Οι περιζήτητες σχολές το 2006

του Στράτου Στρατηγάκη

Δημοσιεύτηκε 5/3/2007

Η μελέτη των προτιμήσεων των υποψηφίων, όπως αυτή εκφράζεται στη συμπλήρωση του μηχανογραφικού τους, είναι πολύ χρήσιμη γιατί μας δείχνει την τάση ανόδου ή καθόδου των βάσεων. Ας μην ξεχνάμε ότι οι βάσεις δεν εκφράζουν την αξία μιας σχολής αλλά μόνο τη ζήτηση που έχει το πτυχίο της. Τα κριτήρια που χρησιμοποιούν οι υποψήφιοι για να επιλέξουν τις σπουδές τους μας είναι άγνωστα. Μόνο υποθέσεις μπορούμε να κάνουμε και συμπεράσματα να βγάλουμε από τις προτιμήσεις τους.
Οι περιζήτητες σχολές αλλάζουν σιγά – σιγά, καθώς η ανεργία χτυπάει τα επαγγέλματα που μέχρι πριν λίγα χρόνια ήταν περιζήτητα λόγω του κύρους τους.
Ο τρόπος με τον οποίο ξεχώρισα τις περιζήτητες σχολές από τις άλλες είναι το πλήθος των υποψηφίων που τις δήλωσε σε σχέση με τις θέσεις που πρόσφεραν. Περιζήτητες είναι λοιπόν οι σχολές που τις δήλωσαν ως πρώτη προτίμηση περισσότεροι υποψήφιοι από το διπλάσιο αριθμό των θέσεων που προσφέρουν. Αν για παράδειγμα ένα τμήμα έχει 50 θέσεις πρωτοετών φοιτητών, κατατάσσεται στα περιζήτητα αν το δήλωσαν ως πρώτη προτίμηση παραπάνω από 100 υποψήφιοι. Αν ένα άλλο τμήμα προσφέρει 100 θέσεις κατατάσσεται στα περιζήτητα αν το δήλωσαν ως πρώτη προτίμηση πάνω από 200 υποψήφιοι.
Με βάση αυτή την κατάταξη 1ο έρχεται το τμήμα Φυσικοθεραπείας Αθήνας το οποίο σημείωσε ρεκόρ ζήτησης φέτος, αφού ήταν η πρώτη επιλογή 739 υποψηφίων, ενώ πέρυσι ήταν η πρώτη επιλογή 494 υποψηφίων. Η διαφορά αυτή εξηγείται με την αύξηση των υποψηφίων της θεωρητικής κατεύθυνσης, που παραδοσιακά στρέφονται στις σχολές του 3ου πεδίου, αλλά και τις καλές επιδόσεις που σημείωσαν στις πανελλήνιες εξετάσεις.
Το Παιδαγωγικό Δημοτικής Εκπαίδευσης Θεσσαλονίκης σε απόλυτους αριθμούς αποδείχθηκε η πιο περιζήτητη χολή στην Ελλάδα. Οι μαθητές ελπίζουν σε επαγγελματική αποκατάσταση, η εργασία του εκπαιδευτικού είναι πράγματι όμορφη, αλλά δεν έχει το κύρος που έχουν άλλα τμήματα. Αυτό φάνηκε στην πρόσφατη απεργία των δασκάλων, όπου ακούστηκαν διάφορα υποτιμητικά σχόλια για τους ίδιους την εργασία τους και το μισθό τους. Όμως οι υποψήφιοι «δεν μασάνε». Θέλουν να γίνουν δάσκαλοι κι ας τους λοιδορούν κάποιοι.

Πτώση ζήτησης

Εντύπωση προκαλεί η πτώση της ζήτησης για τις Ιατρικές σπουδές. Οι υποψήφιοι φαίνεται άρχισαν να αντιλαμβάνονται το δύσβατο πια δρόμο προς την επαγγελματική επιτυχία και αναθεωρούν. Το ίδιο συμβαίνει και με τα τμήματα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών Αθήνας και Θεσσαλονίκης, δείγμα κι εδώ του κορεσμού που παρατηρείται στην αγορά εργασίας.
Τα 19άρια στράφηκαν φέτος στα Παιδαγωγικά. Οι πρώτοι στα Παιδαγωγικά τμήματα Αθήνας Θεσσαλονίκης, Βόλου, Πάτρας και Ιωαννίνων, αλλά και στο Παιδαγωγικό Ειδικής Αγωγής στο Βόλο είχαν όλοι πάνω από 19.000 μόρια, δηλαδή θεωρητικά εισάγονταν σε όποια σχολή ήθελαν. Θεωρητικά σημαίνει ότι δεν γνωρίζουμε αν είχαν το δικαίωμα να δηλώσουν τις σχολές αυτές, δηλαδή αν είχαν εξεταστεί στα απαιτούμενα μαθήματα. Καταλαβαίνετε λοιπόν γιατί σημείωσε κάμψη η ζήτηση για τις μέχρι πρότινος περιζήτητες σχολές.

Σπουδές στην Τέχνη

Εντυπωσιακή ζήτηση σημειώνει το τμήμα Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, κάτι που δείχνει ότι τόσα χρόνια πραγματικά έλειπε. Στον κατάλογο με τις περιζήτητες σχολές βρίσκουμε και το καινούριο τμήμα Θεωρητικών Σπουδών της Τέχνης το τμήμα Μουσικών Σπουδών αλλά και το τμήμα Θεατρικών Σπουδών. Οι σπουδές στην Τέχνη έχουν υψηλή ζήτηση, όπως διαπιστώνουμε από τις προτιμήσεις των υποψηφίων.

Η μείωση των θέσεων

Το επίσης εντυπωσιακό συμπέρασμα που προκύπτει από τη μελέτη των στοιχείων είναι ότι από τα 85 περιζήτητα τμήματα των φετινών εξετάσεων στα 84 είχαμε μείωση των θέσεων. Το 85ο είναι το ΤΕΙ Πληροφορικής και μέσων μαζικής ενημέρωσης στον Πύργο της Ηλείας, το οποίο εμφάνισε υψηλή ζήτηση γιατί είναι το μόνο τμήμα πληροφορικής που ανήκει και στο 1ο πεδίο. Σε όλα τα άλλα περιζήτητα τμήματα είχαμε μείωση των θέσεων κάτι που σημαίνει πως το Υπουργείο Παιδείας προσπαθεί να δυσκολέψει την προσπάθεια των υποψηφίων να σπουδάσουν αυτό που θέλουν. Αυτή η συμπεριφορά δημιουργεί θέμα γιατί είναι κάτι που γίνεται μέσα στα πλαίσια της μεταφοράς φοιτητών στην περιφέρεια η οποία αντιβαίνει στην προσπάθεια των υποψηφίων να σπουδάσουν αυτό που θέλουν στην πόλη που επιθυμούν. Τέτοιες συμπεριφορές αποτελούν βούτυρο στο ψωμί των επερχόμενων ιδιωτικών πανεπιστημίων.

Οι Στρατιωτικές και Αστυνομικές Σχολές

Η ζήτηση που παρουσιάζουν οι στρατιωτικές και αστυνομικές σχολές είναι από χρόνια γνωστή. Ας δούμε πως δήλωσαν οι υποψήφιοι φέτος αυτές τις σχολές. Τη στρατιωτική Ιατρική δήλωσαν φέτος ως πρώτη προτίμηση 217 υποψήφιοι ενώ οι θέσεις για το 90% ήταν μόλις 42. Τη σχολή αστυφυλάκων δήλωσαν 1825 υποψήφιοι ως πρώτη επιλογή για 711 θέσεις. Δηλαδή και στις υψηλόβαθμες αλλά και στις χαμηλόβαθμες σχολές η ζήτηση είναι πολύ υψηλή. Σημαντική ζήτηση έχουν και οι σχολές του Εμπορικού Ναυτικού, Πλοιάρχων και Μηχανικών. Τους πλοιάρχους δήλωσαν ως πρώτη προτίμηση 335 υποψήφιοι για 340 θέσεις. Και τους μηχανικούς δήλωσαν 103 υποψήφιοι για 274 θέσεις.

Οι σχολές χαμηλής ζήτησης

Οι σχολές χαμηλής ζήτησης επηρεάστηκαν από την εφαρμογή, φέτος για πρώτη φορά, της βάσης 10. Οι υποψήφιοι με χαμηλές βαθμολογίες, που παραδοσιακά τις δήλωναν, λιγόστεψαν. Από την άλλη είχαμε αύξηση των θέσεων σ’ αυτές τις σχολές, σε αντίθεση με τη μείωση των θέσεων στις περιζήτητες σχολές. Αυτό δημιουργεί ώθηση των υποψηφίων προς τα τμήματα χαμηλής ζήτησης. Αυτή η συμπεριφορά εκφράστηκε έντονα με τις πρώτες προτιμήσεις των υποψηφίων. Τμήματα όπως το τμήμα Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου στο οποίο διατέθηκαν φέτος 135 θέσεις έναντι 90 πέρυσι, συγκέντρωσαν την πρώτη προτίμηση μόλις 18 υποψηφίων.

Οι αριστούχοι

Πέρα από την ποσοτική ζήτηση που εκφράζουν οι πρώτες προτιμήσεις, υπάρχουν και οι αριστούχοι, που έχουν τη διαφορά από τους υπόλοιπους υποψηφίους ότι θεωρητικά μπορούν να εισαχθούν σε όποια σχολή επιθυμούν. Η επιλογή τους λοιπόν δεν είναι συνέπεια του συμβιβασμού: «τόσα μόρια έχω να δω που περνάω», αλλά η επιθυμία τους και μόνο. Στον πίνακα με τις επιλογές των αριστούχων βλέπουμε πέρα από τις αναμενόμενες περιζήτητες σχολές, όπως η ιατρική η νομική, οι οικονομικές και οι μηχανικοί υπολογιστών και σχολές που ενώ δεν ανήκουν στις περιζήτητες γοητεύουν πολλούς αριστούχους. Τέτοιες σχολές είναι το Μαθηματικό, το Φυσικό, το Χημικό, η Φιλολογία, η Αγγλική Φιλολογία, το Ιστορικό Αρχαιολογικό, τα Παιδαγωγικά, η Νοσηλευτική, η Βιολογία και η Μοριακή Βιολογία. Οι πρώτοι εισαχθέντες σ’ αυτές τις σχολές φέτος είχαν γενικό βαθμό πρόσβασης πάνω από 19. Αυτή η πορεία κόντρα στο ρεύμα που ακολουθούν πολλοί υποψήφιοι είναι κατά τη γνώμη μου σωστή. Το πρώτο και σημαντικότερο κριτήριο επιλογής σπουδών είναι η πραγματική επιθυμία κι όχι οι επαγγελματικές προοπτικές της σχολής. Ενθαρρύνετε λοιπόν τα παιδιά να ακολουθήσουν την επιθυμία τους κι όχι το συρμό, αρκεί να είστε σίγουροι ότι πράγματι εκφράζουν τη δική τους επιθυμία κι όχι στερεότυπες αντιλήψεις