Οδηγίες για τους γονείς

του Στράτου Στρατηγάκη

Δημοσιεύτηκε 13/5/2007

Οι γονείς, όπως και οι υποψήφιοι, αντιδρούν σ’ αυτή τη δύσκολη στιγμή με διάφορους τρόπους. Κάποιοι με τη συμπεριφορά τους και με την εμπιστοσύνη που δείχνουν στα παιδιά τους τα βοηθούν να αντεπεξέλθουν με επιτυχία στο Γολγοθά των εξετάσεων. Αντίθετα κάποιοι άλλοι γονείς, χωρίς να το θέλουν, δημιουργούν προβλήματα στα παιδιά τους με τη συμπεριφορά τους που εκφράζει το αυξημένο τους άγχος.
Θυμάμαι χαρακτηριστικά τη μητέρα μιας υποψήφιας, που έλεγε: «Όλη μέρα της λέω να μην αγχώνεται κι η Ελένη τίποτα δεν καταλαβαίνει». Εσείς τι θα κάνατε στη θέση της Ελένης αν σας έλεγε κάποιος όλη μέρα να μην αγχώνεστε; Το μόνο σίγουρο είναι ότι το άγχος θα σας είχε κυριεύσει.
Μία άλλη μητέρα ήθελε να πάρει άδεια από την εργασία της για να μαγειρεύει τα καλύτερα φαγητά για τον κανακάρη της και να τον φροντίζει όλη μέρα. Δεν μπορύσε να καταλάβει ότι έτσι, βάζοντας στο κέντρο της οικογενειακής ζωής τις πανελλήνιες εξετάσεις αύξανε το άγχος όλων.
Όλα αυτά γίνονται πάντα με τις καλύτερες προθέσεις, αλλά δυστυχώς φέρνουν τα αντίθετα αποτελέσματα. Θα μπορούσα να αναφέρω πολλά ακόμη παρόμοια περιστατικά στα οποία οι γονείς αντί να μετριάζουν το άγχος των υποψηφίων το αύξαναν κατακόρυφα. Το ζήτημα είναι να δούμε ποια συμπεριφορά βοηθάει τα παιδιά μας σ’ αυτή τη δύσκολη στιγμή τους- προσέξτε όχι στιγμή μας- να πετύχουν τους στόχους τους, όχι τους δικούς μας.
Μην είστε αδιάφοροι απέναντι στο παιδί σας, που δίνει πανελλήνιες, αλλά μην κάνετε τις πανελλήνιες εξετάσεις το κέντρο της ζωής σας. Να βρίσκεστε κάπου στη μέση. Θυμηθείτε πως φερθήκατε πέρυσι που το παιδί σας στη Β Λυκείου τότε, έδινε εξετάσεις αλλά όχι σε πανελλήνιο επίπεδο. Προσπαθήστε να φερθείτε όπως και πέρυσι, αν φυσικά είδατε τη συμπεριφορά σας να αποδεικνύεται αποτελεσματική.
Να θυμάστε ότι στη ζωή την επιτυχία δεν την φέρνουν μόνο οι ικανότητες, αλλά κυρίως οι σωστές επιλογές. Έχουμε όλοι μας πολλές φορές δει ανθρώπους χωρίς φαινομενικά ιδιαίτερες ικανότητες να προκόβουν στη ζωή και άλλους που έδειχναν χαρισματικοί να μη τα καταφέρνουν. Γι’ αυτό το λόγο, λοιπόν μια πιθανή αποτυχία στις πανελλήνιες δεν σημαίνει ότι ήρθε το τέλος του κόσμου, ούτε φυσικά κάποια οικογενειακή καταστροφή.
Να τονίσω εδώ ότι η αποτυχία στις πανελλήνιες δε σημαίνει αναγκαστικά ότι ο υποψήφιος δεν ήταν σωστά προετοιμασμένος. Οι εξετάσεις είναι ένας τρόπος επιλογής, που είναι μεν αδιάβλητος αλλά δεν καταφέρνουν πάντα να ξεχωρίζουν τους καταλληλότερους. Πολλοί υποψήφιοι που έχουν αποτύχει στις πανελλήνιες διέπρεψαν στις σπουδές τους στο εξωτερικό.
Κάποιοι υποψήφιοι που στοχεύουν στο 19+ καταρρέουν όταν δεν καταφέρουν να γράψουν σ’ ένα μάθημα. Πως αντιμετωπίζετε μια τέτοια πιθανότητα; Θα καταρρεύσετε κι εσείς; Δουλέψτε λίγο στο μυαλό σας πως θα αντιδράσετε αν έρθει το παιδί σας και σας πει ότι δεν κατάφερε να γράψει το 4ο θέμα, ή αν σας πει ότι δεν έγραψε καλά σήμερα. Θ’ αρχίσετε να φωνάζετε λέγοντας του ότι όλη τη χρονιά δεν διάβασε όσο έπρεπε κι ότι τσάμπα πληρώνατε τόσα φροντιστήρια; Αν το κάνετε αυτό κλείσατε το δίαυλο επικοινωνίας με το παιδί, αν ήταν ποτέ ανοιχτός. Αντίθετα πρέπει να μείνετε ψύχραιμοι για να μη χαθούν και τα μαθήματα που ακολουθούν αν χάσετε όλοι την ψυχραιμία σας. Μπορεί να συμβεί, ελπίζω όχι. Σε κάθε περίπτωση θυμηθείτε να πείτε στο παιδί σας το αυτονόητο. Ότι το αγαπάτε όπως είναι, είτε πετύχει είτε δεν πετύχει στις εξετάσεις εσείς το αγαπάτε το ίδιο, απλά γιατί είναι το παιδί σας. Θέλουν και οι γονείς την προετοιμασία τους για τις πανελλήνιες εξετάσεις.
Ένα άλλο σημείο που πιστεύω ότι είναι σημαντικό είναι να μην υπόσχεστε στα παιδιά σας υλικά αγαθά για την επιτυχία τους. Αναιρείτε το προηγούμενο και τα φορτώνετε με περισσότερο άγχος, χωρίς κανένα λόγο. Μην τα αναγκάζετε να εξαγοράζουν την επιτυχία τους στο πανεπιστήμιο. Πόσοι γονείς δεν τάζουν αυτοκίνητο στον κανακάρη τους, αν περάσει στο πανεπιστήμιο. Αν θέλετε να του αγοράσετε αυτοκίνητο απλά κάντε το. Μη το συνδέετε με τις πανελλήνιες εξετάσεις. Μόνο κακό του κάνετε και πρόσθετο άγχος τον φορτώνετε.
Τις μέρες των εξετάσεων θυμηθείτε να ρωτήσετε το παιδί σας, αν θέλει να πάτε έξω από το σχολείο να το περιμένετε να βγει από τις εξετάσεις. Μην εμφανιστείτε απρόσκλητοι. Το σωστό είναι να μην πηγαίνετε, αν δεν θέλετε να φορτίσετε άλλο την κατάσταση. Αλλά και γιατί με το τέλος της εξέτασης μπορεί να θέλει το παιδί αν δει τη φίλη του ή το φίλο του αντίστοιχα, ή μπορεί απλά να θέλει να κάνει ένα… τσιγάρο. Η φυσική σας παρουσία δεν είναι απαραίτητη για τη διεξαγωγή των εξετάσεων. Μπορεί και πρέπει να τα καταφέρει μόνος του.
Εσείς απλά και διακριτικά στηρίξτε την προσπάθεια, να ελπίζετε στην επιτυχία, όμως να μην την απαιτείτε. Στηρίξτε το παιδί και στην απευκταία περίπτωση της αποτυχίας. Καλή επιτυχία σε εσάς και στο παιδί σας.