Κολέγια: Ες αύριον τα σπουδαία

του Στράτου Στρατηγάκη

Δημοσιεύτηκε 20/7/2008

Δόθηκε στη δημοσιότητα, από το Υπουργείο Παιδείας, το νομοσχέδιο που ρυθμίζει τη λειτουργία των κολεγίων. Στο νομοσχέδιο δεν περιλαμβάνεται λέξη για την… «ταμπακιέρα». Θα ακολουθήσει και άλλο που θα αναφέρεται στα πτυχία που θα χορηγούν.
Το νομοσχέδιο ξεκινά με ορισμό των κολεγίων: «Τα Κολλέγια είναι πάροχοι μεταλυκειακής εκπαίδευσης και κατάρτισης στην Ελλάδα. Οι τίτλοι, οι βεβαιώσεις, τα πιστοποιητικά σπουδών ή οποιασδήποτε άλλης ονομασίας βεβαίωση που χορηγούν τα Κολέγια δεν είναι ισότιμα με τους τίτλους που χορηγούνται στο πλαίσιο του συστήματος τυπικής εκπαίδευσης, όπως Πανεπιστήμια, ΤΕΙ και ΙΕΚ.»
Να σημειώσουμε ότι δεν έχουν ιδιαίτερη σημασία τα πτυχία που θα χορηγούν τα ίδια τα κολέγια, αλλά τα πτυχία άλλων – των ξένων πανεπιστημίων δηλαδή- που θα έχουν δυνατότητα να χορηγήσουν. Γι’ αυτό μη σας ξεγελά ο ορισμός, που είναι πολύ σωστός.

Η ουσία

Στη συνέχεια, στο άρθρο 10 αναφέρεται: «Αποκλειστικά και μόνο κολέγια που έχουν ισχύουσα άδεια λειτουργίας μπορούν να παρέχουν υπηρεσίες εκπαίδευσης και κατάρτισης σε σύμπραξη με πάσης φύσεως εκπαιδευτικά και ερευνητικά ιδρύματα της αλλοδαπής, ιδίως με τη νομική μορφή της συμφωνίας πιστοποίησης (validation) ή της συνεργασίας δικαιόχρησης (franchising).»
Εδώ βρίσκεται και η ουσία του νομοσχεδίου, αφού δέχεται την ύπαρξη και λειτουργία παραρτημάτων των ξένων πανεπιστημίων, όχι αυτοτελώς, αλλά με τη μέθοδο του franchising, που είναι πολύ «προχωρημένη» εμπορικά και, απλά, αναφέρει ποιοι μπορούν να τα λειτουργούν. Η μέθοδος του franchising βάζει στο χώρο της εκπαίδευσης ανθρώπους που δεν έχουν σχέση με το αντικείμενο. Μπορεί ο οποιοσδήποτε να ενοικιάσει το όνομα και το know how ενός πανεπιστημίου και να γίνει επιχειρηματίας της εκπαίδευσης. Αυτός ο άνθρωπος ή η εταιρία, είναι προφανές, ότι δεν ενδιαφέρεται για την εκπαίδευση, αλλά μόνο για το κέρδος.
Έχουμε, δηλαδή, τη θεσμική κατοχύρωση της εκπαίδευσης ως προϊόν και όχι ως κοινωνικό αγαθό. Η εκπαίδευση, που αποτελούσε αξία για τις προηγούμενες γενιές, τώρα θα εξασφαλίζει ένα «χαρτί» με ανταλλακτική αξία στην αγορά εργασίας. Αυτό φυσικά θα επηρεάσει και τα δημόσια πανεπιστήμια, που θα είναι πια υποχρεωμένα να χορηγούν «χαρτιά» με αντίστοιχο αντίκρισμα στην αγορά εργασίας. Λογικό είναι λοιπόν, να υποθέσουμε ότι θα οδηγηθούμε στο κλείσιμο πολλών τμημάτων των δημόσιων πανεπιστημίων και στην αναδιάρθρωση άλλων.
Στην Ελλάδα ζούμε, πολλά χρόνια τώρα, μια μεγάλη στρέβλωση, που δημιουργεί το Υπουργείο Παιδείας: Δεν μπορεί κανείς να σπουδάσει αυτό που επιθυμεί, αφού έχουμε κλειστό αριθμό θέσεων στα πανεπιστήμιά μας και κριτήρια εισδοχής που δεν τα καθορίζουν οι ίδιες οι σχολές. Για να σπουδάσει λοιπόν κανείς κινηματογράφο, για παράδειγμα, πρέπει να ξέρει πολύ καλά… Λατινικά. Παρ’ όλα αυτά παράγουμε τόσους πολλούς πτυχιούχους που δεν μπορεί να τους απορροφήσει η αγορά εργασίας. Έχουμε, λοιπόν, μεγάλη ανεργία πτυχιούχων και χαμηλούς μισθούς σε πτυχιούχους με πλούσιο βιογραφικό. Η θεσμοθέτηση των πτυχίων franchising, αλλά και των επερχόμενων ιδιωτικών πανεπιστημίων, αναγκαστικά θα συρρικνώσει τα δημόσια πανεπιστήμια, αφού ο αριθμός των απορροφούμενων, από την αγορά εργασίας, πτυχιούχων είναι συγκεκριμένος.

Οι προδιαγραφές

Το νομοσχέδιο προσπαθεί να ορίσει προδιαγραφές στα κολέγια. Ορίζει έτσι τις προϋποθέσεις για τη χορήγηση άδειας ίδρυσης και λειτουργίας, τη δημιουργία μητρώου κολεγίων, μητρώου διδασκόντων και γραφείου κολεγίων στο Υπουργείο Παιδείας. Δεν απέφυγαν βέβαια την ανέφικτη γραφειοκρατία, άθλημα στο οποίο έχουμε επιδείξει μεγάλη έφεση. Απαιτεί λοιπόν το νομοσχέδιο από τα κολέγια τριετή προγραμματισμό, στον οποίο θα αναφέρεται ο αριθμός μαθητών και διδασκόντων, πράγμα ανέφικτο στο ρευστό περιβάλλον που δημιουργείται. Το Υπουργείο απαιτεί και την άμεση ενημέρωσή του για τυχόν αλλαγές. Αυτός ο τριετής προγραμματισμός αφορά το επιχειρηματικό πλάνο, με το οποίο δεν έχει καμία δουλειά το Υπουργείο να ανακατεύεται. Το υπουργείο κρατά για τον εαυτό του τον έλεγχο των εγκαταστάσεων και τον εκπαιδευτικό έλεγχο θα έχουν τα συνεργαζόμενα πανεπιστήμια.
Θέτει και προδιαγραφές για το όνομα, ώστε να μη δημιουργείται εσκεμμένη σύγχυση. Έτσι απαγορεύεται η χρήση της λέξης πανεπιστήμιο, όπως αναφέρει το νομοσχέδιο: «Πλην των δημοσίων Πανεπιστημίων δεν επιτρέπεται η χρήση του όρου «Πανεπιστήμιο» στην ελληνική ή ξένη γλώσσα από οποιονδήποτε πάροχο υπηρεσιών εκπαίδευσης και κατάρτισης.» Φυσικά όλα αυτά μπορεί να ξεπεραστούν από τα τζιμάνια της διαφήμισης. «Το κολέγιο τάδε σε συνεργασία με το πανεπιστήμιο δείνα» και ξεπεράστηκαν οι περιορισμοί.

Τα πτυχία

Το νομοσχέδιο δεν αναφέρει τίποτα για την αναγνώριση των πτυχίων των ξένων πανεπιστημίων που θα χορηγούν τα κολέγια. Προφανώς θα ακολουθήσει άλλος νόμος, που θα προχωρά στην ουσία του θέματος, την αναγνώριση των πτυχίων. Ο τρόπος με τον οποίο θα γίνει η αναγνώριση των πτυχίων, οι προϋποθέσεις που θα θέτει, θα καθορίσουν το μέλλον των κολεγίων και του franchising. Μαζί με τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, που θα γίνει πολύ ευκολότερη η ίδρυσή τους μετά τη λειτουργία των franchising «πανεπιστημίων», θα αλλάξει ριζικά και οριστικά ο χάρτης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Ορθογραφία

Ορθογραφία ποιος θα τους μάθει στο Υπουργείο Παιδείας; Οι φιλόλογοι λένε ότι το κολέγιο γράφεται με ένα λάμδα. Οι συντάκτες του νομοσχεδίου επιμένουν στα δύο λάμδα, σε όλη την έκταση του νομοσχεδίου (κολλέγια). Ας αποφασίσουμε λοιπόν κατ’ αρχήν πως γράφεται η ξένη λέξη κολέγιο, για να προχωρήσουμε και στα πτυχία που θα χορηγούν…