Οι προκλήσεις του νέου Υπουργού Παιδείας

του Στράτου Στρατηγάκη

Δημοσιεύτηκε 27/9/2009

Οι εκλογές έρχονται και θα φέρουν ένα νέο Υπουργό Παιδείας, όποιο κόμμα κι αν κερδίσει τις εκλογές. Τι μπορούμε να περιμένουμε από το νέο Υπουργό Παιδείας; Πόσο πολύ μπορεί ν’ αλλάξει τα πράγματα; Το σημαντικότερο όμως ερώτημα είναι ποιοι θα είναι οι στόχοι της εκπαίδευσης του μέλλοντος;
Οι στόχοι, όπως μπορείτε να τους δείτε στον πίνακα, τέθηκαν από το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη συνεδρίαση 11-12 Μαΐου 2009.
Η δια βίου μάθηση, που ακόμη δεν έχει προχωρήσει στη χώρα μας, είναι πολύ σημαντική για να προστατέψει τους ανθρώπους, καθώς μεγαλώνουν, από τον αποκλεισμό από πολλές κοινωνικές δραστηριότητες. Κοιτάξτε γύρω σας πόσοι άνθρωποι άνω των 60 έχουν άνεση με τους υπολογιστές, για να δείτε πόσο σταδιακά θα γίνεται ποιο δύσκολη η καθημερινή ζωή τους, αφού ούτε το περίφημο Ε9 της εφορίας δεν μπορούν να υποβάλλουν μόνοι τους. Η ανάγκη της δια βίου μάθησης δεν ξεκινά από τα 60, αλλά ουσιαστικά από τη μέρα της αποφοίτησης από το πανεπιστήμιο ή το ΙΕΚ.
Η βελτίωση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας της εκπαίδευσης απαιτεί πολλή δουλειά και κυρίως κοινή λογική. Στις λεγόμενες καθηγητικές σχολές, για παράδειγμα, δεν υπάρχει κατεύθυνση καθηγητή στα προγράμματα σπουδών. Γιατί ακόμη πιστεύουμε, ότι ο καλός επιστήμονας είναι αναγκαστικά και καλός καθηγητής. Μία αλλαγή στα προγράμματα σπουδών, δημιουργώντας την κατεύθυνση της εκπαίδευσης, για όσους ενδιαφέρονται, θα δώσει τα πρώτα αποτελέσματα δέκα χρόνια αργότερα και κανείς δεν κοιτάζει τόσο μακριά στην Ελλάδα.

Στρατηγικοί στόχοι της εκπαίδευσης στην Ευρώπη μέχρι το 2020
1	Υλοποίηση της δια βίόυ μάθησης και της κινητικότητας
2	Βελτίωση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας της εκπαίδευσης και της κατάρτισης
3	Προαγωγή της ισοτιμίας, της κοινωνικής συνοχής και της ενεργού συμμετοχής στα κοινά
4	Ενίσχυση της καινοτομίας και της δημιουργικότητας καθώς και του επιχειρηματικού πνεύματος, σε όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης και κατάρτισης

Τα κριτήρια επιτυχίας

Τα κριτήρια με τα οποία θα αξιολογηθεί το όλο εγχείρημα έθεσε το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μέχρι το 2020 πρέπει να επιτευχθούν οι εξής ποσοτικοί στόχοι.
· το 15% τουλάχιστον των ενηλίκων κατά μέσο όρο θα πρέπει να συμμετέχει σε δια βίου μάθηση.
· το ποσοστό των ατόμων με χαμηλές επιδόσεις στην ανάγνωση, τα μαθηματικά και τις θετικές επιστήμες θα πρέπει να είναι χαμηλότερο από 15%.
· το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 30-34 ετών με τριτοβάθμιο μορφωτικό επίπεδο θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 40%.
· το ποσοστό των ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και κατάρτιση (μετά το τέλος του Γυμνασίου) θα πρέπει να είναι χαμηλότερο του 10%.
· το 95% τουλάχιστον των παιδιών ηλικίας μεταξύ 4 ετών και της ηλικίας έναρξης της υποχρεωτικής πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης θα πρέπει να συμμετέχει στην προσχολική εκπαίδευση.
Οι ποσοτικοί αυτοί στόχοι δεν είναι εύκολο να επιτευχθούν, έχουμε όμως 10 χρόνια μπροστά μας. Ο στόχος του περιορισμού του ποσοστού των ατόμων με χαμηλές επιδόσεις στην ανάγνωση, τα μαθηματικά και τις φυσικές επιστήμες είναι εξαιρετικά δύσκολος για τη χώρα μας, που καταλαμβάνει τις τελευταίες θέσεις στο διαγωνισμό PISA από το 2000 που διεξάγεται σε σχεδόν 40 χώρες, αλλά και στις δικές μας πανελλήνιες εξετάσεις διαπιστώνουμε ότι λιγότερο από 50% των παιδιών κάθε χρονιάς περνάει τη βάση του 10. Τη βάση του 10 περνάει το 65% των αποφοίτων Λυκείου, αλλά υπάρχουν και οι απόφοιτοι του τεχνικού λυκείου και οι μαθητές που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και φυσικά έχουν μεγάλο έλλειμμα γνώσεων. Για να μειωθεί το ποσοστό των χαμηλής μόρφωσης παιδιών πρέπει να αλλάξουμε όλο το εκπαιδευτικό μας σύστημα. Ευρύ είναι λοιπόν το πεδίο δράσης των επόμενων Υπουργών Παιδείας. Εκείνο που ποτέ δε γίνεται είναι να παίρνουν μέτρα και να κάνουν αλλαγές στηριζόμενοι σε μελέτες, που εντοπίζουν τα προβλήματα, τα αναλύουν και προτείνουν μέτρα για τη λύση τους. Όταν δω Υπουργό Παιδείας να αποφασίζει μέτρα ή μεταρρυθμίσεις, όπως θέλετε πείτε το, και να συνοδεύει την ανακοίνωση των αποφάσεών του με μελέτες και διεξοδικές αναλύσεις, τότε θα καταλάβω ότι κάτι σοβαρό πάει να γίνει στην Ελλάδα. Μέχρι τότε απλά θα σπαταλάμε χρήματα αναποτελεσματικά, όπως με τα laptop στην Α Γυμνασίου…