνοιξε την Παρασκευή, με το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας Γενικής Παιδείας. Στους υποψηφίους δόθηκε για επεξεργασία ένα απόσπασμα από το βιβλίο του Γιώργου Γραμματικάκη «Ενας Αστρολάβος του Ουρανού και της Ζωής». Μιλώντας στην «Κ», η επίτιμος σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και μέλος της ομάδας εργασίας για το μάθημα της Γλώσσας της Πανελλήνιας Ενωσης Φιλολόγων, Χριστίνα Αργυροπούλου, χαρακτήρισε το κείμενο καλή επιλογή, «καθώς έχει καλή δομή και είναι κατανοητό» εκτιμώντας ότι δεν δυσκόλεψε ιδιαίτερα τους υποψηφίους.
Οι εξετάσεις συνεχίζονται, από αύριο με κρίσιμα μαθήματα, όπως η Φυσική, η Βιολογία και η Ιστορία κατεύθυνσης, όπου κάθε μονάδα μετράει και οι υποψήφιοι πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί. Ενδεικτικά, η σωστή στίξη έχει πολύ σημαντικό ρόλο, καθώς δίνει τη δυνατότητα στον βαθμολογητή να κρίνει εάν ο υποψήφιος γνωρίζει ουσιαστικά τις απαντήσεις. Η στίξη, βέβαια, έχει μεγαλύτερη σημασία στα θεωρητικά μαθήματα όπως τα Αρχαία, η Λογοτεχνία και η Ιστορία. Αλλωστε, τα θεωρητικά μαθήματα έχουν τις δικές τους «παγίδες»...
Η σημασία της στίξης
«Επειδή η νεοελληνική γλώσσα είναι απλούστερη από την αρχαία, οι υποψήφιοι συχνά ξεχνούν τη στίξη, η οποία όμως είναι απαραίτητη», λέει στην «Κ» ο φιλόλογος Ηρακλής Ψάλτης, ο οποίος συμμετείχε τα προηγούμενα χρόνια στη βαθμολόγηση γραπτών των Αρχαίων Ελληνικών. Πολλές φορές επίσης στα Αρχαία, οι υποψήφιοι κάνουν λάθος στον τονισμό των λέξεων ή στα πνεύματα τα οποία έχουν καταργηθεί στο μονοτονικό. «Καλό είναι να αντιγράφουν τις λέξεις από το πρωτότυπο ή να γράφουν τις απαντήσεις στο πρόχειρο και μετά να τις μεταφέρουν στο τετράδιο του εξεταζομένου. Επίσης, στα Αρχαία ή στη Λογοτεχνία οι υποψήφιοι μπορεί να είναι σίγουροι ότι έχουν δώσει τη σωστή απάντηση αλλά η ερώτηση να μη ζητάει αυτό το πρόσωπο ή αριθμό. Π.χ. να ζητεί το β΄ ενικό πρόσωπο ενός ρήματος και ο υποψήφιος να γράφει (ορθότατο) το γ΄ ενικό», παρατηρεί ο κ. Ψάλτης.
Παράλληλα, όμως, μας εξήγησε η φιλόλογος Ελένη Σκορδομπέκη, «στη Λογοτεχνία, στις ερωτήσεις που έχουν διακριτά μέρη (Α΄και Β΄), ενίοτε συμβαίνει από το άγχος οι υποψήφιοι να προσπερνούν ένα σκέλος από αυτά. Ευρύτερα, σε όλα τα μαθήματα, όταν υπάρχει Α΄ και Β΄ μέρος στην ερώτηση, τα παιδιά πρέπει να δίνουν διακριτές απαντήσεις».
Ισχυρό ολίσθημα, λόγω... παπαγαλίας, που μπορεί να κόψει μόρια, είναι όταν ο υποψήφιος απαντήσει στην ερώτηση όχι μόνο με το σωστό κομμάτι της εξεταστέας ύλης αλλά και με λίγες παραγράφους που προηγούμενου ή επόμενου του σωστού! Αυτό συμβαίνει στην Ιστορία αλλά και στα ερωτήματα θεωρίας όλων των μαθημάτων. Με αυτό τον τρόπο δείχνει ότι ουσιαστικά δεν ξέρει ακριβώς τη σωστή απάντηση, αλλά απλώς έχει παπαγαλίσει την ύλη.
Καθοριστική η διαχείριση του χρόνου
Τις δικές τους ιδιαιτερότητες, τις οποίες πρέπει να προσέχουν οι υποψήφιοι, έχουν τα μαθήματα των θετικών επιστημών. «Στη Φυσική παρατηρείται πολύ συχνά οι υποψήφιοι να κάνουν λάθη τακτικής που σχετίζονται με τον χρόνο διαχείρισης κάθε θέματος. Συγκεκριμένα, στο πρώτο θέμα, στο οποίο αντιστοιχούν 9 λεπτά για κάθε επιμέρους ερώτηση, οι υποψήφιοι δεν δίνουν χρόνο για την κατανόηση της ερώτησης, με αποτέλεσμα να κάνουν σφάλμα επιλογής», ανέφερε στην «Κ» ο φυσικός Ηλίας Τουργέλης. Και πρόσθεσε για τα λάθη στα υπόλοιπα θέματα, τα οποία είθισται να είναι διαβαθμισμένης δυσκολίας: «Στο δεύτερο θέμα, σε κάθε ερώτημα του οποίου αντιστοιχούν περίπου 12 λεπτά, ένα συνηθισμένο λάθος είναι ότι δεν κάνουν σχήματα, ενώ δεν ελέγχουν όλες τις λεπτομέρειες της ερώτησης, με αποτέλεσμα να επιλέγουν λάθος δεδομένα από τις επιλογές που τους δίνονται. Στο τρίτο και το τέταρτο θέμα δεν κάνουν σχήματα, κάνουν λάθη μαθηματικής επεξεργασίας και δεν στηρίζουν τα επιχειρήματα της λύσης τους στους νόμους της Φυσικής». Στα Μαθηματικά, «πολλές φορές απαιτούνται πάρα πολλές πράξεις για να φτάσει ο υποψήφιος στη σωστή λύση. Τα παιδιά πρέπει να επιστρατεύσουν την ταχύτητά τους και να μην πανικοβληθούν», λέει στην «Κ» ο μαθηματικός Στράτος Στρατηγάκης. Επίσης, συμβαίνει, όπως ανέφερε ο ίδιος, καλά μελετημένοι υποψήφιοι να χάνουν μονάδες είτε από λάθος διαχείριση χρόνου της εξέτασης είτε διότι απάντησαν με μεγάλη προχειρότητα και βιασύνη σε ερωτήματα πανεύκολα, με σκοπό να περάσουν στα δυσκολότερα. Ομως, ενώ έδωσαν σωστές λύσεις στα δύσκολα για να πάρουν το άριστα, πάνω στη βιασύνη τους έχασαν μονάδες στα εύκολα». Στη Βιολογία, τέλος, πολλοί χάνουν μονάδες από λάθος διατύπωση των απαντήσεων (στίξη, συντακτικό)