Φυγή προς την τεχνική εκπαίδευση θα φέρει το νέο λύκειο

του Στράτου Στρατηγάκη

 

Δημοσιεύτηκε 26/2/2012

 

Ανατροπές στη λειτουργία των σχολείων θα φέρει το νέο σύστημα που θα εφαρμοστεί στους μαθητές που φέτος φοιτούν στην Γ Γυμνασίου. Όταν οι μαθητές αντιληφθούν ότι θα δίνουν πανελλήνιες εξετάσεις σε όλες τις τάξεις του λυκείου, σε όλα τα μαθήματα και θα υπολογίζεται ο βαθμός προαγωγής και απόλυσης με προσαρμογή του προφορικού στον γραπτό βαθμό (ίσως όχι 2 μονάδων αλλά 3 ή περισσοτέρων) τότε θα καταλάβουν ότι πολύ δύσκολα θα καταφέρουν να τελειώσουν το γενικό λύκειο και θα πάνε, αναγκαστικά, στο τεχνολογικό λύκειο.
Ας δούμε τα πράγματα από την αρχή. Η πρόταση του Υπουργείου Παιδείας που υποβλήθηκε με τη συνεργασία της διακομματικής επιτροπής αναφέρει ότι οι μαθητές θα εξετάζονται σε όλες τις τάξεις του λυκείου σε ενδοσχολικές εξετάσεις που όμως, προσέξτε, θα έχουν κοινά θέματα σε όλη την Ελλάδα και καλυμμένα ονόματα. Ο κ. Μπαμπινιώτης δήλωσε ότι θα διορθώνονται από καθηγητές διπλανών σχολείων και θα υπάρχει προσαρμογή του προφορικού στο γραπτό βαθμό, πιθανόν 3 μονάδων. Αυτό όμως αποτελεί τον ορισμό των πανελλαδικών εξετάσεων όπως τις γνωρίζουμε σήμερα. Ο βαθμός μάλιστα του απολυτηρίου θα εξάγεται από τους βαθμούς και των τριών τάξεων του λυκείου. Η διαδικασία αυτή δεν έχει καμία σχέση με τη διαδικασία εισαγωγής στην ανώτατη εκπαίδευση, που διαφοροποιείται – πολύ σωστά –  εντελώς από την απόκτηση του απολυτηρίου λυκείου.
Οι επιπτώσεις αυτού του συστήματος θα είναι πολύ μεγάλες καθώς στα λύκεια τώρα όλοι παίρνουν απολυτήριο, ενώ ένα μέρος των μαθητών (περίπου 20- 30%) δεν έχουν τη στοιχειώδη υποδομή για να παρακολουθήσουν τα μαθήματα, κάτι που φαίνεται από το ποσοστό των μαθητών που βρίσκονται κάτω από τη βάση στις πανελλήνιες εξετάσεις. Οι μαθητές αυτοί θα αναγκαστούν να πάνε στο τεχνολογικό λύκειο αφού δεν θα μπορούν να περάσουν την Α Λυκείου, λόγω των πανελληνίων εξετάσεων. Κάτι παρόμοιο έγινε το 1999 με τις πανελλήνιες εξετάσεις της Β Λυκείου, όπου έμενε το 30% των μαθητών. Το αποτέλεσμα ήταν να γεμίσουν τα τότε ΤΕΕ (Τεχνικά Επαγγελματικά Εκπαιδευτήρια) με μαθητές και να αδειάσουν τα Γενικά Λύκεια. Στον πίνακα 1 βλέπουμε ότι οι μαθητές της τεχνικής εκπαίδευσης πριν από 10 χρόνια αποτελούσαν περίπου το 36% των μαθητών, ποσοστό που μειώθηκε κατά 10 μονάδες 10 χρόνια μετά, αποψιλώνοντας την τεχνική εκπαίδευση. Αυτό έγινε γιατί στο Γενικό Λύκειο όλοι παίρνουν απολυτήριο, οπότε δεν χρειάζεται να πάνε στην τεχνική εκπαίδευση που, δυστυχώς, όλοι στην Ελλάδα θεωρούν δεύτερης κατηγορίας.
Στον πίνακα 2 βλέπουμε ότι στην Ελλάδα η τεχνική εκπαίδευση έχει πολύ μικρό ποσοστό μαθητών. Στις άλλες χώρες της Ευρώπης το ποσοστό των μαθητών που ακολουθούν την τεχνική εκπαίδευση είναι πολύ μεγάλο και πολλές φορές οδηγούνται στην τεχνική εκπαίδευση βίαια οι μαθητές, αφού υπάρχουν βαθμολογικά όρια για να μπορεί ένας μαθητής να παρακολουθεί τη γενική εκπαίδευση. Δείτε στον πίνακα 2 την Ελβετία που έχει το 65,5% των μαθητών στην τεχνική εκπαίδευση. Υπάρχει βαθμολογικό όριο που υποχρεώνει τους μαθητές με χαμηλές επιδόσεις να πάνε στην τεχνική εκπαίδευση. Μην ξεχνάτε ότι η Ελβετία είναι βιομηχανική χώρα, παρ’ ότι είναι γνωστή κυρίως για τις τράπεζές της. Η διαφορά είναι ότι στις άλλες χώρες η τεχνική εκπαίδευση δεν είναι ο φτωχός συγγενής, όπως είναι στην Ελλάδα. Για να θυμηθούμε την φροντίδα του κράτους μας για την τεχνική εκπαίδευση ας θυμηθούμε ότι όταν ιδρύθηκαν τα ΤΕΕ (επί υπουργίας Αρσένη) δεν προλάβαιναν να τυπώσουν τα βιβλία και τα έδιναν σε cd. Φέτος πάλι δεν προλάβαιναν να ξεκινήσουν από την Α Λυκείου τα τεχνολογικά λύκεια και ξεκίνησαν με ένα προσωρινό πρόγραμμα. Η αδιαφορία του Υπουργείου Παιδείας για την τεχνική εκπαίδευση είναι… διαχρονική.
Βλέπουμε, λοιπόν, ότι  ο ανομολόγητος στόχος του Υπουργείου Παιδείας είναι να μεταφέρει μαθητές στην τεχνική εκπαίδευση. Δεν είναι παράλογο γιατί οι απόφοιτοι λυκείου που παράγουμε τώρα και είναι λειτουργικά αναλφάβητοι, δεν έχουν καμία τύχη να βρουν εργασία, παρά μόνο ως υπάλληλοι σε ταχυφαγεία και παρόμοιες εργασίες ανειδίκευτου. Αν όμως ήξεραν και μία τέχνη θα είχαν περισσότερες επιλογές. Το θέμα είναι να λειτουργήσουν τα τεχνικά λύκεια και να σταματήσει να τα θεωρεί το Υπουργείο Παιδείας το αποπαίδι της εκπαίδευσης.
Υπάρχει και άλλος λόγος για τη μεταφορά των μαθητών στην τεχνική εκπαίδευση. Έχει αποφασιστεί το «συμμάζεμα» της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που έφτασε τα 488 τμήματα σε πόλεις και κωμοπόλεις της Ελλάδας, πράγμα σπάταλο και αντιπαραγωγικό. Ήδη πέρυσι σταμάτησε η εισαγωγή σε 24 τμήματα ΤΕΙ και ένα ΑΕΙ, μειώνοντας τις θέσεις στην τριτοβάθμια εκπαίδευση κατά 10.000. Φέτος με την κατάργηση της κατηγορίας του 10% μειώνονται οι θέσεις κατά 8.000 επιπλέον. Θα υπάρξει και νέα συγχώνευση τμημάτων και περιορισμός του αριθμού των εισακτέων γιατί δεν υπάρχουν χρήματα. Με όλες αυτές τις μειώσεις των εισαγομένων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι σημαντικό να μειωθεί ο αριθμός των υποψηφίων, ώστε να μη φαίνεται δύσκολη η εισαγωγή, αφού αυτό που φαίνεται μετράει πολύ για τους επικοινωνιολόγους του Υπουργείου Παιδείας. Δεν εξηγείται αλλιώς ότι μας κοροϊδεύουν με τα 16 μαθήματα που έγιναν ξαφνικά 8 μετρώντας τη μία φορά τους κλάδους των μαθημάτων και την άλλη όχι. Για τις εντυπώσεις λοιπόν θέλουν να φαίνεται υψηλό το ποσοστό των εισαγομένων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Έτσι εξηγείται και το φιάσκο του ενδοσχολικού απολυτηρίου, που δεν αναγνωρίζεται από τα πανεπιστήμια του εξωτερικού…
Το κόστος της μεταφοράς των μαθητών στην τεχνική εκπαίδευση είναι πολύ υψηλό, αφού θα προκύπτουν κάθε χρόνο περίπου 2.000.000 γραπτά προς διόρθωση και θα χρειάζονται 2 βαθμολογητές το καθένα. Θα χρειάζεται χρόνος και χρήμα και φυσικά το μυαλό όλων των μαθητών θα βρίσκεται μόνο στις εξετάσεις, που θα επικρέμονται ως απειλή πάνω από τα κεφάλια τους. Έτσι το project, μία πολύ καλή ιδέα που δεν μπορεί να εξεταστεί σε επίπεδο πανελληνίων εξετάσεων, ή θα απαξιωθεί αν δεν «μετράει» ο βαθμός του ή θα γίνει το όχημα για την προαγωγή στην επόμενη τάξη, αν ο βαθμός του συμμετέχει στην προαγωγή. Σε κάθε περίπτωση θα χάσει την εκπαιδευτική του αξία. Το αντίστοιχο θα συμβεί με όλα τα μαθήματα, αφού το μόνο ενδιαφέρον των μαθητών θα είναι να συγκεντρώσουν την απαραίτητη βαθμολογία για την προαγωγή στην επόμενη τάξη. Κανείς δεν θα ενδιαφέρεται για τη γνώση και έτσι το νέο λύκειο θα απαξιωθεί τάχιστα, παρά τις πομπώδεις εξαγγελίες και την διακομματική συναίνεση…

Πίνακας1: Μαθητές Γενικής και Τεχνικής Εκπαίδευσης στην Ελλάδα

 

Μαθητές στη Γενική Εκπαίδευση Μαθητές στην Τεχνική Εκπαίδευση Σύνολο Ποσοστό Τεχνικής Εκπ. στο σύνολο

1999-2000

244.164 131.316 375.480 34,97

2001-2002

240.272 138.131 378.403 36,50

2009-2010

248.927 80.306 329.233 25,15

2010-2011

245.947 85.351 331.298 25,76
Πηγή: Ελλ. Στατ. Επεξεργασία: Στράτος Στρατηγάκης

Πίνακας 2: Ποσοστά μαθητών σε γενική και τεχνική εκπαίδευση

 

Γενική Εκπαίδευση % Τεχνική Εκπαίδευση %

Αυστραλία

52,6 47,4

Αυστρία

22,7 71,1

Βέλγιο

27,2 72,8

Καναδάς

94,5 5,5

Χιλή

66,1 33,9

Τσεχία

26,7 73,3

Δανία

52,7 47,3

Εσθονία

67,0 33,0

Φινλανδία

31,2 68,8

Γαλλία

55,8 44,2

Γερμανία

46,8 53,2

Ελλάδα

69,1 30,9

Ουγγαρία

75,5 14,3

Ισλανδία

66,1 32,2

Ιρλανδία

65,6 1,5

Ισραήλ

64,7 35,3

Ιταλία

41,0 26,5

Ιαπωνία

76,2 22,8

Κορέα

75,6 24,4

Λουξεμβούργο

38,7 61,3

Μεξικό

90,6 9,4

Ολλανδία

32,9 67,1

Νέα Ζηλανδία

60,5 31,7

Νορβηγία

45,9 54,1

Πολωνία

52,8 47,2

Πορτογαλία

61,6 32,8

Σλοβακία

28,4 71,6

Σλοβενία

35,7 64,3

Ισπανία

57,1 42,9

Σουηδία

43,6 55,3

Ελβετία

34,5 65,5

Τουρκία

59,2 40,8

Ηνωμένο Βασίλειο

69,5 30,5

 

   

Μ.Ο. ΟΟΣΑ

54,1 42,7

Μ.Ο. Ε.Ε. 21

47,6 48,0
Πηγή: ΟΟΣΑ Επεξεργασία: Στράτος Στρατηγάκης