"Στάσιμη" η ξένη γλώσσα

του Στράτου Στρατηγάκη

Δημοσιεύτηκε22/10/2006

Από φέτος όταν με το καλό λειτουργήσουν τα σχολεία, εισάγεται το μάθημα της δεύτερης ξένης γλώσσας στην Ε Δημοτικού. Η πρώτη σκέψη που πέρασε από το μυαλό μου, όταν άκουσα το νέο ήταν: « Εδώ δεν μπορούν να διδάξουν σωστά τα Ελληνικά και την πρώτη ξένη γλώσσα η δεύτερη τους μάρανε…».
Η κατάσταση είναι σε όλους μας γνωστή: οι μαθητές διδάσκονται από την Γ Δημοτικού Αγγλικά και από την Α Γυμνασίου Γαλλικά ή Γερμανικά. Τώρα θα ξεκινούν τη δεύτερη γλώσσα από την Ε Δημοτικού. Παράλληλα, όπως όλες οι οικογένειες γνωρίζουν, όλοι οι μαθητές ξεκινούν από πολύ νωρίς φροντιστήρια στις ξένες γλώσσες. Αυτό δείχνει ότι ο κόσμος δεν έχει καμία εμπιστοσύνη στο Δημόσιο Σχολείο, ως προς την εκμάθηση των ξένων γλωσσών, και αναγκαστικά πληρώνει για να μάθουν τα παιδιά του ξένες γλώσσες.
Θα προσπαθήσουμε να διερευνήσουμε τις αιτίες. Όταν ένα φαινόμενο είναι τόσο μαζικό καταλαβαίνουμε ότι η κύρια αιτία του είναι η κακή οργάνωση. Αν έφταιγαν μόνο οι καθηγητές κάποια παιδιά θα κατάφερναν να μάθουν από κάποιους καλούς καθηγητές, που αναμφισβήτητα υπάρχουν και στο Δημόσιο Σχολείο. Ας μην ξεχνάμε ότι οι περισσότεροι καθηγητές πριν διοριστούν στο Δημόσιο δίδαξαν με επιτυχία στα φροντιστήρια. Άρα δε γίνεται να φταίνε μόνο αυτοί.
Ας δούμε πως είναι οργανωμένες οι σπουδές στο σχολείο. Βιβλία Αγγλικών δεν υπάρχουν. Κάθε καθηγητής διαλέγει από το εμπόριο το βιβλίο της αρεσκείας του, το σχολείο προμηθεύεται τον κατάλληλο αριθμό βιβλίων και το λογαριασμό πληρώνει η σχολική επιτροπή, δηλαδή το κράτος, άρα εμείς μέσω της φορολογίας. Αν την επόμενη χρονιά αλλάξει ο καθηγητής, ο καινούριος καθηγητής μπορεί να ζητήσει άλλο βιβλίο, που μπορεί να κινείται σε άλλη διδακτική λογική. Οι γονείς πληρώνουμε έμμεσα τα βιβλία Αγγλικών του σχολείου και άμεσα τα βιβλία του φροντιστηρίου. Στα σχέδια του Υπουργείου Παιδείας είναι η έκδοση βιβλίου Αγγλικών για όλες τις τάξεις, κάτι που θα εξασφαλίσει την αυτονόητη διδακτική συνέχεια, αλλά πιθανόν και το στόχο. Για ποιο λόγο δηλαδή διδάσκουμε ξένες γλώσσες στους μαθητές. Όντως υπάρχει βιβλίο στην Δ Δημοτικού, βρίσκεται στην ενδέκατη έκδοση φέτος, στην Γ Δημοτικού και στο Γυμνάσιο όμως ακόμα τίποτα. Καταλαβαίνετε ότι χωρίς βιβλία δεν μπορεί να γίνει καν συζήτηση για αποτελεσματική διδασκαλία. Όπως πάντα η διδασκαλία επαφίεται στο φιλότιμο των καθηγητών.
Δε θέλω να κομματικοποιήσω την κατάσταση, αφού αυτή προϋπήρχε της σημερινής κυβέρνησης, αλλά και η σημερινή κυβέρνηση δεν έκανε τίποτα σ’ αυτό τον τομέα. Στα καινούρια αναλυτικά προγράμματα πάνω στα οποία στηρίχτηκε η συγγραφή των βιβλίων του Δημοτικού και του Γυμνασίου δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών στις ξένες γλώσσες κάτι που δείχνει ότι έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας μέχρι να δούμε καινούρια βιβλία στις ξένες γλώσσες.

Πως θα μπορούσαν να είναι τα πράγματα.

Θα έπρεπε να υπάρχει ένα αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών στις ξένες γλώσσες, το οποίο θα στόχευε στην απόκτηση του κρατικού πιστοποιητικού γλωσσομάθειας μετά από 6 χρόνια σπουδών, δηλαδή στην Γ Γυμνασίου για τα Αγγλικά και λόγω λιγότερων διδασκόμενων ωρών στη Β ή Γ Λυκείου για τη δεύτερη ξένη γλώσσα. Αυτό απαιτεί οργάνωση και σχέδιο. Θα πρέπει να συνοδεύεται από τα κατάλληλα βιβλία και το απαραίτητο συμπληρωματικό υλικό, να οδηγεί τους μαθητές στην πιστοποίηση των γνώσεών τους μέσα από την απόκτηση του κρατικού πιστοποιητικού γλωσσομάθειας πρώτου επιπέδου. Αλλά και ο ίδιος ο διαχωρισμός σε πρώτη και δεύτερη ξένη γλώσσα μου φαίνεται περιττός. Ο μαθητής θα έπρεπε να επιλέγει δύο από τις προσφερόμενες ξένες γλώσσες, όποιες αυτός επιθυμεί. Δεν είναι απαραίτητο η μία να είναι υποχρεωτικά τα Αγγλικά.
Οι καθηγητές υπάρχουν στα σχολεία, οι ώρες υπάρχουν ήδη στο πρόγραμμα τι μένει λοιπόν; Μένει να το οργανώσει το Υπουργείο Παιδείας για να γίνει αξιόπιστο και επιτέλους να γίνει πραγματικότητα. Ιδού πεδίο δόξης λαμπρό για την Υπουργό Παιδείας, που κόπτεται για μεταρρυθμίσεις, εννοώντας ως μεταρρύθμιση την ιδιωτικοποίηση της παιδείας συνολικά κι όχι τη βελτίωσή της.
Μέχρι τότε να είναι καλά τα φροντιστήρια που μαθαίνουν στα παιδιά μας ξένες γλώσσες.

Η δεύτερη ξένη γλώσσα

Για να καταλάβετε το αλαλούμ που ζούμε στα σχολεία αξίζει να παρακολουθήσετε την πορεία της δεύτερης ξένης γλώσσας. Το προηγούμενο σχολικό έτος μειώθηκαν οι ώρες διδασκαλίας της δεύτερης ξένης γλώσσας – Γαλλικά ή Γερμανικά κατ’ επιλογή του μαθητή- από 3 σε 2 την εβδομάδα, για να αυξηθούν αντίστοιχα οι ώρες των Αρχαίων Ελληνικών. Καταλαβαίνετε πόσοι καθηγητές έμειναν χωρίς ώρες διδασκαλίας, χωρίς αντικείμενο δηλαδή. Αποφασίζει λοιπόν το Υπουργείο Παιδείας το επόμενο σχολικό έτος να εισάγει τη δεύτερη ξένη γλώσσα από την Ε Δημοτικού αντί της Α Γυμνασίου. Δε σκεφτόμαστε όλοι ότι προσπαθούν να βρουν διδακτικές ώρες στους καθηγητές που περισσεύουν; Μόνο που έκαναν ένα χρόνο για να καταλάβουν το πρόβλημα που δημιούργησαν…

Η πληροφορική

Ακόμη χειρότερα είναι τα πράγματα στην πληροφορική. Γέμισαν τα σχολεία με νέους και κεφάτους καθηγητές, με όρεξη για δουλειά. Μόνο που η πληροφορική διδάσκεται μία μόνο ώρα την εβδομάδα στο Γυμνάσιο στο δε Λύκειο είναι μάθημα επιλογής. Τι να πρωτοδιδάξει ο καθηγητής σε τόσο λίγες ώρες;
Φυσικά ακόμη δεν καθιερώθηκε κάποιου είδους κρατικό πιστοποιητικό σπουδών, με αποτέλεσμα οι μαθητές αποκτώντας τις όποιες γνώσεις υπολογιστών να μη μπορούν με κανένα τρόπο να τις πιστοποιήσουν. Είναι όμως απαραίτητη αυτή η πιστοποίηση για το διορισμό στο Δημόσιο. Για να την αποκτήσουν πρέπει να απευθυνθούν σε ιδιωτικές εταιρείες.

Συμπέρασμα

Σε ένα κόσμο που αλλάζει τόσο γρήγορα, που όλοι γνωρίζουμε ότι η πληροφορική και οι ξένες γλώσσες θα είναι εκ των «ουκ άνευ», ο μόνος που ακόμη δεν έχει πάρει το μήνυμα είναι το Υπουργείο Παιδείας, που υπονομεύει το μέλλον της επόμενης γενιάς, μη μπορώντας να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των καιρών.