Μηχανογραφικό: Τα οκτώ κρίσιμα σημεία

του Στράτου Στρατηγάκη

Δημοσιεύτηκε 10/6/2007

Οι πανελλήνιες εξετάσεις τελείωσαν για την πλειοψηφία των υποψηφίων. Καιρός για ξεκούραση και χαλάρωση. Ακόμη στριφογυρίζουν οι σκέψεις για κείνο το λάθος που έγινε στα μαθηματικά και πόσα μόρια μπορεί να κοστίσει. Αγωνία για τα αποτελέσματα, προσδοκία για τους βαθμούς και τα μόρια, που τελικά θα συγκεντρώσετε. Μερικοί φτιάχνουν σενάρια: φυσική από 16 έως 17,5 βιολογία πάνω από 19 μας δίνουν τόσα μόρια στην καλύτερη περίπτωση και τόσα στη χειρότερη.
Είναι ψυχοφθόρα όλη αυτή η διαδικασία. Κάντε κάτι πιο δημιουργικό. Σκεφτείτε, ονειρευτείτε, πως θα «εξαργυρώσετε» τα μόρια που θα συγκεντρώσετε τελικά με μια θέση στη σχολή των ονείρων σας ή κάποια παραπλήσια αν δεν είστε τόσο αισιόδοξοι για τα γραπτά σας. Φέτος, απ’ ότι μέχρι στιγμής φαίνεται, θα εισαχθούν περισσότεροι υποψήφιοι στις Ανώτατες Σχολές. Η βάση του 10 θα έχει φέτος λιγότερα «θύματα». Αρχίστε λοιπόν να σκέφτεστε θετικά για τις σπουδές σας και ξεκινήστε σιγά-σιγά να ξεκαθαρίζετε τις επιθυμίες σας.
Θα μου πείτε αν δεν γνωρίζω τα μόριά μου πως θ’ αποφασίσω; Κανονικά το μηχανογραφικό σας πρέπει να το συμπληρώσετε σα να είχατε γράψει 20, ανεξάρτητα δηλαδή, από τα μόρια που τελικά θα συγκεντρώσετε. Αν για παράδειγμα θέλετε να σπουδάσετε οικονομικά, αλλά δε συγκεντρώσετε παρά μόνο 11.000 μόρια θα σπουδάσετε σε κάποιο ΤΕΙ Λογιστικής σε πόλη της περιφέρειας. Η Λογιστική στις Σέρρες για παράδειγμα είχε πέρυσι 10.878 μόρια. Εφικτό και μάλιστα οδηγεί με κατατακτήριες εξετάσεις, μετά τη λήψη του πτυχίου, στα αντίστοιχα ΑΕΙ των Οικονομικών, αλλά δίνει τη δυνατότητα για μεταπτυχιακό. Αν συγκεντρώσετε πάνω από 15.600 μόρια μπορείτε να εισαχθείτε στο Οικονομικό των Ιωαννίνων. Αν βρεθείτε ακόμη πιο ψηλά μπορείτε να στοχεύσετε σε κάποιο τμήμα του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Ανεξάρτητα από τα μόρια που θα συγκεντρώσετε το μηχανογραφικό σας πρέπει να συμπληρωθεί με την ίδια λογική, εφόσον στοχεύετε στα Οικονομικά.
Υπάρχουν πολλοί υποψήφιοι που ακόμη δεν έχουν ξεκαθαρίσει τις επιθυμίες τους. Λογικό, αφού τόσο καιρό ασχολούνταν με την επιτυχία στις εξετάσεις, δεν πρόλαβαν να μάθουν για τα επαγγέλματα και τις σπουδές που πιθανόν να τους ενδιέφεραν. Ιδού λοιπόν το πεδίο στο οποίο πρέπει να αφιερώσετε τη σκέψη και τα όνειρά σας. Ευτυχώς έχετε ακόμη πολύ χρόνο, πάνω από ενάμιση μήνα να το σκεφτείτε, ν’ αλλάξετε γνώμη, να το ξανασκεφτείτε, μέχρι τελικά να πάρετε τις οριστικές σας αποφάσεις.
Σ’ αυτή σας την αναζήτηση σίγουρα θα μπερδευτείτε. Οι επιλογές είναι πολλές, 496 τμήματα υπάρχουν στο φετινό μηχανογραφικό, οι γνώσεις λίγες, τα όνειρα πολλά. Πρέπει να χωρέσετε τα όνειρά σας σε κάποιο από τα 496 τμήματα και να έχετε και τα μόρια για να εισαχθείτε.

Πώς θα επιλέξετε;

Α. Η απαραίτητη πληροφόρηση.

Ο τίτλος

του Στράτου Στρατηγάκη

Σίγουρα όχι μόνο από τον τίτλο, όπως δυστυχώς κάνουν πολλοί υποψήφιοι. Ο τίτλος μπορεί να μας δώσει πολύ γενικές πληροφορίες για το αντικείμενο με το οποίο ασχολείται το τμήμα. Δεν αρκεί όμως. Το τμήμα με τίτλο «Τούρκικων και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών» του Πανεπιστημίου Αθηνών μας δίνει μια ιδέα για το αντικείμενο σπουδών. Στο συγκεκριμένο τμήμα ο τίτλος είναι όμως παραπλανητικός, γιατί το σκέλος Σύγχρονες Ασιατικές Σπουδές δεν υπάρχει. Το τμήμα ασχολείται μόνο με τις Τούρκικες Σπουδές. Αν λοιπόν στηριχτείτε μόνο στον τίτλο μπορεί να κάνετε λάθος επιλογή.
Το αντικείμενο σπουδών.
Το αντικείμενο σπουδών, ο σκοπός ύπαρξης του τμήματος δηλαδή, αναλύει λίγο περισσότερο τον τίτλο και μας επιτρέπει να αποκτήσουμε σαφέστερη εικόνα για το τμήμα. Είναι όμως γενικόλογος και δεν μπορεί να εξηγήσει τις διαφορές που υπάρχουν στα ομοειδή τμήματα. Το τμήμα Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αιγαίου ορίζει ως σκοπό ύπαρξής του τα εξής: «Σκοπός της δημιουργίας του ήταν να καλύψει τις ανάγκες της Νέας Οικονομίας με νέες ειδικότητες μηχανικών ικανών να ανταποκριθούν στις προσκλήσεις της Νέας Εποχής. Σχεδιασμένο με σύγχρονη αντίληψη, προσφέρει ένα ιδιαίτερα δυναμικό και πλήρες Πρόγραμμα Σπουδών που έχει σχεδιαστεί εξ ολοκλήρου με βάση τις ανάγκες της νέας εποχής, με στόχο να προσφέρει ένα πολύ ανταγωνιστικό και ουσιαστικό πτυχίο στους αποφοίτους του.» Δεν είναι ιδιαίτερα κατατοπιστικό, όπως αντιλαμβάνεστε. Χρειάζονται περισσότερες πληροφορίες, προκειμένου να αποφασίσετε και να κατατάξετε τα τμήματα στη σειρά προτίμησής σας, που αποτελεί το μηχανογραφικό σας.
Τα μαθήματα.
Γνωρίζοντας τα μαθήματα που διδάσκονται σε κάθε τμήμα, μπορείτε να σχηματίσετε ασφαλή εικόνα για τις σπουδές σας σ’ αυτό. Θα μου αντιτείνετε ότι δεν έχετε τις γνώσεις για να καταλάβετε ακριβώς τα μαθήματα του κάθε τμήματος. Είναι αλήθεια αυτό αλλά μπορείτε να πάρετε μια εικόνα για τις σπουδές στο τμήμα. Μπορείτε για παράδειγμα να δείτε τα μαθήματα που θα διδαχθείτε στο τμήμα Ψυχολογίας, να δείτε αν όντως σας ενδιαφέρουν και να παρατηρήσετε ότι θα διδαχθείτε και... Μαθηματικά αν επιλέξετε αυτό το τμήμα. Μπορείτε να ρωτήσετε γι’ αυτά που δεν καταλαβαίνετε, μπορείτε με λίγα λόγια να ψάξετε. Κι όποιος ψάχνει... βρίσκει. Ανακαλύπτει, αποκτά απορίες, επιλέγει, αποφασίζει, εκνευρίζεται, μπερδεύεται, καταλήγει. Όταν καταλήξετε μέσα από μια τέτοια διαδικασία, θα έχετε καταλήξει σωστά.
Τα επαγγελματικά δικαιώματα.
Οι σπουδές επιθυμούμε, συνήθως, να μας «οδηγήσουν» σε επάγγελμα. Γι’ αυτό πασχίζουν οι υποψήφιοι και πληρώνουν οι γονείς. Πρέπει λοιπόν να πληροφορηθείτε αν οι σπουδές σ’ ένα τμήμα θα σας επιτρέψουν να ασκήσετε ένα επάγγελμα. Κι εδώ ο τίτλος μπορεί να δημιουργήσει λάθος εντυπώσεις. Το τμήμα Εφαρμοσμένων Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Κρήτης, για παράδειγμα, δεν σας δίνει τη δυνατότητα να εργαστείτε ως καθηγητής Μαθηματικών. Αν το επιλέξετε, πιστεύοντας ότι έχετε και αυτή την προοπτική, θα απογοητευτείτε, όταν μάθετε την αλήθεια. Πρέπει λοιπόν να ψάξετε και τα επαγγελματικά δικαιώματα που αποκτούν οι κάτοχοι ενός πτυχίου για να ξέρετε τι θα «σας ξημερώσει».

Β. Τα κριτήρια επιλογής.

Αφού συγκεντρώσετε τις απαραίτητες πληροφορίες για τις σπουδές και τα επαγγέλματα πρέπει να αποφασίσετε τι είναι το σημαντικότερο για σας. Είναι σίγουρο ότι δεν ταιριάζουν όλες οι σπουδές σε όλους τους υποψηφίους. Ας δούμε λοιπόν τα κριτήρια επιλογής σπουδών και επαγγέλματος.
Το πρώτο και σημαντικότερο κριτήριο είναι η επιθυμία μας. Αυτό που μας αρέσει, που μας συγκινεί, αυτό που τελικά ονειρευόμαστε να γίνουμε. Ρώτησα έναν αδύνατο μαθητή μου:
“Βασίλη τι θέλεις να γίνεις;”
“Ηλεκτρολόγος κύριε μου λέει.
Μετά από λίγη κουβέντα ανακαλύπτω ότι του αρέσει πολύ το μαγείρεμα.
«Και γιατί δε γίνεσαι μάγειρος” του λέω; Ο Βασίλης μπορεί να γίνει ένας κακός η έστω μέτριος ηλεκτρολόγος ή ένας πολύ καλός μάγειρος. Τι είναι προτιμότερο; Για το Βασίλη και μόνο γι αυτόν προσέξτε το αυτό είναι καλύτερα να γίνει μάγειρος. Γιατί ο καλός μάγειρος θα γίνει σεφ και όλοι μας γνωρίζουμε την κυρία Βέφα και τον κύριο Μαμαλάκη. Όταν αγαπάς αυτό που κάνεις δεν υπάρχει άνω όριο στο που μπορεί να φτάσεις. Όταν δεν αγαπάς το πολύ - πολύ να γίνεις μέτριος. Μέχρι εκεί μπορείς να φτάσεις.

Το δεύτερο κριτήριο είναι να μας ταιριάζει το επάγγελμα, που αντιστοιχεί στις σπουδές που επιλέγουμε.
Φανταστείτε ένα παιδί υπερκινητικό, απ’ αυτά που βλέπουμε στο σχολείο να μη μπορούν να καθήσουν ούτε ένα λεπτό ακίνητα στο θρανίο τους, να σας πει ότι θέλει να ασχοληθεί με τους Υπολογιστές. Ή να σας πει το ίδιο ένα παιδί εξαιρετικά κοινωνικό, που θέλει να περιστοιχίζεται συνέχεια από ανθρώπους. Αταίριαστες επιλογές, σκεφτόμαστε όλοι. Σωστά, μάλιστα πιστεύω πως αν τέτοια παιδιά, μας μιλήσουν για σπουδές Υπολογιστών, απλά θα έχουν παρασυρθεί από το κλίμα και τη μόδα της εποχής. Γιατί αυτό που πραγματικά επιθυμούμε μας ταιριάζει κιόλας.

Το τρίτο κριτήριο είναι οι προοπτικές του επαγγέλματος που επιλέγουμε.
Αφού καταλήξουμε στα επαγγέλματα που μας αρέσουν και μας ταιριάζουν, τότε και μόνο τότε, κοιτάμε και τις επαγγελματικές προοπτικές μόνο εκείνων των επαγγελμάτων που έχουμε ήδη επιλέξει. Κάνουμε έτσι ένα δεύτερο ξεκαθάρισμα διαλέγοντας απ’ αυτά που μας αρέσουν, εκείνα που έχουν καλές επαγγελματικές προοπτικές. Εδώ πρέπει να τονίσουμε ότι οι προοπτικές ενός επαγγέλματος μπορεί να αλλάξουν. Οι έρευνες που γίνονται έχουν ορίζοντα πέντε το πολύ δέκα ετών. Μετά κανείς δε γνωρίζει πως θα είναι η κοινωνία μας, άρα πως θα εξελιχτούν και τα επαγγέλματα. Μια κατεύθυνση, που μέχρι τώρα φαινόταν να έχει λαμπρές προοπτικές, μπορεί ξαφνικά να κορεστεί, αν όλοι στραφούν σ’ αυτήν. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι οι σχολές πληροφορικής, οι οποίες μέχρι πρότινος είχαν πολύ θετικές προοπτικές ενώ τώρα άρχισαν να εμφανίζουν κορεσμό. Καταλαβαίνετε τώρα γιατί δεν είναι σωστό οι επαγγελματικές προοπτικές να είναι το πρώτο κριτήριο επιλογής. Δυστυχώς πάρα πολλοί υποψήφιοι επιλέγουν με πρώτο κριτήριο τις επαγγελματικές προοπτικές. Είναι εύκολος ως τρόπος επιλογής, όμως, δυστυχώς, οδηγεί σε μεγάλα λάθη που φαίνονται μερικά χρόνια αργότερα.

Το τέταρτο κριτήριο είναι η απόσταση από την οικογενειακή εστία.
Πολλοί υποψήφιοι προτιμούν να δηλώσουν τις πιο κοντινές τους σχολές, κι ας μην τους αρέσουν και τόσο πολύ, για να μη φύγουν από την πόλη τους. Το πρόβλημα είναι σύνθετο. Εμπεριέχει και την οικονομική του παράμετρο. Αν μια οικογένεια δεν έχει οικονομική δυσκολία να σπουδάζει παιδί σε άλλη πόλη, τότε επιλέγει τη σχολή που επιθυμεί πιο πολύ ο υποψήφιος γιατί η φοιτητική ζωή διαρκεί τέσσερα ή πέντε χρόνια, ενώ το πτυχίο μας συνοδεύει σε όλη μας τη ζωή. Αν υπάρχει έντονο οικονομικό πρόβλημα, τότε αναγκαστικά γίνεται συμβιβασμοί.