Έλληνες φοιτητές μέχρι την άκρη του κόσμου.
του Στράτου Στρατηγάκη
Δημοσιεύτηκε 30/10/2011
Από την Ισλανδία μέχρι τη Νέα Ζηλανδία και από την Ιαπωνία μέχρι τη Βραζιλία ξενιτεύονται οι Έλληνες για να σπουδάσουν. Η κινητικότητα των φοιτητών παγκοσμίως έχει αυξηθεί. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης) ο αριθμός των φοιτητών που σπούδαζαν σε άλλη χώρα ήταν 2.071.963 το έτος 2000 και αυξήθηκε στους 3.673.925 το 2009. Η εκρηκτική αύξηση κατά 77,31% σε λιγότερο από μία δεκαετία είναι εντυπωσιακή. Η κινητικότητα των φοιτητών μεταξύ των χωρών καλλιεργήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και από τους φοιτητές που αντιλήφθηκαν ότι με τη φυγή της βιομηχανίας από το Δυτικό Κόσμο θα υπάρχει μέλλον μόνο για εργαζομένους υψηλής εξειδίκευσης. Οι ανειδίκευτοι θα έχουν εξαιρετικά χαμηλούς μισθούς. Έτσι όλοι κατάλαβαν ότι το μέλλον περνάει μέσα από την εκπαίδευση.
Η αυξημένη ζήτηση για σπουδές έφερε πολύ μεγάλη αύξηση των διδάκτρων στις χώρες που συγκέντρωναν πολλούς φοιτητές. Οι χώρες αυτές είναι οι αγγλοσαξωνικές λόγω του πλεονεκτήματος της γλώσσας που έχουν. Η καθιέρωση της Αγγλικής ως της διεθνούς γλώσσας επικοινωνίας κάνει πολύ μεγαλύτερο το πλήθος των φοιτητών που απευθύνονται σε αγγλόφωνα πανεπιστήμια, αφού ήδη γνωρίζουν τη γλώσσα. Είναι τόσο μεγάλη η ζήτηση για σπουδές στα Αγγλικά που μέχρι και Γερμανικά Πανεπιστήμια ξεκινούν με αγγλόφωνες σπουδές, δίνοντας χρόνο στους φοιτητές τους να μάθουν γερμανικά.
Οι αξιολογήσεις των πανεπιστημίων που ξεκίνησαν την τελευταία δεκαετία δίνουν το προβάδισμα στα αγγλόφωνα πανεπιστήμια, αφού οι δημοσιεύσεις των επιστημόνων τους έχουν περισσότερες αναφορές στη διεθνή βιβλιογραφία, λόγω του γλωσσικού πλεονεκτήματος. Έτσι η φήμη τους αυξάνεται κατακόρυφα με αποτέλεσμα να αυξάνει η ζήτηση για σπουδές. Οι αξιολογήσεις, λοιπόν, αναδεικνύονται σε καθοριστικό παράγοντα για τις επιλογές των υποψηφίων φοιτητών, κατευθύνοντας τους φοιτητές σε συγκεκριμένα πανεπιστήμια. Όλα τα πανεπιστήμια έθεσαν ως στόχο να βελτιώσουν τη θέση τους στη γενική κατάταξη, ώστε να αυξηθεί η φήμη τους και να προσελκύσουν περισσότερους φοιτητές.
Στον πίνακα 2 βλέπετε τις χώρες με τους περισσότερους ξένους φοιτητές. Οι ΗΠΑ και η Αγγλία έχουν μείωση των ποσοστών των φοιτητών που τις προτίμησαν για τις σπουδές τους, αλλά η μεγάλη αύξηση του αριθμού των φοιτητών που σπουδάζουν σε άλλη χώρα έχει αυξήσει τον αριθμό των ξένων φοιτητών τους. Πολλοί λόγω του δυσβάσταχτου πια κόστους στράφηκαν σε άλλες αγγλόφωνες χώρες, όπως η Αυστραλία και ο Καναδάς, που έχουν μεγάλη αύξηση του ποσοστού αλλά και του αριθμού των ξένων φοιτητών.
Η Ελλάδα
Οι ξένοι φοιτητές στην Ελλάδα αυξήθηκαν από 8.615 το έτος 2.000 σε 26.158 το έτος 2009, που αποτελεί σημαντική αύξηση, πάνω από το μέσο όρο. Το πρόβλημα με τη γλώσσα αποτελεί πολύ σημαντικό εμπόδιο για την προσέλκυση ξένων φοιτητών. Για την επίλυση αυτού του προβλήματος ιδρύθηκε το Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδας με έδρα τη Θεσσαλονίκη. Η διδασκαλία των μαθημάτων γίνεται στα Αγγλικά και προς το παρόν παρέχει μόνο μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών.
Οι Έλληνες φοιτητές στο εξωτερικό είναι πάρα πολλοί σε σχέση με τον πληθυσμό της χώρας μας, όπως φαίνεται στον πίνακα 1. Η γεωγραφική διασπορά ακολουθεί την… ταξιδιάρα φύση του Έλληνα, με αποτέλεσμα να είναι διασκορπισμένοι σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της οικουμένης. Εντύπωση προξενεί και ο αριθμός των φοιτητών μας στην Τουρκία, που φτάνει τους 850, που, μάλλον στην πλειοψηφία τους, προέρχονται από τη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης. Οι Έλληνες φοιτητές στο εξωτερικό είναι περισσότεροι από τους ξένους φοιτητές στην Ελλάδα, όμως η ψαλίδα φαίνεται να κλείνει και πάντως έχει μειωθεί αισθητά σε σχέση με τις προηγούμενες δεκαετίες. Ο αριθμός όμως των Ελλήνων φοιτητών στο εξωτερικό παραμένει μεγάλος σε σχέση με την Πορτογαλία, αλλά και με χώρες με πολύ μεγαλύτερο πληθυσμό από εμάς. Το συμπέρασμα είναι ότι η ζήτηση σπουδών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης δεν καλύπτεται ακόμη στην Ελλάδα, παρ’ όλη τη διεύρυνση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που πραγματοποιήθηκε τη δεκαετία του 2000.
|
Πίνακας 1: Κατανομή των φοιτητών που σπουδάζουν σε άλλη χώρα |
|||||||
|
Χώρα προέλευσης |
||||||
Χώρα προορισμού |
Ελλάδα | Πορτογαλία | Ηνωμένο Βασίλειο | Γερμανία | Γαλλία | Ιταλία | ΗΠΑ |
Αυστραλία |
63 | 88 | 1674 | 1933 | 1209 | 361 | 2972 |
Αυστρία |
316 | 132 | 258 | 20704 | 522 | 6811 | 564 |
Βέλγιο |
487 | 782 | 254 | 948 | 16471 | 1893 | 240 |
Καναδάς |
175 | 270 | 2448 | 1233 | 7873 | 339 | 10247 |
Τσεχία |
226 | 402 | 402 | 329 | 104 | 39 | 169 |
Δανία |
123 | 77 | 517 | 2077 | 282 | 306 | 327 |
Εσθονία |
1 | 2 | 10 | 27 | 11 | 18 | 23 |
Φινλανδία |
63 | 41 | 188 | 446 | 158 | 168 | 213 |
Γαλλία |
1868 | 2781 | 2580 | 6774 | 0 | 5348 | 3544 |
Γερμανία |
5771 | 1693 | 1889 | 6406 | 8110 | 3590 | |
Ουγγαρία |
186 | 43 | 128 | 1754 | 102 | 66 | 270 |
Ισλανδία |
2 | 3 | 32 | 118 | 63 | 34 | 35 |
Ιρλανδία |
65 | 36 | 2184 | 548 | 526 | 292 | 2545 |
Ιταλία |
4293 | 131 | 245 | 1584 | 1115 | 423 | |
Ιαπωνία |
19 | 28 | 415 | 479 | 553 | 143 | 2126 |
Ολλανδία |
744 | 322 | 825 | 19177 | 867 | 702 | 504 |
Νέα Ζηλανδία |
12 | 15 | 5325 | 1765 | 474 | 79 | 3067 |
Νορβηγία |
31 | 50 | 318 | 779 | 215 | 126 | 364 |
Πολωνία |
28 | 55 | 109 | 521 | 116 | 60 | 1007 |
Πορτογαλία |
34 | 101 | 274 | 584 | 334 | 153 | |
Σλοβακία |
548 | 11 | 52 | 346 | 8 | 22 | 22 |
Σλοβενία |
7 | 5 | 4 | 10 | 4 | 111 | 5 |
Ισπανία |
389 | 3554 | 838 | 2252 | 2424 | 5248 | 1082 |
Σουηδία |
309 | 120 | 541 | 1589 | 436 | 398 | 556 |
Ελβετία |
418 | 1301 | 431 | 12288 | 5142 | 5369 | 596 |
Τουρκία |
850 | 1 | 89 | 556 | 57 | 16 | 57 |
Ηνωμένο Βασίλειο |
12034 | 2754 | 0 | 14128 | 13089 | 6038 | 14343 |
ΗΠΑ |
1865 | 958 | 8558 | 9520 | 7299 | 4205 | 0 |
Βραζιλία |
5 | 678 | 276 | 284 | 302 | 230 | 400 |
Ρωσία |
216 | 3 | 19 | 205 | 129 | 53 | 103 |
Σύνολο |
31148 | 16336 | 30710 | 102648 | 66541 | 46919 | 49547 |
Άλλο κράτος |
3567 | 604 | 1338 | 2173 | 1349 | 7453 | 5813 |
Γενικό Σύνολο |
34715 | 16940 | 32048 | 104821 | 67890 | 54372 | 55360 |
Πηγή: ΟΟΣΑ Επεξεργασία: Στράτος Στρατηγάκηης |
|||||||
|
Πίνακας 2: Χώρες με τους περισσότερους ξένους φοιτητές |
||
|
2000 | 2009 |
ΗΠΑ |
22,93 | 17,98 |
Ηνωμένο Βασίλειο |
10,76 | 9,89 |
Αυστραλία |
5,10 | 7,01 |
Γερμανία |
9,03 | 6,99 |
Γαλλία |
6,62 | 6,78 |
Καναδάς |
4,56 | 5,18 |
Ρωσία |
1,99 | 3,71 |
Ιαπωνία |
3,21 | 3,58 |
Ισπανία |
1,23 | 2,31 |
Νέα Ζηλανδία |
0,40 | 1,90 |
Ιταλία |
1,20 | 1,79 |
Σύνολο σε ποσοστό |
67,03 | 67,12 |
Σύνολο σε αριθμό |
1.388.836 | 2.465938 |
Σύνολο παγκοσμίως |
2.071.963 | 3.673.925 |