«Ηρωική» επιστροφή στα θρανία...
Ανθρωποι άξιοι θαυμασμού που ύστερα από δεκαετίες βρήκαν τη δύναμη να ανοίξουν τα σχολικά βιβλία για να πάρουν ένα «χαρτί»
Δημοσιεύτηκε 20/10/2007
Της Λινας Γιανναρου
Είναι γνωστό και πολλάκις επιβεβαιωμένο: τις ωραιότερες ιστορίες έχουν να διηγηθούν όσοι ξεκινούν λέγοντας: «Τι να σου πω εγώ, δεν μιλάς καλύτερα με κανέναν άλλον;». Ετσι μας είπε και η κ. Ηλέκτρα, όταν τη ρωτήσαμε πώς αποφάσισε στα 46 της, εκτός από σύζυγος, μητέρα και εργαζόμενη (είναι μαγείρισσα σε νοσοκομείο), να προσθέσει κι άλλα... βάρη στους ώμους της: σχολικά. Φέτος, παρακολουθεί την Γ΄ Γυμνασίου σε εσπερινό. «Ούτε το Δημοτικό δεν πρόλαβα να βγάλω καλά καλά. Δεν άφηναν τότε τα κορίτσια να πάνε σχολείο. Ημασταν κι από επαρχία... Ξέρω και ’γω γιατί; Φοβούνταν τους δρόμους, μη μπλέξουμε. Εκλαιγα εγώ το βράδυ στο σπίτι, παρακάλαγαν οι δάσκαλοι τον πατέρα μου, εκείνος τίποτα. Πέρασαν τα χρόνια, ήρθα στην Αθήνα, παντρεύτηκα, αλλά πάντα με έτρωγε αυτό το πράγμα. Δεν το άντεχα άλλο να με κοιτάνε σαν παρακατιανή. Ετσι το αποφάσισα να γραφτώ στο Εσπερινό. Οταν το είπα στον πατέρα μου, έτρεξε ο ίδιος πίσω στο χωριό και μου ’φερε τα χαρτιά που χρειαζόμουν από το παλιό σχολείο. Πέντε μήνες αργότερα, πέθανε».
Ηλικιακό χάσμα
Ωρα 6.45 μ.μ., έξω από το 1ο Εσπερινό Γυμνάσιο Αθηνών, πίσω από την πλατεία Κολιάτσου. Είναι ένα από τα 70 Εσπερινά Γυμνάσια της χώρας, στα οποία φοιτούν συνολικά 9.172 μαθητές. Σιγά σιγά το προαύλιο γεμίζει από κόσμο, σχηματίζονται παρέες. Αλλες από νεαρούς οικονομικούς μετανάστες που θέλουν το «χαρτί». Αλλες από ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας, ανθρώπους που αψήφησαν τις όποιες προσωπικές τους αναστολές και πήραν τη μεγάλη απόφαση: να ολοκληρώσουν τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση που δεν ξεκίνησαν ή άφησαν στη μέση αρκετά χρόνια πριν. Ολοι όμως συζητούν τα ίδια: το τεστ της πρώτης ώρας, τα διαβάσματα. «Εχουμε δύο κατηγορίες μαθητών με ηλικιακό χάσμα άνω των 20 χρόνων», λέει στην «Κ» ο καθηγητής Μαθηματικών -ερευνητής κ. Στράτος Στρατηγάκης. «Στο δεύτερο άκρο είναι οι απόβλητοι του εκπαιδευτικού συστήματος. Οι άνθρωποι που άφησαν το σχολείο για διάφορους λόγους με αποτέλεσμα να νιώθουν λειψοί. Επέστρεψαν και είναι εντυπωσιακό πώς ρουφούν τη γνώση, πόσο προσπαθούν». Ας τους γνωρίσουμε:
Εφη Ονουφριάδου, 37 ετών, αποκλειστική νοσοκόμα. Αφησε το σχολείο στη Β΄ Γυμνασίου «λίγο γιατί ήθελα να δουλέψω, λίγο γιατί είχα μια αποτυχία στα Μαθηματικά και ντρεπόμουν, λίγο γιατί ένιωθα καταπίεση στο σπίτι και ήθελα να απελευθερωθώ, λίγο για... το πουλί της νιότης». Ολα αυτά τα χρόνια, η Εφη αισθανόταν ότι δεν είχε κάνει τίποτα στη ζωή της, ένιωθε αποτυχημένη. «Ωσπου πέρυσι... μου την έδωσε. Τι κάνω στη ζωή μου, είπα. Εχω μυαλό, μπορώ να τα καταφέρω». Πέρυσι ολοκλήρωσε τη Β΄ τάξη με 18,8. «Δεν μπορώ να πω ότι είναι εύκολα, δουλειά και σχολείο. Ομως σήμερα αισθάνομαι άλλος άνθρωπος, ότι κάτι κάνω στη ζωή μου. Θέλω να συνεχίσω και στο Λύκειο. Και, γιατί όχι, να τελειώσω βοηθός μικροβιολόγου. Πάντα ήθελα να γίνω γιατρός. Μάθε γέρο γράμματα, που λένε...».
Μιχάλης Τσακμάκης, 32 ετών, οδηγός νταλίκας. Ο Μιχάλης είναι παντρεμένος και έχει ένα παιδί. «Οταν ανακοίνωσα στη μητέρα μου ότι επιστρέφω στο σχολείο έκανε... πάρτι. Και η γυναίκα μου όμως με παρότρυνε. Οσο να ’ναι, το χαρτί αυτό μπορεί να σου εξασφαλίσει μια καλύτερη δουλειά, αυτός είναι ο στόχος μου. Θα κοιτάξω να συνεχίσω. Ισως για τεχνικός αυτοκινήτων, γιατί όχι;». Η κούραση βέβαια είναι μεγάλη. Πολλές φορές μπαίνει στην τάξη μετά πολύωρα ταξίδια με το φορτηγό. «Ε, αφού δεν κουράστηκα μικρός, ας κουραστώ τώρα...».
Αγάπη, 45 ετών, υπάλληλος εταιρείας catering. «Εγώ ήμουν θύμα της εσωτερικής μετανάστευσης. Παιδί από Κυκλαδονήσι, με άλλα 5 αδέρφια, ήρθα στην Αθήνα και τα βρήκα σκούρα. Στο σχολείο τα παιδιά με κορόιδευαν για την προφορά μου. Ενώ στο νησί ήμουν καλή μαθήτρια, εδώ ούτε ήθελα να ακούω για το σχολείο. Ετσι το άφησα. Στα 16 άρχισα να δουλεύω, έπειτα παντρεύτηκα, έκανα παιδιά. Τώρα που έφυγαν για σπουδές, το αποφάσισα. Εκτός του ότι ήθελα να τελειώσω το σχολείο, ήθελα να μάθω και υπολογιστές, χωρίς αυτό θα ήταν σαν να ζούσα και πάλι την άσχημη εκείνη περίοδο όταν είχα έρθει απ’ το νησί. Είμαι 45, αλλά και 90 να ’μουν πάλι θα πήγαινα. Νιώθω λες κι έφυγα μόλις χθες απ’ τα θρανία».
Τούλα Κωστοπούλου, 45 ετών, ξενοδοχοϋπάλληλος. «Οταν τελείωσα το Δημοτικό, αντί ο πατέρας μου να με στείλει στο Γυμνάσιο, μου αγόρασε γίδια για να τρέχω στα βουνά και να τα προσέχω», λέει γελώντας. «Αρχιτσέλιγκας ο μπαμπάς, βλέπετε. Δεν άντεξα, έφυγα με το έτσι θέλω. Τώρα επέστρεψα στα θρανία κι έχω ενθουσιαστεί. Και θέλω να πω σε όποιον επίσης άφησε το σχολείο, να μη διστάσει. Είναι ωραίο το συναίσθημα».
Ρούλα Διαμαντή, 57 ετών. «Απορώ πώς δεν πήγα νωρίτερα. Ξέρω γιατί. Γιατί φοβόμουν μην με κοροϊδέψουν. Η κόρη μου τότε μου είπε “να πας μαμά”. Και έτσι να ’μαι. Το σχολείο με κάνει να ζω αυτά που δεν έζησα μικρή. Πολλές φορές στην τάξη ξεχνάω πόσο χρονών είμαι, ξεχνάω οικογενειακά, υποχρεώσεις, προβλήματα. Κουράζομαι βέβαια. Και με ταλαιπωρεί και αυτή η Φυσική!»
«Το είχα απωθημένο»
Ξυπνάει στις 6 π.μ. Συγυρίζει λίγο το σπίτι κι έπειτα ετοιμάζεται για τη δουλειά. (Εργάζεται σε ναυτιλιακή εταιρεία.) Επιστρέφει κατάκοπη αργά το μεσημέρι. Φτιάχνει το φαγητό για την ίδια και τον γιο της, έπειτα μαζεύει τα βιβλία της, τα τετράδιά της και ξεκινά για το σχολείο. Γυρίζει σπίτι περασμένες δέκα...
«Είναι ένας συνεχής αγώνας δρόμου, αλλά μ’ αρέσει», λέει με ενθουσιασμό μικρού παιδιού, αν και 57 ετών, η κ. Μαρία Ηλία. Η κ. Ηλία παρακολουθεί φέτος το Τμήμα Πληροφορικής στη Β΄ τάξη Εσπερινού Επαγγελματικού Λυκείου, αφού ολοκλήρωσε επιτυχώς το Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας του Πειραιά, λαμβάνοντας δίπλωμα ισότιμο του Γυμνασίου. Σήμερα λειτουργούν συνολικά 48 ΣΔΕ σε όλη τη χώρα, με 3.700 μαθητές, όλοι ενήλικες.
«Ηταν το απωθημένο μου. Αφησα το σχολείο μετά το δημοτικό. Ξέρετε τώρα, προτελευταίο παιδί πολύτεκνης οικογένειας. Τότε δεν δίνανε πολύ μεγάλη σημασία στα γράμματα. Ε, όταν διάβασα για τα σχολεία δεύτερης ευκαιρίας, όχι απλώς εκμεταλλεύτηκα την ευκαιρία - την άρπαξα από τα μαλλιά!»
Με τον γιο της να έχει ήδη ξεκινήσει τις σπουδές του, η κ. Ηλία θα έχει περισσότερο ελεύθερο χρόνο στη διάθεσή της. Τον οποίο βέβαια επιθυμεί να αφιερώσει στα μαθήματά της. «Στα σχέδιά μου είναι να πάω στο πανεπιστήμιο, μπορεί για Πληροφορική, μπορεί για κάτι άλλο, θα δούμε. Τι κι αν έχω βγει στη σύνταξη εν τω μεταξύ...».