Η κατανομή των εισακτέων στους νομούς της Ελλάδας
του Στράτου Στρατηγάκη
Δημοσιεύτηκε 7/6/2009
Η οικονομική στενότητα των νοικοκυριών, καθώς ο καιρός των παχιών αγελάδων τελείωσε, η ανασφάλεια για το μέλλον και το άγχος της απόλυσης θα επηρεάσουν την επιλογή σπουδών των υποψηφίων. Μία ακόμη παράμετρος θα προστεθεί στα κριτήρια επιλογής: το κόστος των σπουδών και η χρησιμότητά τους.
Εδώ ακριβώς εμφανίζεται το πρόβλημα που δημιούργησε το ίδιο το κράτος: η χωροταξική κατανομή των φοιτητών. Το λογικό θα ήταν σε κάθε νομό να υπάρχει ανάλογος αριθμός φοιτητών με τον πληθυσμό του και η μεγαλύτερη δυνατή ποικιλία στα αντικείμενα σπουδών ώστε να περιοριστεί η φοιτητική μετανάστευση. Στην Ελλάδα συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Επιδιώκουμε την εσωτερική φοιτητική μετανάστευση, καθώς αυτή θεωρείται παράγων οικονομικής ανάπτυξης. Επειδή το θέμα είναι πολύ σημαντικό, θα προχωρήσουμε στους αριθμούς, που αποτελούν αδιάψευστη απόδειξη του παραλόγου που δημιουργεί η μικροπολιτική. Αν ο αριθμός των κατοίκων ανά φοιτητή ήταν περίπου ίδιος, θα μπορούσαμε να πούμε ότι υπάρχει μία απόφαση που υλοποιείται από τον εκάστοτε υπουργό παιδείας. Η απόφαση αυτή θα μπορούσε να είναι η ενίσχυση της περιφέρειας για τη συντήρηση της ζωής, ώστε να μη συγκεντρωθεί όλη η Ελλάδα στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Αν πράγματι υπήρχε ένα τέτοιο σχέδιο, θα φαινόταν από τους αριθμούς.
Τι μας δείχνουν οι αριθμοί
Πέλλα, Ημαθία, Χαλκιδική, Πιερία και Κιλκίς, οι νομοί δίπλα στη Θεσσαλονίκη έχουν τους λιγότερους φοιτητές, τους περισσότερους, δηλαδή, κατοίκους ανά φοιτητή. Ένας φοιτητής ανά 119 κατοίκους στη Θεσσαλονίκη, είναι μία μέτρια επίδοση. Αν υπολογίσουμε όμως και την έλλειψη τμημάτων στους γύρω νομούς βλέπουμε ότι υπάρχει έλλειψη θέσεων, πράγμα που αντικατοπτρίζεται και από τη βάση κάποιων τμημάτων που είναι η υψηλότερη της Ελλάδας. Έτσι εξηγείται για παράδειγμα γιατί το Παιδαγωγικό της Θεσσαλονίκης έχει υψηλότερη βάση από το Παιδαγωγικό της Αθήνας. Τα άλλα κοντινά παιδαγωγικά βρίσκονται στη Φλώρινα και την Αλεξανδρούπολη. Παρ’ όλα αυτά οι θέσεις εισακτέων στα πανεπιστήμαι και το ΤΕΙ Θεσσαλονίκης μειώθηκαν κατά 3655 από το 2000, δείχνοντας την απόφαση της πολιτείας να μην ικανοποιεί τις επιθυμίες των υποψηφίων, ως προς τον τόπο των σπουδών τους.
Στο νομό Αττικής η κατάσταση είναι ακόμη χειρότερη καθώς σε κάθε φοιτητή αντιστοιχούν 237,47 κάτοικοι. Και εδώ είχαμε μείωση των θέσεων των εισακτέων κατά 6.680 θέσεις από το 2000, στην προσπάθεια της πολιτείας να αυξήσει τη φοιτητική μετανάστευση, που έχει βαπτίσει ανάπτυξη της περιφέρειας.
Η αναλογία κατοίκων ανά φοιτητή κυμαίνεται από 27,96 μέχρι 2.056,52. Το μεγάλο εύρος των τιμών μας δείχνει ότι δεν υπάρχει η πρόθεση δίκαιης κατανομής των θέσεων. Με μέση τιμή κατοίκων ανά φοιτητή στην Ελλάδα 133,45, βλέπουμε νομούς εξαιρετικά φτωχούς να μην έχουν ικανό αριθμό φοιτητών, όπως η Αρκαδία και η Λακωνία, ενώ άλλοι πιο πλούσιοι, όπως η Κέρκυρα, το Ηράκλειο και η Λάρισα να έχουν περισσότερους φοιτητές. Δεν υπάρχει λοιπόν αντιστοιχία ανάμεσα στις οικονομικές συνθήκες και τον αριθμό των εισακτέων φοιτητών. Ενώ δηλαδή το λογικό θα ήταν να ενισχύονται οι νομοί με τη μικρότερη οικονομική ανάπτυξη, κάτι τέτοιο δε συμβαίνει.
Εντυπωσιάζει ο νομός Αχαΐας που δέχεται σχεδόν 6.000 φοιτητές το χρόνο με αναλογία 1 φοιτητής σε κάθε 54,33 κατοίκους.
Κοιτάζοντας τους αριθμούς δε βρίσκω καμία λογική στην κατανομή των φοιτητών στις πόλεις της Ελλάδας. Ούτε η οικονομική ενίσχυση της περιφέρειας φαίνεται να ισχύει ως λογική, που παρ’ ότι είναι λάθος κατά τη γνώμη μου, θα ήταν μια κάποια λογική.
Συμπεραίνουμε λοιπόν ότι ο τρόπος με τον οποίο μοιράζονται οι θέσεις εξαρτάται από τις πιέσεις των βουλευτών, δημάρχων, νομαρχών και άλλων τοπικών παραγόντων. Προϊόν μικροπολιτικής δηλαδή είναι ο εθνικός σχεδιασμός για την παιδεία, που εκ των πραγμάτων θα αναιρεθεί, καθώς το οικονομικό σφίξιμο, τα κολέγια και οι σπουδές στο εξωτερικό, θα δώσουν νέες επιλογές στους υποψηφίους και τις οικογένειές τους. Όλο και πιο δύσκολα θα πειστούν οι υποψήφιοι να ξενιτευτούν για να σπουδάσουν κάτι που δεν θέλουν σε μια επαρχιακή κωμόπολη.
Τα σύγχρονα διλήμματα
Τα διλήμματα τώρα θα είναι διαφορετικά. Αν είναι να ξοδευτώ για να σπουδάσω, θα σκεφτούν πολλοί, θα σπουδάσω αυτό που θέλω πραγματικά, γιατί δεν υπάρχουν περιθώρια για πειράματα και η λογική πτυχίο να ’ναι κι ότι να ’ναι τελειώνει, καθώς η ανεργία των πτυχιούχων παίρνει σοβαρές διαστάσεις. Αυτόματα θα αποκλειστούν οι σπουδές σε ΑΕΙ και ΤΕΙ που οδηγούν σε αμφίβολης αξίας πτυχία ή ακόμη χειρότερα σε πτυχία που δεν αναγνωρίζει το ίδιο το Ελληνικό κράτος. Θα αναζητηθούν σπουδές που οδηγούν σε πτυχία με αξία στην αγορά εργασίας. Έτσι ο κόσμος θα απαξιώσει σταδιακά τα τμήματα που δεν έχουν νόημα. Γιατί οι θέσεις εισακτέων μπορεί να δίνονται, αλλά σημασία έχει πόσοι φοιτητές τελικά παρακολουθούν τη σχολή τους και παίρνουν το πτυχίο τους. Θα οδηγηθούμε δηλαδή σε επιτυχόντες φοιτητές που εγγράφονται και σπουδάζουν στο εξωτερικό ή σε κολέγια. Αυτό συνέβαινε μέχρι τώρα αλλά πιστεύω θα ενταθεί στο μέλλον. Γιατί η ανάγκη των υποψηφίων και των οικογενειών τους είναι να σπουδάσουν και να εργαστούν χρησιμοποιώντας το πτυχίο τους. Λίγοι είναι αυτοί που σπουδάζουν από hobby και αυτοί έχουν ήδη αποφασίσει για τις σπουδές τους. Όσο η ανάγκες των υποψηφίων δεν ικανοποιούνται θα μεγαλώνει το πρόβλημα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στη χώρα μας.
Συσχέτιση εισακτέων και πληθυσμού στους νομούς της Ελλάδας |
|||||
Αριθμός τμημάτων |
ΕΙΣΑΚΤΕΟΙ 2000 |
ΕΙΣΑΚΤΕΟΙ 2009 |
Πληθυσμός νομού | Κάτοικοι ανά φοιτητή | |
ΠΕΛΛΑΣ |
1 | - | 70 | 143.957 | 2056,52 |
ΚΥΚΛΑΔΩΝ |
1 | 80 | 80 | 109.956 | 1374,45 |
ΗΜΑΘΙΑΣ |
2 | - | 130 | 142.471 | 1095,93 |
ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ |
1 | 170 | 100 | 96.849 | 968,49 |
ΠΙΕΡΙΑΣ |
1 | - | 200 | 126.412 | 632,06 |
ΚΟΡΙΝΘΟΥ |
2 | - | 230 | 144.527 | 628,37 |
ΑΡΓΟΛΙΔΑΣ * |
2 | - | 190 | 102.392 | 538,90 |
ΛΑΚΩΝΙΑΣ |
2 | - | 200 | 92.811 | 464,05 |
ΚΙΛΚΙΣ |
1 | 170 | 200 | 86.424 | 432,12 |
ΤΡΙΚΑΛΩΝ |
2 | 105 | 340 | 132.689 | 390,26 |
ΒΟΙΩΤΙΑΣ |
2 | - | 390 | 123.913 | 317,72 |
ΑΡΚΑΔΙΑΣ |
3 | - | 300 | 91.326 | 304,42 |
ΗΛΕΙΑΣ |
4 | - | 670 | 183.521 | 273,91 |
ΔΡΑΜΑΣ |
3 | 200 | 400 | 102.184 | 255,46 |
ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ |
4 | 630 | 750 | 188.506 | 251,34 |
ΑΤΤΙΚΗΣ * |
128 | 23080 | 16400 | 3.894.573 | 237,47 |
ΚΕΡΚΥΡΑΣ |
7 | 355 | 650 | 111.081 | 170,89 |
ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ |
12 | 940 | 1250 | 205.005 | 164,00 |
ΧΑΝΙΩΝ |
7 | 810 | 910 | 148.450 | 163,13 |
ΞΑΝΘΗΣ |
5 | 675 | 710 | 102.959 | 145,01 |
ΕΥΒΟΙΑΣ |
6 | 1710 | 1580 | 207.305 | 131,20 |
ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ |
1 | 290 | 150 | 19.518 | 130,12 |
ΕΒΡΟΥ |
7 | 875 | 1160 | 149.283 | 128,69 |
ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ |
6 | 1400 | 1330 | 169.542 | 127,47 |
ΦΩΚΙΔΑΣ |
1 | - | 300 | 37.866 | 126,22 |
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ |
69 | 12740 | 9085 | 1.084.001 | 119,31 |
ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ |
6 | 505 | 1050 | 120.265 | 114,53 |
ΧΙΟΥ |
3 | 355 | 480 | 53.106 | 110,63 |
ΛΕΣΒΟΥ |
7 | 765 | 1040 | 108.288 | 104,12 |
ΣΕΡΡΩΝ |
8 | 2085 | 1980 | 194.483 | 98,22 |
ΛΑΡΙΣΑΣ |
15 | 3905 | 3380 | 282.156 | 83,47 |
ΖΑΚΥΝΘΟΥ |
2 | - | 470 | 38.883 | 82,72 |
ΣΑΜΟΥ |
3 | 325 | 530 | 43.841 | 82,71 |
ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ |
11 | 2150 | 2740 | 219.092 | 79,96 |
ΠΡΕΒΕΖΑΣ |
2 | 480 | 740 | 58.144 | 78,57 |
ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ |
21 | 3475 | 3760 | 291.225 | 77,45 |
ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ |
10 | 1840 | 2310 | 166.566 | 72,10 |
ΛΑΣΙΘΙΟΥ |
5 | 170 | 1060 | 75.736 | 71,44 |
ΚΑΒΑΛΑΣ |
7 | 2050 | 2335 | 141.499 | 60,59 |
ΑΡΤΑΣ |
5 | 1220 | 1230 | 73.620 | 59,85 |
ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ |
3 | 690 | 750 | 43.601 | 58,13 |
ΑΧΑΙΑΣ |
34 | 5860 | 5870 | 318.928 | 54,33 |
ΡΟΔΟΠΗΣ |
9 | 1825 | 2200 | 111.237 | 50,56 |
ΓΡΕΒΕΝΩΝ |
3 | - | 650 | 32.567 | 50,10 |
ΚΟΖΑΝΗΣ |
11 | 2815 | 3340 | 153.939 | 46,08 |
ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ |
3 | 620 | 1230 | 53.702 | 43,66 |
ΛΕΥΚΑΔΑΣ |
2 | - | 530 | 21.888 | 41,29 |
ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ |
19 | 3230 | 3930 | 161.027 | 40,97 |
ΡΕΘΥΜΝΗΣ |
10 | 1585 | 1940 | 78.957 | 40,69 |
ΦΛΩΡΙΝΑΣ |
7 | 1395 | 1480 | 54.109 | 36,56 |
ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ |
4 | 340 | 1350 | 37.756 | 27,96 |
Σύνολα |
|
81915 | 84150 | 10.932.136 | Μ.Ο.:133,45 |
* Υπολογίστηκε και το τμήμα των Σπετσών παρ’ ότι διοικητικά ανήκει στον Πειραιά |
|||||