Εκπαίδευση: όλα αλλάζουν κι όλα τα ίδια μένουν
του Στράτου Στρατηγάκη
Δημοσιεύτηκε 22/8/2010
Αλλάζουν τα πάντα στην εκπαίδευση, μένουν, όμως, ίδια η κομματοκρατία και η προχειρότητα. Τα επικοινωνιακά τρικ που εφευρίσκουν οι Υπουργοί Παιδείας για να συγκαλύψουν το ξεχαρβάλωμα της παιδείας αποκαλύπτονται πριν συμπληρωθεί το πρώτο δωδεκάμηνο της θητείας καθενός, μόλις δηλαδή χρειαστεί να πάρουν τις πρώτες αποφάσεις και να εξυπηρετήσουν τους κομματικούς «φίλους». Εκεί ξεχνιούνται όλες οι διακηρύξεις περί αξιοκρατίας, αξιοπιστίας, προγραμματισμού, σχεδιασμού, οράματος και άλλων τέτοιων εύηχων που τους λένε οι διάφοροι επικοινωνιολόγοι, υπεύθυνοι για τη δημόσια εικόνα τους.
Οι υπόλοιπες αποφάσεις τους, με τη μεταρρύθμιση που ο καθένας προσπαθεί να κάνει, εντός της, συνήθως, μικρής θητείας του, καταλήγουν σε κακά οργανωμένες πρωτοβουλίες που οδηγούν κάθε παρέμβαση, σωστή ή λάθος, στην αποτυχία και την απαξίωση. Κάθε φορά λοιπόν η εκπαίδευσή μας κατεβαίνει ένα σκαλοπάτι πιο κάτω στην αξιοπιστία και την αποτελεσματικότητα.
Μένουν τα συνθήματα και τα «οράματα» να στέκουν κενά περιεχομένου καταποντισμένα από τις ανακόλουθες πράξεις. Δείτε μερικά παραδείγματα του φετινού καλοκαιριού.
Πρώτα ο μαθητής
Η περίοδος κατάθεσης των μηχανογραφικών δελτίων διήρκεσε από τις 7 μέχρι τις 20 Ιουλίου. Λίγες μέρες πριν την έναρξη της προθεσμίας άρχισαν να κυκλοφορούν φήμες περί αλλαγής του καθεστώτος των μετεγγραφών. Ακολουθεί πανικός στους υποψηφίους και τις οικογένειές τους, που καλούνται να δηλώσουν σχολές χωρίς να γνωρίζουν αν θα έχουν δικαίωμα μετεγγραφής ή όχι. Ο πανικός φέρνει τη δήλωση από το Υπουργείο ότι δεν θα θιγεί κανείς από τους μέχρι τώρα δικαιούχους, η συζήτηση συνεχίζεται ακολουθούν ανακοινώσεις και η τελική τροπολογία ψηφίζεται μετά το τέλος της περιόδου κατάθεσης των μηχανογραφικών. Οι υποψήφιοι δήλωσαν τις σχολές στηριζόμενοι σε δηλώσεις αλλά και σε δελτίο τύπου του Υπουργείου Παιδείας με ημερομηνία 9/7/2010, όπου αναφέρεται ότι: «Στη δυνατότητα αδελφών να μετεγγράφονται ελεύθερα προς τα αντίστοιχα Τμήματα Πανεπιστημίων ή ΤΕΙ εκτός λεκανοπεδίου Αττικής και νομού Θεσσαλονίκης, απαλλάσσοντας τις οικογένειες από το βάρος της συντήρησης τριών νοικοκυριών.» Μετά μπήκε εισοδηματικό όριο οικογενειακού εισοδήματος 45.000€. Κάποιοι που πίστεψαν το δελτίο τύπου απλά την πάτησαν.
Ιδού και το σχετικό απόσπασμα της τροπολογίας: «Επιτρέπονται μετεγγραφές φοιτητών ή σπουδαστών με αδελφό ή αδελφή που φοιτά σε τμήμα Πανεπιστημίου ή Τ.Ε.Ι., διαφορετικής πόλης της μόνιμης κατοικίας των γονέων, εφόσον ο μέσος όρος του συνολικού οικογενειακού εισοδήματος των τριών τελευταίων οικονομικών ετών δεν υπερβαίνει το ποσό των σαράντα πέντε χιλιάδων ευρώ.»
Ο συνολικός χειρισμός του θέματος από τους Υπευθύνους του Υπουργείου Παιδείας αποτελεί κορυφαίο παράδειγμα προχειρότητας και κακής αντιμετώπισης ενός πράγματι υπαρκτού προβλήματος. Σχεδόν κάθε χρόνο ο «ΑτΚ» γράφει για το πρόβλημα των μετεγγραφών και το αδιέξοδο στο οποίο οδηγεί τα κεντρικά ΑΕΙ και ΤΕΙ. Η ενασχόληση, όμως, των αρμοδίων του Υπουργείου Παιδείας τη στιγμή κατάθεσης των μηχανογραφικών με το θέμα δείχνει τουλάχιστον έλλειψη σχεδίου και στοιχειώδους οργάνωσης και φυσικά δείχνει πόσο σημαντικό για το Υπουργείο Παιδείας είναι το σύνθημά τους «πρώτα ο μαθητής». Είναι πολύ απλό: Όταν ξεκινά το παιγνίδι δεν αλλάζουν οι κανόνες του…
Τι απομένει στους υποψηφίους; Πιστεύω να προσφύγουν στη δικαιοσύνη με το επιχείρημα της παραπλάνησής τους από το Υπουργείο Παιδείας. Αναρωτιούνται μετά οι πολιτικοί μας γιατί δεν εμπιστεύονται οι πολίτες το κράτος
Οι διευθυντές εκπαίδευσης
Η θητεία των διευθυντών εκπαίδευσης που είχε ορίσει η κυβέρνηση Σημίτη δεν τελείωσε ποτέ. Καταργήθηκαν από την κυβέρνηση της ΝΔ σε μια βραδιά. Μέσα σε ένα Σαββατοκύριακο αντικαταστάθηκαν από προσωρινούς, μέχρι να οριστούν οι επί θητεία διευθυντές εκπαίδευσης σύμφωνα με τις επιλογές της ΝΔ. Ούτε αυτοί όμως ολοκλήρωσαν τη θητεία τους αφού καταργήθηκαν για να οριστούν άλλοι της επιλογής ΠΑΣΟΚ. Πέρα από τα κριτήρια και τον τρόπο επιλογής, η κατάργηση των διευθυντών πριν τελειώσει η θητεία τους, ουσιαστικά δείχνει στον κόσμο ότι οι διευθυντές θεωρούνται φερέφωνα της κάθε κυβέρνησης. Χάνουν έτσι το κύρος τους αλλά και το ενδιαφέρον τους, αφού και οι ίδιοι κατανοούν ότι μόλις αλλάξει η κυβέρνηση θα… πάρουν πόδι. Βασικός τους σκοπός θα είναι η διατήρηση στην εξουσία του κόμματος που τους επέλεξε, ώστε να κρατήσουν τη θέση τους τουλάχιστον μέχρι τη λήξη της θητείας τους. Το ένστικτο της αυτοσυντήρησης είναι το ισχυρότερο στον άνθρωπο. Έτσι χτίζονται οι πελατειακές σχέσεις, που όλοι οι υπουργοί τις καταδικάζουν στα λόγια και όλοι τις προωθούν στα έργα.
Πώς εφαρμόζονται οι πελατειακές σχέσεις; Αν κοιτάξετε τον κατάλογο της αξιολόγησης των υποψηφίων διευθυντών το 2007 και το 2010 θα δείτε διάφορα εντυπωσιακά. Ο 1ος του 2007 έγινε 11ος το 2010 και ο 11ος του 2007 έγινε 2ος το 2010 στην ίδια εκπαιδευτική περιφέρεια. Τυχαίο; Δε νομίζω… Σε άλλη περιφέρεια της Βόρειας Ελλάδας πάλι ο 23ος του 2007 έγινε 1ος το 2010 και ο 31ος έγινε 11ος. Υπήρξε βέβαια και περιφέρεια στην οποία ο 1ος έμεινε 1ος, όπως υπήρξε και περιφέρεια στην οποία ο διορισθείς διευθυντής καταγγέλθηκε από συνδικαλιστές ότι ήταν υποψήφιος βουλευτής της ΝΔ. Αυτά όμως είναι απαραίτητα για να υπάρχει και μια επίφαση αξιοκρατίας.
Η ουσία είναι ότι με την κατάργηση των διευθυντών πριν τελειώσει η θητεία τους για δεύτερη συνεχόμενη φορά καταρρακώνεται ο θεσμός του διευθυντή εκπαίδευσης και η ήδη προβληματική διοίκηση της εκπαίδευσης απαξιώνεται ακόμη περισσότερο.
Τα ολοήμερα δημοτικά
Πιλοτικά δεν είναι γιατί είναι πάρα πολλά, το 15% των δημοτικών σχολείων της Ελλάδας αποτελούν τα 800 ολοήμερα. Απορίες υπάρχουν πολλές για τα οφέλη του ολοήμερου για τους μαθητές. Πρώτα ο μαθητής μην ξεχνάμε. Οφέλη υπάρχουν σίγουρα για πολλούς άλλους.
Για τους καθηγητές που θα έχουν ώρες στα Δημοτικά και θα γίνουν αναγκαστικά και άλλες προσλήψεις.
Για τις εταιρείες πληροφορικής που θα πουλήσουν τουλάχιστον 8.000 φορητούς υπολογιστές, με τους αντίστοιχους εκτυπωτές προτζέκτορες και τα υπόλοιπα περιφερειακά.
Για τους γονείς που ψάχνουν εναγωνίως παρκινγκ για τα παιδιά τους, τώρα που, με την αύξηση της ανταγωνιστικότητας, θα εργάζονται ασταμάτητα, όσοι τυχεροί έχουν εργασία φυσικά.
Τα παιδιά όμως; Θα πρέπει κάποιος να μας εξηγήσει ποιο όφελος θα έχουν παιδιά 6 ετών όταν θα κάνουν 7 ώρες μάθημα κάθε μέρα και μάλιστα υποχρεωτικά. Ποιο θα είναι το κέρδος αν τα παιδιά κάνουν Αγγλικά από την Α Δημοτικού. Υπάρχουν μάλιστα ενστάσεις από παιδαγωγούς που ισχυρίζονται ότι μη έχοντας ακόμη στέρεη γνώση της μητρικής γλώσσας θα έχουν πολύ μεγάλο πρόβλημα.
Όλα αυτά, που αποτελούν μεγάλες διδακτικές ανατροπές, θα έπρεπε να συνοδεύονται από έγκυρες μελέτες που θα μας έπειθαν για την χρησιμότητα των νέων μέτρων και θα μας έδιναν τα κριτήρια για να αξιολογήσουμε την επιτυχία του εγχειρήματος. Το Υπουργείο Παιδείας θα πρέπει να καταλάβει ότι η αξιολόγηση δεν μπορεί να είναι μόνο για τους υπαλλήλους του, αλλά και για τα μέτρα που προτείνει το ίδιο και ως προς το σχεδιασμό και ως προς την υλοποίησή τους.
Αντί για μελέτες προγραμματισμό και σχεδιασμό είχαμε ένα κείμενο 600 περίπου λέξεων, με ημερομηνία δημοσίευσης 28 Ιουλίου, που αποτελεί το αναλυτικό πρόγραμμα των Αγγλικών της Α και Β Δημοτικού. Ιδού ένα απόσπασμα: «Το σχολικό πρόγραμμα εκμάθησης της Αγγλικής της Α΄ και Β΄ δημοτικού στηρίζεται σε ένα επιστημονικά τεκμηριωμένο σχέδιο αναδυόμενου πολυγραμματισμού και εισάγει σταδιακά μια σύγχρονη γλωσσοπαιδαγωγική προσέγγιση με μαθησιακό υλικό που είναι κατάλληλο για το μικρό μαθητή που προετοιμάζεται από το ελληνικό σχολείο του σήμερα για να ανταποκριθεί στις ανάγκες του αύριο.»
Αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι στις 13 Σεπτεμβρίου που θα ανοίξουν τα σχολεία δεν θα υπάρχει το επιστημονικά τεκμηριωμένο σχέδιο, ούτε φυσικά το μαθησιακό υλικό και θα καταφύγουμε στη λύση που είναι γνωστή εδώ και χρόνια: την αγορά βιβλίων από το εμπόριο και δυο τρία πρόχειρα σεμινάρια.
Σε δύο χρόνια μάλιστα που θα φτάσουν τα φετινά πρωτάκια στην Γ Δημοτικού θα πρέπει να αλλάξουν τα βιβλία και τα αναλυτικά προγράμματα και στις υπόλοιπες τάξεις του Δημοτικού και του Γυμνασίου, για τα παιδιά των 800 ολοημέρων, ενώ για τα υπόλοιπα παιδιά όχι. Τραγέλαφος;
|
|
Σειρά το 2010 |
Σειρά το 2007 |
Υποψήφιος 1 |
11 |
1 |
Υποψήφιος 2 |
2 |
11 |
Υποψήφιος 3 |
6 |
18(τελευταίος) |
Υποψήφιος 4 |
8 |
2 |
Υποψήφιος 5 |
1 |
23 |
Υποψήφιος 6 |
11 |
31 |
Υποψήφιος 7 |
14 |
36 |
Υποψήφιος 8 |
8 |
38 |