Πρωταθλητές της ανεργίας

του Στράτου Στρατηγάκη

Δημοσιεύτηκε 20/5/2007

Οι Πανελλήνιες εξετάσεις ξεκίνησαν. Μια αναδρομή στο παρελθόν μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε την αξία ή την απαξία των πτυχίων στην ελληνική αγορά εργασίας. Το πρόβλημα είναι πράγματι μεγάλο. Ενώ η ανεργία τω πτυχιούχων στην Ευρώπη των 25 ήταν περίπου 4,6% στην Ελλάδα τα πράγματα είναι διαφορετικά. Η ανεργία των πτυχιούχων ξεπερνά το 7%. Το ποσοστό των ανέργων νέων ηλικίας 18-25, ανεξάρτητα επιπέδου εκπαίδευσης, είναι στην Ελλάδα το υψηλότερο της Ευρώπης των 27, με ποσοστό που ανέρχεται στο επώδυνο 25,5%. Δηλαδή ένας στους τέσσερις νέους μας είναι άνεργος. Η ελπίδα του έθνους δηλαδή πήγε στράφι. Είναι πιστεύω προφανές ότι το πρόβλημα είναι ζήτημα οικονομικής πολιτικής, εκπαίδευσης και προσανατολισμού των νέων μας. Το πρόβλημα προσανατολισμού έγκειται στα λάθος πρότυπα που έχουν περάσει στη νέα γενιά. Πολλοί νέοι σήμερα προσδοκούν στο γρήγορο πλουτισμό, μέσω του χρηματιστηρίου ή άλλου τρόπου, αδιάφορο ποιου. Η εργασία και η προσπάθεια λοιδορούνται πια σχεδόν καθολικά. Φυσικά δε συμβαίνουν μόνο στην Ελλάδα αυτά τα φαινόμενα. Έχουν συμβεί και στις υπόλοιπες δυτικές χώρες. Οι γιάπηδες της δεκαετίας του 90 είναι αυτό ακριβώς το φαινόμενο. Στην Ελλάδα όμως φαίνεται πως τρέφουμε ιδιαίτερες ελπίδες στο γρήγορο πλουτισμό, χωρίς εργασία. Έτσι δεν θέτουμε ως βασική προτεραιότητα την εκπαίδευση, που μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στην ανάπτυξη του τόπου μας. Οι αριθμοί δείχνουν ότι είμαστε από τις τελευταίες χώρες της ΕΕ στις δαπάνες για την εκπαίδευση και την έρευνα. Οι μεταρρυθμίσεις που κάθε τόσο επιχειρούνται στο χώρο της εκπαίδευσης στα… λόγια, είναι χωρίς στόχους. Το μόνο ενδιαφέρον είναι να καταναλωθούν τα χρήματα από το εκάστοτε κοινοτικό πλαίσιο στήριξης. Τα αποτελέσματα τα εισπράττουμε με το… πρωτάθλημα ανεργίας στην ΕΕ.
Το πρόβλημα του προσανατολισμού έχει και μία δεύτερη συνιστώσα: Ποιες δυνατότητες σπουδών δίνουμε στα παιδιά μας, ώστε με εφόδιο τις γνώσεις που θα αποκτήσουν να διεκδικήσουν το μέλλον τους. Εδώ θα μας βοηθήσει ο πίνακας 1, που περιλαμβάνει τον αριθμό των θέσεων το 1976, πριν 31 χρόνια δηλαδή, το 1997 και φέτος το 2007.
Η Αστυνομικές σχολές δεν περιλαμβάνονταν στο σύστημα των πανελληνίων εξετάσεων το 1976 κι έτσι δεν έχουμε στοιχεία. Η σύγκριση όμως με το 1997 μας εντυπωσιάζει. Ο αριθμός των εισακτέων στη σχολή αστυφυλάκων έχει υπερδιπλασιαστεί και παρ’ όλα αυτά συνέχεια ακούμε ότι λείπουν αστυφύλακες. Τι σημαίνει αυτό; Η αύξηση στον αριθμό των θέσεων στα τμήματα των ηλεκτρολόγων είναι φυσιολογική, αφού απέκτησαν και το αντικείμενο των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Οι θέσεις στην Ιατρική βλέπουμε ότι μειώθηκαν δραστικά τα τελευταία χρόνια. Αιτία η υπερπληθώρα γιατρών, που σπούδασαν από το 70 μέχρι τώρα στο εξωτερικό.
Στους μαθηματικούς η κατάσταση είναι σταθερή περίπου 30 χρόνια τώρα. Στη νομική έχουμε μείωση των εισακτέων κατά περίπου 30%, όμως ο εξαιρετικά μεγάλος αριθμός τους δημιουργεί τεράστια προβλήματα ανεργίας στους νέους νομικούς. Η οδοντιατρική παρουσιάζει αξιοσημείωτη σταθερότητα στον αριθμό των εισακτέων, στο πέρασμα των χρόνων. Τα προβλήματα και εδώ μάλλον οφείλονται στον μεγάλο αριθμό οδοντιάτρων που σπούδασαν στο εξωτερικό.
Οι θεολογικές σχολές από 125 εισακτέους το 1976, έφτασαν τους 450 εισακτέους το 1997 για να εκτοξευτούν στους 580 εισακτέους το 2007. Αν όμως μετρήσουμε και τα άλλα δύο θεολογικά τμήματα που τώρα υπάρχουν στα πανεπιστήμιά μας φτάνουμε στους 1090 εισακτέους. Παράλογο; Φυσικά. Πως θα βρουν θέση εργασίας οι θεολόγοι; Μάλλον κανείς δεν ενδιαφέρεται. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με τους φιλολόγους. Το 1976 υπήρχε η φιλοσοφική που περιλάμβανε όλα τα τμήματα της σημερινής φιλοσοφικής σχολής. Δηλαδή τα τμήματα φιλολογίας, ιστορίας – αρχαιολογίας, φιλοσοφίας παιδαγωγικής και φιλοσοφίας. Εκτός από την πολυδιάσπαση αυξήθηκαν και οι πόλεις που φιλοξενούν σχολές, με αποτέλεσμα οι θέσεις στο σύνολο των φιλοσοφικών σχολών στην Ελλάδα να ξεπερνούν τις 3.000. Οι διορισμοί φιλολόγων δεν ξεπερνούν τους 750 το χρόνο. Να άλλο ένα αδιέξοδο μπροστά μας.

Ο αριθμός των υποψηφίων.

Οι υποψήφιοι το 1976, σύμφωνα με τα στοιχεία του κ. Δρετάκη, ήταν 79.504 και οι θέσεις 12.735. Το 2007 ούτε ο αριθμός των υποψηφίων είναι πραγματικός ούτε ο αριθμός των θέσεων είναι αληθινός. Να εξηγηθώ για να μη παρεξηγηθώ. Οι φετινοί 144.571 υποψήφιοι δεν είναι όλοι ενδιαφερόμενοι για μια θέση σε ανώτατη σχολή. Είναι υποχρεωτική η παρουσία στις πανελλήνιες εξετάσεις όσων επιθυμούν απλά να πάρουν το απολυτήριο του Λυκείου, με αποτέλεσμα να αλλοιώνεται ο αριθμός των πραγματικά ενδιαφερομένων για σπουδές στην ανώτατη εκπαίδευση. Αλλά και ο αριθμός των εισακτέων είναι πλασματικός, αφού από πέρυσι με την εφαρμογή της βάσης του 10 μένουν δεκάδες χιλιάδες κενές θέσεις. Φτάσαμε έτσι στο σημείο να μην γνωρίζουμε ούτε τους υποψηφίους ούτε και τους εισακτέους.

Πίνακας 1 Θέσεις στις Ανώτατες Σχολές
Όνομα Σχολής	Θέσεις 1976	Θέσεις 1997	Θέσεις 2007
ΑΣΤΥΦΥΛΑΚΩΝ ΓΕΝ.ΣΕΙΡΑ	*	608	1410*
ΕΥΕΛΠΙΔΩΝ (ΣΣΕ)-ΟΠΛΑ ΓΕΝ.ΣΕΙΡΑ	*	130	154
ΗΛΕΚ/ΓΩΝ ΜΗΧ.ΚΑΙ ΜΗΧ.ΥΠ/ΣΤΩΝ ΘΕΣ/ΝΙΚΗ	-	150	200
ΗΛΕΚ/ΓΩΝ ΜΗΧΚΑΙ ΜΗΧ.ΥΠ/ΣΤΩΝ ΕΜΠ	60	200	260
ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΑΘΗΝΑΣ	75	210	300
ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ	50	220	280
ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΑΘΗΝΑΣ	250	250	160
ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ	150	220	180
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΑΘΗΝΑΣ	250	270	285
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ	200	200	160
ΜΗΧ/ΓΩΝ ΜΗΧ/ΚΩΝ ΕΜΠ ΑΘΗΝΑΣ	60	140	120
ΜΗΧ/ΓΩΝ ΜΗΧ/ΚΩΝ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ	30	120	90
ΜΟΝ.ΥΠΑΞ.ΝΑΥΤΙΚΟΥ Σ.Μ.Υ.Ν ΓΕΝ.ΣΕΙΡΑ	*	143	63
ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΘΗΝΑΣ	650	580	445
ΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ	450	500	400
ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗΣ ΑΘΗΝΑΣ	100	90	90
ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ	100	90	85
ΟΙΚΟΝΟΜ.ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΟΙΚ.Π.ΑΘΗΝΑΣ	800	210	210
ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΔΗΜΟΤ ΕΚΠ ΑΘΗΝΑΣ		160	200
ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΔΗΜΟΤ ΕΚΠ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ		120	210
ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ ΑΘΗΝΑΣ	350	340	350
ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ	200	220	270
ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΘΗΝΑΣ	120	240	220
ΦΥΣΙΚΗΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ	200	220	200
ΧΗΜΕΙΑΣ ΑΘΗΝΑΣ	60	140	110
ΧΗΜΕΙΑΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ	100	160	130
ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ	*	110	165

* Εκτός συστήματος πανελληνίων εξετάσεων το 1976.