Η μεγάλη ανατροπή

του Στράτου Στρατηγάκη

Δημοσιεύτηκε 26/10/2008

Ανακοινώθηκε, η αναμενόμενη, καταδικαστική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου σε βάρος της Ελλάδας, για τη μη αναγνώριση των πτυχίων που χορηγούν τα συνεργαζόμενα με ευρωπαϊκά πανεπιστήμια ελληνικά κολέγια. Το θέμα δεν είναι μόνο ελληνικού ενδιαφέροντος, αφού και άλλες χώρες έχουν παρόμοια προβλήματα.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση προωθεί την λογική του πτυχίου προϊόντος, που μπορείς να αποκτήσεις και χωρίς σπουδές σε αναγνωρισμένο πανεπιστημιακό ίδρυμα. Αυτό σημαίνει η αναγνώριση πτυχίων του εξωτερικού, που αποκτούνται με σπουδές σε ελληνικά κολέγια, που φυσικά δεν είναι πανεπιστημιακά ιδρύματα, όπως άλλωστε ορίζει και ο πρόσφατος νόμος για τα κολέγια. Αναγκαστικά λοιπόν θα κληθούμε να αναγνωρίσουμε τα επαγγελματικά δικαιώματα που απορρέουν από την κατοχή ενός πτυχίου που αποκτήθηκε με σπουδές σε μη πανεπιστημιακό ίδρυμα. Φυσικά πρέπει τα πτυχία αυτά να δίνουν επαγγελματικά δικαιώματα στους κατόχους τους στη χώρα έκδοσης του πτυχίου. Επειδή αυτό ακούγεται πολύπλοκο ένα παράδειγμα θα μας διαφωτίσει. Ένας φοιτητής σπουδάζει σε ένα κολέγιο στην Ελλάδα νομική. Παίρνει ένα πτυχίο που του απονέμει ένα Ευρωπαϊκό εκπαιδευτικό ίδρυμα, της Γαλλίας ας πούμε. Αν με αυτό το πτυχίο μπορεί κάποιος να ασκήσει τη δικηγορία στη Γαλλία, τότε μπορεί να μεταφέρει το δικαίωμα αυτό στην Ελλάδα. Το Ελληνικό κράτος μπορεί να απαιτήσει επαγγελματική εμπειρία ή εξετάσεις, επιλέγει ο εξεταζόμενος ένα από τα δύο, μόνο στην περίπτωση που οι σπουδές είναι τριετούς ή μικρότερης διάρκειας. Αν με το πτυχίο νομικής που αποκτά ο φοιτητής δεν μπορεί να εργαστεί ως δικηγόρος στη Γαλλία, τότε δεν μπορεί και στην Ελλάδα. Έχει μεγάλη σημασία, λοιπόν, με ποιο ίδρυμα συνεργάζεται το εδώ ελληνικό κολέγιο.

Οι δύο δρόμοι.

Αν και ο δρόμος της αναγνώρισης δεν είναι τόσο απλός, εντούτοις οδηγεί τελικά στην αναγνώριση επαγγελματικών δικαιωμάτων και μόνο. Εδώ αρχίζουν τα δύσκολα. Στην Ελλάδα για να σπουδάσει κάποιος νομική πρέπει να γράψει στις πανελλήνιες εξετάσεις πάνω από 18,5, ώστε να μεταναστεύσει και να σπουδάσει στην Κομοτηνή. Αν κάποιος δεν περάσει τη βάση του 10 αποκλείεται από όλα τα τριτοβάθμια εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας. Τι θα κάνει αυτός; Μα θα σπουδάσει σπίτι του, χωρίς να μετακινηθεί καθόλου. Θα πάει σ’ ένα κολέγιο της πόλης του και θα σπουδάσει νομικά. Αντί να πληρώνει ενοίκιο στην Κομοτηνή, θα πληρώνει δίδακτρα στο κολέγιο. Στο τέλος θα βρεθεί με ένα πτυχίο νομικής να δικηγορεί, όπως ακριβώς και ο συνάδελφός του που σπούδασε στην Κομοτηνή.
Αναμενόμενη είναι λοιπόν η άμεση αντίδραση των φοιτητών, που βλέπουν τους κόπους τους και το διάβασμα τόσων χρόνων να το παρακάμπτει κάποιος τόσο εύκολα, χωρίς καν να απομακρυνθεί από το σπίτι του. Γιατί και παλιά συνέβαιναν ανάλογα πράγματα, όταν πήγαιναν οι αποτυχόντες των εξετάσεων στη Βουλγαρία, τη Ρουμανία και την Ιταλία και επέστρεφαν… ιατροί.

Η ανώτατη εκπαίδευση στην Ελλάδα

Επειδή το θέμα της αναγνώρισης των επαγγελματικών δικαιωμάτων ξεκίνησε από τη δεκαετία του 80 και συγκεκριμένα με την οδηγία 48 του 1989, της τότε ΕΟΚ, ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα, που στηρίχτηκε στη λογική κάθε πόλη και ΑΕΙ, ήταν γνωστό ότι θα τιναχτεί στον αέρα κάποια στιγμή. Χρήματα ξοδεύτηκαν για να ιδρυθούν και να λειτουργήσουν Πανεπιστήμια και ΤΕΙ, σχολές και τμήματα, που θα συρρικνωθούν και ,πολλά από αυτά, θα κλείσουν. Και συνεχίζεται αυτή η λογική, με την πρόσφατη ανακοίνωση ίδρυσης Πανεπιστημίου Δυτικής Ελλάδας στην Αιτωλοακαρνανία, από τον κ. Στυλιανίδη.

Η στρέβλωση

Η ριζική αλλαγή στις σπουδές, που αναπόφευκτα θα έλθει και θα περιλαμβάνει το κλείσιμο πολλών σχολών, πιστεύω ότι θα λύσει και το θέμα της στρέβλωσης, όχι βέβαια με τον καλύτερο τρόπο, που έφερνε ο κλειστός αριθμός των εισακτέων. Ένα ταλαντούχο παιδί στο σχέδιο θέλει να σπουδάσει γραφίστας. Πρέπει να γράψει πολύ καλά στα μαθηματικά και τη φυσική, που δεν είναι το ταλέντο του. Αν δεν τα καταφέρει τόσο καλά στα έξι πανελληνίως εξεταζόμενα μαθήματα, τότε τη θέση του θα πάρει κάποιος άλλος υποψήφιος, με καλύτερες επιδόσεις σ’ αυτά τα μαθήματα, αλλά πιθανόν λιγότερο ταλέντο. Το θέμα είναι ότι ο ταλαντούχος υποψήφιος δεν θα σπουδάσει αυτό που θέλει και αυτό είναι το πρόβλημα, τόσα χρόνια στην Ελλάδα. Δεν επιτρέπουμε στα παιδιά μας να σπουδάσουν αυτό που θέλουν, αφού τα συνθλίβουμε στις συμπληγάδες των πανελληνίων και των μορίων που θα συγκεντρώσουν. Αυτό το θέμα θα λυθεί, όχι όμως με τον καλύτερο τρόπο, αφού οι σπουδές στα κολέγια ελέγχονται μόνο από το εκπαιδευτικό ίδρυμα που χορηγεί το πτυχίο. Κι αν αυτό είναι πανεπιστήμιο σφραγίδα, εκπαιδευτικά ανύπαρκτο, που απλά πουλά πτυχία σε διψασμένους για πτυχία Έλληνες γονείς και παιδιά; Δηλαδή κανείς δεν γνωρίζει αν οι σπουδές που θα κάνει κάποιος σε ένα κολέγιο είναι αξιόπιστες. Είναι πολύ δύσκολο να πληροφορηθείς την ποιότητα ενός ξένου πανεπιστημίου, γιατί μην περιμένετε να έρθει το Χάρβαρντ στην Ελλάδα.
Τελικά αν είσαι φτωχός θα αγωνίζεσαι να πετύχεις υψηλή βαθμολογία, για να πετύχεις στο ΑΠΘ κι αν είσαι από ευκατάστατη οικογένεια θα πληρώνεις και θα σπουδάζεις σπίτι σου. Σπουδές δύο ταχυτήτων, που θα αποτελούν την αφετηρία ζωών δύο ή περισσοτέρων ταχυτήτων.

Οι καταλήψεις

του Στράτου Στρατηγάκη

Ξεκίνησαν και φέτος οι καταλήψεις, στην ώρα τους, που έχουν γίνει μόδα κατά τον υπουργό παιδείας. Η αλήθεια είναι ότι κοντεύουν να ενταχτούν στο πρόγραμμα της σχολικής μας ζωής. Η αντιμετώπιση από την κοινωνία είναι τα «παιδία παίζει». Πάντως όλοι ασχολούνται με την αντιμετώπιση του αποτελέσματος, που είναι η κατάληψη, και όχι με την αναζήτηση των αιτίων. Σ’ αυτή τη λογική προέκυψαν και οι εισαγγελείς ή η απειλή των εισαγγελέων, όπως κάθε χρόνο. Η εμπλοκή τους είναι η καλύτερη ομολογία της αδιαφορίας για τις αιτίες που δημιουργούν τις καταλήψεις.
Είναι μόδα λέει ο υπουργός. Έχει ένα κάποιο δίκιο. Είναι κάτι σαν την πενθήμερη εκδρομή. Όμως κάποιοι τις έκαναν μόδα. Υπήρχε παλιά ένας υπουργός παιδείας, ο κ. Κοντογιανόπουλος, που αποφάσισε ξαφνικά ότι τα προβλήματα της παιδείας θα λύνονταν με… στρατιωτική λογική. Οι μαθητές ξεσηκώθηκαν και είχαμε και ένα νεκρό καθηγητή τον Τεμπονέρα. Οι τότε μαθητές γνώριζαν πολύ καλά τι ήθελαν. Είχαν συγκεκριμένα αιτήματα. Οι επόμενες καταλήψεις με αιτία ήταν την περίοδο του κ. Αρσένη, που βιάστηκε να επιβάλει μέτρα που εξόριζαν τον αδύνατο μαθητή από το Λύκειο και τον έστελναν στα ΤΕΕ, που δεν έδιναν απολυτήριο Λυκείου. Δεν εξετάζω αν ήταν σωστά ή όχι τα αιτήματα των μαθητών, απλά σας περιγράφω την δημιουργία της «μόδας». Κάποιοι υπουργοί με τις αποφάσεις τους, έβαλαν τις καταλήψεις στο ετήσιο πρόγραμμα των σχολείων.
Τώρα πια οι καταλήψεις έγιναν «εμπειρία» για τους μαθητές, όπως και η πενθήμερη εκδρομή. Οι αδύνατοι μαθητές δεν ενδιαφέρονται παρά μόνο για να αποκτήσουν το απολυτήριο Λυκείου με το λιγότερο δυνατό κόπο και οι καλοί μαθητές θέλουν χρόνο για το φροντιστήριο και το διάβασμα, ώστε να γλιτώσουν τα ξενύχτια και να πετύχουν στη σχολή που θέλουν. Αλήθεια χρειάζεται κανείς το σχολείο, έτσι όπως το κατάντησαν;
Τα αιτήματα των σημερινών καταληψιών είναι κακοδιατυπωμένα και εν πολλοίς ανύπαρκτα, ενώ τα προβλήματα της εκπαίδευσης είναι τεράστια. Δεν θέλω να γεμίσω τα αιτήματα των καταληψιών με τα προβλήματα της εκπαίδευσης. Όμως κανείς δεν ασχολείται με το σχολείο που δεν λειτουργεί σωστά. Ακούσαμε, για παράδειγμα, το δήμαρχο Πολίχνης να διαμαρτύρεται για τα υψηλότατα ποσοστά διπλοβάρδιας, που ξεπερνούν το 50%. Να θυμηθούμε τι σημαίνει διπλοβάρδια. Μετά το μεσημεριανό φαγητό, που τρώνε πρόωρα, πριν τις 13:30, πάνε όλοι στο σχολείο και… κοιμούνται, γιατί όπως όλοι γνωρίζουμε μετά το μεσημεριανό φαγητό είναι αναπόφευκτη η χαλάρωση. Αν θέλουμε να το αποφύγουμε αναγκαστικά θα φάμε κάτι πρόχειρο, ένα σάντουιτς. Τι φταίνε τα παιδιά να υφίστανται όλη αυτή την ταλαιπωρία και μετά να ακούν και να βλέπουν τις διαφημίσεις του υπουργείου παιδείας στα μέσα μαζικής ενημέρωσης για το έργο που επιτελείται στα σχολεία. Δεν είναι προκλητικό; Αλήθεια μήπως με αυτά τα χρήματα που ξοδεύονται για τις διαφημίσεις, σε ραδιόφωνα και τηλεοράσεις, θα μπορούσε να χτιστεί ένα σχολείο στην Πολίχνη; Είναι απίστευτο τον 21ο αιώνα να κουβεντιάζουμε ακόμη για τη διπλοβάρδια.
Προσωπικά είμαι κατά των καταλήψεων γιατί πιστεύω ότι τα σχολεία πρέπει να είναι ανοικτά και να λειτουργούν, γιατί στενοχωριέμαι να βλέπω τις καταστροφές που γίνονται από κάποιους που μισούν το σχολείο.
Θα μπορούσα να συνεχίσω απαριθμώντας προβλήματα, όμως δεν έχει νόημα.
Μήπως τελικά οι καταλήψεις αφήνονται αφενός ως εκτόνωση των μαθητών και αφετέρου ως αλλαγή θέματος, αντί να ασχολούμαστε με τα προβλήματα της εκπαίδευσης ασχολούμαστε με το ότι τα σχολεία είναι κλειστά.
Μήπως τελικά όλοι βολευόμαστε με τα κλειστά σχολεία, αρκεί τα πράγματα να κρατιούνται σ’ ένα επίπεδο, να μην έχουμε μεγάλες καταστροφές και θανάτους. Γιατί δεν βλέπω κανένα να ρωτάει γιατί, δεν βλέπω κανένα να σκέφτεται να κάνω κάτι και οι διαφημίσεις του υπουργείου παιδείας συνεχίζονται.