«Γονατίζουν» οι εξωσχολικές δραστηριότητες τους μαθητές

του Στράτου Στρατηγάκη

Δημοσιεύτηκε 21/9/2008

Το ξεκίνημα της νέας χρονιάς βρίσκει τους μαθητές, ιδιαίτερα τους μικρότερους, να κουβαλούν με δυσκολία την ασήκωτη σχολική τσάντα και τους γονείς να ξοδεύονται για τα απαραίτητα σχολικά. Είναι μεγάλος ο τζίρος των σχολικών, τέτοιος που προσελκύει καταστήματα παιγνιδιών ακόμα και πληροφορικής. Η έναρξη των εξωσχολικών δραστηριοτήτων γίνεται αυτό τον καιρό. Εδώ υπάρχει ένα μεγάλο θέμα. Υπάρχει μια μανία των γονέων να φορτώνουν τα παιδιά με υπερβολικό πλήθος δραστηριοτήτων, που, τελικά, λειτουργεί εις βάρος των παιδιών τους.
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Ο Έλληνας μαθητής έχει τις περισσότερες διδακτικές ώρες από τους μαθητές των άλλων χωρών. Μέσα στην πρώτη τριάδα των χωρών με τις περισσότερες διδακτικές ώρες σε όλες τις ηλικίες και πρωτιά στην ηλικία των 15 ετών. Κι αν χάνονταν μέχρι τώρα ώρες διδασκαλίας λόγω της ανικανότητας του Υπουργείου Παιδείας, όπως περίτρανα αποδείχθηκε φέτος που λειτούργησαν σωστά τα πράγματα, εκτός από τις σχολικές δραστηριότητες υπάρχουν και οι εξωσχολικές δραστηριότητες που έρχονται να συμπληρώσουν το ήδη επιβαρημένο πρόγραμμα των παιδιών μας, μέχρις εξαντλήσεως των παιδιών και των οικογενειών τους.
Οι μαθητές κάνουν έξω (από το σχολείο) μαθηματικά, φυσική, γλώσσα, πληροφορική, ξένες γλώσσες μέχρι και γυμναστική κάνουν έξω, γιατί τότε έρχονται εδώ, διαμαρτυρόταν ένας καθηγητής σ’ ένα σχολείο.
Μαθητές ρομποτάκια, γονείς - ταξιτζήδες τρέχουν πάνω – κάτω, κυνηγώντας το χρόνο χάνουν τη γνώση. Προσέξτε στον πίνακα τις ώρες διδασκαλίας στη Φινλανδία, την Κορέα, που πρωτεύουν στο διαγωνισμό PISA. Είναι πολύ λιγότερες από τις δικές μας. Χωρίς να θεωρώ απόλυτο κριτήριο το διαγωνισμό PISA, υπάρχει μεγάλη διαφορά από εμάς που μόνιμα καταλαμβάνουμε τις τελευταίες θέσεις. Καταλαβαίνετε τι γίνεται όταν υπολογίσουμε και τις απογευματινές δραστηριότητες.

Γιατί τα φορτώνουμε;

Η ελληνική οικογένεια πάντα πίστευε ότι η μόρφωση των παιδιών της είναι το διαβατήριο κοινωνικής και οικονομικής ανόδου. Δεν αντιμετωπίζει τη γνώση ως αξία, αλλά ως μέσον. Εύκολα φαίνεται αυτό από το θαυμασμό της στους αγράμματους πλούσιους που δεν μπορούν ούτε να μιλήσουν. Ακριβώς λοιπόν επειδή η γνώση αντιμετωπίζεται ως μέσον και όχι ως σκοπός, γι’ αυτό οι νέοι μας μετατρέπονται σε κυνηγούς πτυχίων. Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά, πληροφορική, μουσική, το πτυχίο του πανεπιστημίου, το μεταπτυχιακό και τελειωμό δεν έχει το κυνήγι των πτυχίων. Εντείνεται αυτό με την διεθνή εμπορευματοποίηση της εκπαίδευσης. Τα παιδιά μας γίνονται καλοί συλλέκτες πτυχίων, πάκο τα πτυχία στα βιογραφικά. Κάποτε ένας καθηγητής πανεπιστημίου, μεγάλος σε ηλικία, έλεγε: «ευτυχώς που πρόλαβα και έγινα καθηγητής γιατί με τα πτυχία που έχουν οι νέοι σήμερα ούτε για κλητήρα δε θα με προσλάμβαναν.»

Οι συνέπειες

Οι συνέπειες είναι καταστροφικές, παρότι πολλοί γονείς κάνουν ότι δεν τις βλέπουν. Φτάνουν παιδιά της Α Γυμνασίου να ξεκινούν το διάβασμα για τα μαθήματα της επομένης μετά τις 9 το βράδυ, ήδη εξαντλημένα από την παρακολούθηση καμιά δεκαριά ωρών μαθήματος. Ο χρόνος που αφιερώνουν στη μελέτη, που τελικά αυτή οδηγεί στη γνώση, είναι ελάχιστος με αποτέλεσμα να μη μαθαίνουν. Από τα 100.000 περίπου παιδιά που ξεκινούν στην πρώτη Δημοτικού κάθε χρόνο, λιγότεροι από τους μισούς καταφέρνουν να περνούν απλώς τη βάση του 10, δηλαδή να τελειώνουν με στοιχειώδη επιτυχία τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Και όλη αυτή η αποτυχία… επιτυγχάνεται με πολύ κόπο και μεγάλο κόστος σε χρόνο και χρήμα. Οι γονείς - ταξιτζήδες, που πηγαινοφέρνουν τα παιδιά τους από το γυμναστήριο, στα αγγλικά ξοδεύουν το χρόνο τους στα μποτιλιαρίσματα που προξενούν, τα χρήματά τους σε διάφορες δραστηριότητες των παιδιών τους, πολλές φορές χωρίς νόημα, σε βενζίνες και συντήρηση αυτοκινήτου. Τα έξοδά τους φτάνουν πολλές φορές και τα 500€ το μήνα, για δύο παιδιά Δημοτικού ή ένα Λυκείου.
Σίγουρα κάποιες δραστηριότητες είναι απαραίτητες, είτε γιατί το σχολείο είναι ανίκανο να μάθει στα παιδιά μας Αγγλικά και υπολογιστές, είτε γιατί ο ρυθμός ζωής στην πόλη δεν επιτρέπει στα παιδιά να κινηθούν σύμφωνα με τις απαιτήσεις ενέργειας της ηλικίας τους, οπότε το γυμναστήριο γίνεται απαραίτητο.
Το ζήτημα είναι να βρίσκεται η ισορροπία ανάμεσα στις δραστηριότητες, το διάβασμα και τον ελεύθερο χρόνο, ναι πρέπει να υπάρχει και αυτός, γιατί βοηθά στην κοινωνικοποίηση του παιδιού και στην ανάπτυξη της προσωπικότητάς του.
Για να συνοψίσουμε λοιπόν πρέπει τα παιδιά μας να έχουν χρόνο για διάβασμα, γιατί έτσι κατακτούν τη γνώση κι όχι παρακολουθώντας πολλές ώρες μάθημα, πρέπει να έχουν ελεύθερο χρόνο για να καλλιεργήσουν την προσωπικότητά τους και τις κλίσεις τους και πρέπει να έχουν και κάποιες δραστηριότητες γιατί το σχολείο δεν είναι ικανό να καλύψει τις ανάγκες τους. Αναζητήστε τη δική σας ισορροπία για το καλό των παιδιών σας.

Ώρες συνολικής διδασκαλίας το χρόνο
	7-8 ετών	9-11 ετών	12-14 ετών	15 ετών
Αγγλία	880	900	900	760
Φινλανδία	530	654	796	858
Γαλλία	918	894	959	1042
Γερμανία	627	777	872	897
Ελλάδα	864	928	998	1089
Ουγγαρία	555	624	717	763
Ιρλανδία	941	941	848	802
Ιταλία	990	957	1016	1069
Ιαπωνία	707	774	869	-
Κορέα	612	703	867	1020
Ολλανδία	940	1000	1067	-
Νορβηγία	599	713	827	855
Πορτογαλία	855	849	880	821
Ισπανία	793	794	956	979
Σουηδία	741	741	741	741
Τουρκία	720	720	791	959
Μέσος όρος ΟΟΣΑ	769	814	898	911
Μέσος όρος ΕΕ-19	785	826	893	892
Πηγή ΟΟΣΑ