Αξιολόγηση των Ελληνικών Πανεπιστημίων

του Στράτου Στρατηγάκη

Δημοσιεύτηκε 22/2/2009

Ήλθαν είδαν συνέταξαν την έκθεση και απήλθαν. Έλληνες καθηγητές σε πανεπιστήμια του εξωτερικού, στην πλειοψηφία τους, κλήθηκαν να πραγματοποιήσουν την εξωτερική αξιολόγηση των πέντε πρώτων τμημάτων ΑΕΙ και ΤΕΙ. Μεγάλες διαφορές προέκυψαν στα διάφορα τμήματα, αφού τα προβλήματα μπορεί να έχουν τον ίδιο παρονομαστή, αλλά δεν είναι όλα ίδια, όπως και οι εκτιμήσεις των καθηγητών που συνέταξαν τις εκθέσεις.

Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων του ΤΕΙ Θεσσαλονίκης

Οι αξιολογητές διαπίστωσαν ότι στο τμήμα τεχνολογίας τροφίμων του ΤΕΙ Θεσσαλονίκης το ποσοστό αποφοίτησης είναι πολύ χαμηλό και πολλοί φοιτητές εγκαταλείπουν τις σπουδές τους. Αντίθετα όσοι ολοκληρώνουν τις σπουδές τους, αναφέρει η έκθεση, έχουν πολύ υψηλή επαγγελματική αποκατάσταση. Το πρόβλημα της καθυστέρησης των σπουδών ή και της εγκατάλειψης παρατηρείται σε πολλά τμήματα των Ελληνικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, όμως πολλά τμήματα αρνούνται να δώσουν στοιχεία, σα να νιώθουν υπόλογα γι’ αυτό. Έτσι δεν μπορούμε να μιλήσουμε συγκεκριμένα, αφού η μόνη πληροφόρηση είναι από συζητήσεις με φοιτητές. Στο τμήμα τεχνολογίας τροφίμων πολλοί φοιτητές χρειάζονται μέχρι και οκτώ χρόνια για να φτάσουν στο πτυχίο.
Από την άλλη το τμήμα είναι πολύ καλό και σε επίπεδο εργαστηρίων και στο πρόγραμμα σπουδών, που βρέθηκε πολύ καλό, ώστε να εισπράξει τα συγχαρητήρια της επιτροπής. Οι αξιολογήσεις των καθηγητών και των μαθημάτων είναι, σύμφωνα πάντα με την έκθεση, άνω του μέσου όρου. Το μόνο πρόβλημα είναι η αναλογία του έκτακτου και του μόνιμου προσωπικού, που ανάγεται στην έλλειψη χρημάτων τη μεγάλη πληγή της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης

Στην έκθεση της επιτροπής, που ήταν διαφορετικής σύνθεσης, αναφέρεται ότι το τμήμα έχει αναπτυχθεί σε επίπεδο αριστείας στην έρευνα. Οι απόφοιτοί του έχουν καταλάβει θέσεις σε ηγετικά πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα του εξωτερικού, πράγμα που δείχνει το πολύ υψηλό επίπεδο σπουδών. Οι συστάσεις της επιτροπής για το τμήμα έχουν να κάνουν μόνο με τη χρηματοδότηση. Λείπουν τεχνικοί για να στελεχώσουν τα εργαστήρια, υποτροφίες για την προσέλκυση καλών Ελλήνων και ξένων φοιτητών για προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές. Χρήματα και προσωπικό για τη δημιουργία δύο νέων ινστιτούτων θεωρητικής και υπολογιστικής φυσικής. Η επιτροπή παρατήρησε ότι οι περισσότεροι φοιτητές προσανατολίζονται στην άσκηση του επαγγέλματος του καθηγητή στη μέση εκπαίδευση, με αποτέλεσμα να επιλέγουν μαθήματα επιλογής από τη φιλοσοφική σχολή που βρίσκεται στο Ρέθυμνο, ενώ η έδρα του τμήματος βρίσκεται στο Ηράκλειο. Η διασπορά των τμημάτων σε διάφορες πόλεις δυσκολεύει τη ζωή καθηγητών και φοιτητών και φυσικά αυξάνει το κόστος.

Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (Ξάνθη)

Καλή αναλογία διδασκόντων προς φοιτητές (1/10), όμως διαπίστωσαν έλλειψη μακροπρόθεσμου σχεδιασμού για την πορεία του τμήματος και υπάρχει έλλειψη στοιχείων για τη σχέση μεταξύ βαθμολογίας και χρόνου αποφοίτησης.
Το Τμήμα φαίνεται πως αρχικά είχε επαρκείς προσωρινές εγκαταστάσεις, οι οποίες είναι πλέον ανεπαρκείς για τον τρέχοντα αριθμό φοιτητών. Η επιτροπή διαπίστωσε την κακή φυσική κατάσταση των εγκαταστάσεων, λόγω έλλειψης προϋπολογισµού για τη συντήρηση των κτηρίων, την έλλειψη προτεραιοτήτων στη διαδικασία αναβάθμισης, και τα προβλήματα στις φυσικές υποδομές, όπως ο κύριος δρόμος πρόσβασης στα κτήρια του Τμήματος, χωρίς ασφαλτόστρωση και φωτισμό εδώ και δύο χρόνια, θέτουν σοβαρά ζητήματα ασφάλειας.

Τμήμα Πληροφορικής ΤΕΙ Αθήνας

Το διδακτικό προσωπικό δεν έχει ένα γραφείο για να εργαστεί, όλα γίνονται στο πόδι. Δεν υπάρχει επαρκές διοικητικό προσωπικό με αποτέλεσμα οι διοικητικές υπηρεσίες να στηρίζονται στο φιλότιμο για τη λειτουργία τους. Οι φοιτητές φαίνονται ευχαριστημένοι, σύμφωνα με την έκθεση, αλλά υπάρχει και εδώ μεγάλο ποσοστό εγκατάλειψης των σπουδών (35%) ή καθυστέρησης στη λήψη του πτυχίου (23%). Οι ερευνητικές επιδόσεις και προσπάθειες του Τμήματος ξεπερνούν τις συνήθεις επιδόσεις και απαιτήσεις για Τμήματα Τ.Ε.Ι., λαμβάνοντας υπόψη τα μέσα και την υποστήριξη που έχουν.

Τμήμα Μηχανολογίας ΤΕΙ Κρήτης

Η υψηλή αναλογία διδασκόντων μερικής απασχόλησης προς διδάσκοντες πλήρους απασχόλησης φαίνεται να επηρεάζει την ποιότητα της διδασκαλίας, είναι η ευγενική διατύπωση αυτής της επιτροπής για να πει ότι το ΤΕΙ δεν έχει καθηγητές. Συγκεκριμένα εκπαιδευτικά εργαστήρια χρήζουν ανανέωσης, ώστε να ανταποκρίνονται στις ελάχιστες απαιτήσεις για την εκπαίδευση μηχανικών του 21ου αιώνα.
Οι μαθηματικές δεξιότητες κατέχουν ουσιώδη θέση στην εκπαίδευση των μηχανολόγων. Σύνηθες όμως πρόβλημα που παρατηρείται διεθνώς είναι η έλλειψη μαθηματικών δεξιοτήτων των εισακτέων. Το Τμήμα αντιμετωπίζει αυτό το πρόβλημα, αλλά σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από άλλα Τμήματα, λόγω του γνωστικού υποβάθρου των εισακτέων του (σ.σ. εισάγονται απόφοιτοι των ΕΠΑΛ και του Γενικού Λυκείου η χαμηλή όμως βάση του τμήματος δεν είναι θετική για τις γνώσεις των φοιτητών του)
Η Επιτροπή επισημαίνει ότι υπάρχει σταδιακή μείωση του αριθμού των εργαστηριακών τεχνικών που απασχολούνται στο Τμήμα, καθώς όσοι συνταξιοδοτούνται δεν αντικαθίστανται.

Συμπεράσματα

Τα εκπαιδευτικά ιδρύματα που αξιολογήθηκαν βρέθηκαν να έχουν επαρκούς επιστημονικού επιπέδου διδακτικό προσωπικό, αλλά δεν υπάρχει επαρκές διοικητικό προσωπικό, δεν υπάρχει επαρκής αριθμός τεχνικών στα εργαστήρια, αντιμετωπίζουν προβλήματα στην υποδομή στα εργαστήρια, στα κτίρια, αλλά και σε επίπεδο… γραφείων για να εργαστούν οι διδάσκοντες, που πρέπει να κάνουν και έρευνα. Το συμπέρασμα που βγάζουν οι επιτροπές είναι ότι οι διδάσκοντες παράγουν σημαντικό έργο παρ’ όλες τις αντιξοότητες που αντιμετωπίζουν. Το ότι έχουμε παιδεία χωρίς χρήματα το γνωρίζαμε, το αναφέρουν και οι μελέτες του ΟΟΣΑ. Το θέμα είναι τώρα τι θα κάνει η πολιτεία. Έγινε ολόκληρο θέμα η αξιολόγηση των πανεπιστημίων, αποκαλύφθηκαν προβλήματα που γνωρίζαμε και τώρα ποιος θα λύσει τα προβλήματα; Θα επικρατήσει η λογική ότι σε χρηματοδοτώ ανάλογα με τις επιδόσεις σου, πρακτική που εφαρμόζει διεθνώς ο νεοφιλελευθερισμός για να μειώσει τη χρηματοδότηση ή θα προσπαθήσει το κράτος να λύσει τα προβλήματα που και το ίδιο δημιουργεί, ώστε να αρχίσει να λειτουργεί η Ανώτατη Εκπαίδευση, να μπουν τα πράγματα σε μια σειρά, να σταματήσουν οι καταλήψεις και να προχωρήσουμε μπροστά; Το μπαλάκι πια βρίσκεται στην πολιτεία, που δεν μπορεί πια να κάνει ότι δεν γνωρίζει τα προβλήματα και να αφήνει τα πανεπιστήμια να κλείνουν λόγω έλλειψης χρημάτων, όπως πρόσφατα το Παιδαγωγικό της Κρήτης που ανέστειλε τη λειτουργία του.