Πληθωρισμός... μεταπτυχιακών
ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΑΚΗ
Δημοσιεύτηκε 10//11/2013
Η διεύρυνση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που έγινε στις αρχές της δεκαετίας του 2000 είχε πολλαπλές συνέπειες. Ο αριθμός των εισακτέων από περίπου 45.000 έφτασε τις 82.000. Παράλληλα ήρθε και η έκρηξη των μεταπτυχιακών σπουδών. Ετσι, ενώ τα μεταπτυχιακά ήταν για λίγους, ξαφνικά τα πανεπιστήμια γέμισαν μεταπτυχιακούς φοιτητές.
Από 3.783 μεταπτυχιακούς φοιτητές το ακαδημαϊκό έτος 2001-2002 φτάσαμε στους 42.930 το ακαδημαϊκό έτος 2005-2006 και τους 59.423 το έτος 2010-2011. Είχαμε 15,7 φορές περισσότερους μεταπτυχιακούς φοιτητές στη δεκαετία κατά μέσο όρο. Πρωταγωνιστές της αύξησης ήταν κυρίως τα πανεπιστήμια της περιφέρειας, που κατάφεραν να προσελκύσουν φοιτητές και από άλλα πανεπιστήμια. Στο Πανεπιστήμιο του Αιγαίου είχαμε αύξηση κατά 24,47 φορές του αριθμού των φοιτητών, στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλίας είχαμε αύξηση του αριθμού των μεταπτυχιακών φοιτητών κατά 83,56 φορές και στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο είχαμε αύξηση κατά 60,66 φορές. Ακόμη, πανεπιστήμια που δεν είχαν κανένα μεταπτυχιακό φοιτητή το 2001 βρέθηκαν με εκατοντάδες ή και χιλιάδες φοιτητές, όπως τα Πανεπιστήμια Μακεδονίας, Πελοποννήσου, Δυτικής Μακεδονίας και η Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών.
Η διεύρυνση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης είχε και μία ακόμη θετική συνέπεια. Σταμάτησε η διαρροή φοιτητών στο εξωτερικό, αφού την ίδια χρονική περίοδο μειώθηκε στο μισό ο αριθμός των Ελλήνων φοιτητών στα πανεπιστήμια του εξωτερικού. Ετσι, ο αριθμός των Ελλήνων φοιτητών στο εξωτερικό από 61.694 το 2001 μειώθηκε σε 29.091 το 2010, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση για την εκπαίδευση του Κέντρου Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΚΑΝΕΠ) της ΓΣΕΕ. Το κέρδος από τη μείωση του αριθμού των Ελλήνων φοιτητών στο εξωτερικό ήταν τα χρήματα που δεν ξοδεύονταν σε άλλες χώρες για τις σπουδές των παιδιών μας και επιβάρυναν το ισοζύγιο της χώρας. Αυτό ήταν, μάλιστα, ένα από τα κύρια επιχειρήματα για τη διεύρυνση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Βέβαια, ο τρόπος που έγινε η διεύρυνση ήταν ο γνωστός ελληνικός: άρπα κόλλα. Ετσι ιδρύθηκαν πολλά νέα τμήματα (πάνω από 100) μέσα σε μία πενταετία, πολλές φορές χωρίς τις κατάλληλες υποδομές και χωρίς καθηγητές. Τα πτυχία που έδιναν πολλές φορές δεν είχαν επαγγελματικά δικαιώματα, καθώς ο ορισμός των επαγγελματικών δικαιωμάτων ακόμη εκκρεμεί σε πολλές περιπτώσεις. Το αποτέλεσμα ήταν τα πολύ χαμηλά ποσοστά αποφοίτησης, γεγονός που ακυρώνει στην πράξη τη διεύρυνση.
Η κρίση φέρνει την ανατροπή όλου αυτού του οικοδομήματος, αφού τώρα ζούμε τη συρρίκνωση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, το πρώτο βήμα της οποίας υπήρξε το σχέδιο «Αθηνά». Η μείωση των προσφερόμενων θέσεων στα πανεπιστήμια και ΤΕΙ, που θα ολοκληρωθεί με τη λειτουργία του νέου τρόπου εισαγωγής στις ανώτατες σχολές, θα μας φέρει πίσω στο 1998, όταν εισάγονταν περίπου 45.000 υποψήφιοι. Τότε όσοι ήθελαν να σπουδάσουν και δεν τα κατάφερναν έφευγαν στο εξωτερικό. Η διαφορά είναι ότι τώρα δε θα συμβαίνει κάτι τέτοιο, αφού χρήματα δεν υπάρχουν στις οικογένειες για να στηρίξουν σπουδές στο εξωτερικό.
Η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει θέσει ως στόχο για το 2020 το 40% των νέων 19 έως 34 ετών να είναι απόφοιτοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, στόχος που αποτελεί άπιαστο όνειρο για την Ελλάδα της κρίσης. Ετσι υποθηκεύεται το μέλλον των παιδιών μας, αφού η σημερινή γενιά θα υστερεί σε σχέση με τους συνομηλίκους τους των χωρών που θα πιάσουν το στόχο του 40%.