Εκπαίδευση χωρίς λεφτά

του Στράτου Στρατηγάκη

Δημοσιεύτηκε 8/10/2006

Με αφορμή την απεργία των δασκάλων πολλά ακούγονται, αφού η παιδεία ήρθε πάλι στο επίκεντρο. Έκλεψε την παράσταση από τις Δημοτικές εκλογές, προς μεγάλη λύπη των υποψηφίων. Όμως η εκπαίδευση είναι το πραγματικό μας πρόβλημα. Ακούστηκαν πολλά από σοβαρά μέχρι ευτράπελα.
Έγινε, από επίσημα χείλη, έκκληση στους δασκάλους να λυπηθούν τους … γονείς. Τι θα κάνουν τα παιδιά τους; Δημιουργούν κοινωνικό πρόβλημα οι δάσκαλοι μας είπαν. Μήπως αυτοί που το ισχυρίστηκαν θεωρούν τα σχολεία πάρκιγκ παιδιών; Αλλιώς δε στέκεται τέτοιο επιχείρημα. Απασχολείστε τα, για να εργάζονται οι γονείς τους. Τι θα μαθαίνουν στα παιδιά προφανώς τους είναι αδιάφορο.
Η Υπουργός Παιδείας προτείνει σφίξιμο των λουριών ως τη μαγική λύση που αυτόματα θα μας οδηγήσει στον εκπαιδευτικό παράδεισο. Αυτό κομψά λέγεται αξιολόγηση. Αξιολόγηση λοιπόν η καραμέλα που θα λύσει όλα τα προβλήματα. Φυσικά δε μας λέει τι θα γίνει όταν με την αξιολόγηση αποκαλυφθούν και καταγραφούν τα προβλήματα και τα αδιέξοδα.
Άλλοι λένε ότι φταίνε οι αιώνιοι φοιτητές για τα αναμφισβήτητα χάλια της εκπαίδευσής μας. Ο καθένας από τη θέση του και με την οπτική γωνία της θέσης του φυσικά.
Η αλήθεια είναι ότι οι περισσότεροι από αυτούς έχουν πολλά χρόνια να μπουν σε τάξη ή δεν έχουν μπει ποτέ τους, όπως η Υπουργός Παιδείας και σχεδόν όλοι οι προκάτοχοί της. Πως αλήθεια εκφράζουν απόψεις; Πού τις απέκτησαν;
Όλες αυτές οι απόψεις, που μερικές φορές λένε και μεγάλες αλήθειες, συνήθως δε λαμβάνουν υπόψη τους τα οικονομικά της εκπαίδευσης, που αγγίζουν την ουσία του προβλήματος.
Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) στην έκδοση του 2006 μας διαφωτίζει με μια μόνο παράγραφο. Αντιγράφουμε: «Οι δαπάνες για την εκπαίδευση υπολογίζονται κατά μέσο όρο στο 5,9% του ΑΕΠ (Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν) στις χώρες του ΟΟΣΑ και κυμαίνονται από 3,7% στην Τουρκία έως 8% στην Ισλανδία.»
Η Ελλάδα χώρα κι αυτή του ΟΟΣΑ θα δαπανήσει το 2007, σύμφωνα με το προσχέδιο του προϋπολογισμού, το 3,09% του ΑΕΠ για την Παιδεία. Δηλαδή χειρότερα κι από την Τουρκία. Το πρόβλημα φυσικά δεν είναι η σύγκριση με την Τουρκία αλλά η απόστασή μας από το μέσο όρο 5,9% των δαπανών για την εκπαίδευση.
Η έντιμη κυβέρνηση υποσχέθηκε στους αφελείς, προεκλογικά, αύξηση των δαπανών για την εκπαίδευση στο 5% του ΑΕΠ. Φυσικά αυτή η υπόσχεση ξεχάστηκε πολύ γρήγορα. Αυτονόητο είναι ότι και οι προηγούμενες κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ ποτέ δεν προσέγγισαν καν το 5%, οπότε δεν συζητάμε για 5,9%.
Το πρόβλημα λοιπόν ήταν και είναι η χρηματοδότηση. Όλες οι συζητήσεις και οι αντιπαραθέσεις σκοπό έχουν να πετύχει η Ελληνική … πατέντα: Εκπαίδευση χωρίς λεφτά.
Από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε η κ. Γιανάκου το Υπουργείο Παιδείας επέδειξε εξαιρετική συνέπεια στην προσπάθεια μείωσης του κόστους, αφού γνώριζε την πρόθεση της μη υλοποίησης της υπόσχεσης του 5%. Ας δούμε μερικές από τις αποφάσεις της προς αυτή την κατεύθυνση.
Κατάργηση των Πανελλληνίων Εξετάσεων της Β Λυκείου και περιορισμός των εξεταζομένων μαθημάτων στην Γ Λυκείου από 9 σε 6. Σκεφτείτε πόσα χρήματα εξοικονόμησε από τη μείωση των γραπτών από 18 (9 στη Β Λυκείου και 9 στη Γ Λυκείου)σε 6. Κάθε γραπτό επιβαρύνεται με το κόστος της επιτήρησης, της μεταφοράς του σε άλλο νομό για τη διόρθωση, την ίδια τη διόρθωση και την επιστροφή του στο σχολείο προέλευσης.
Η βάση 10 άφησε χιλιάδες θέσεις κενές στα ΑΕΙ και ΤΕΙ, που θα έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της χρηματοδότησης έως το κλείσιμο των χαμηλής ζήτησης τμημάτων.
Η καθυστέρηση έναρξης των προγραμμάτων Πρόσθετης Διδακτικής Στήριξης στο Λύκειο και Ενισχυτικής διδασκαλίας στο Γυμνάσιο κατά ένα τουλάχιστον μήνα από τους 9 μειώνει το κόστος κατά τουλάχιστον 11%. Το κόστος μειώνεται ακόμη περισσότερο καθώς οι μαθητές στρέφουν την πλάτη τους στα προγράμματα αυτά και πηγαίνουν στα φροντιστήρια. Προσθέστε στα προηγούμενα ότι ακόμη δεν έχουν εξοφληθεί οι καθηγητές για τις ώρες που έκαναν … πρόπερσι και πέρυσι και θα καταλάβετε τη σημαντική μείωση του κόστους.
Μη ξεγελαστείτε από τα καινούρια βιβλία. Είναι απόφαση που πάρθηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση και χρηματοδοτείται κατά 75% από χρήματα της ΕΕ. Το γράφουν σε κάθε οπισθόφυλλο.

Συμπέρασμα

Οι φόροι αυξάνουν. Να σας θυμίσω το ΦΠΑ 19%, το φόρο στα καύσιμα και τα τσιγάρα. Τα χρήματα για την Παιδεία μειώνονται. Πως τα καταφέρνουν οι άλλες χώρες και εξοικονομούν τα απαραίτητα κονδύλια και εμείς όχι; Μάλλον είναι θέμα προτεραιοτήτων. Το θέμα είναι πάντως ότι Παιδεία στα λόγια και χωρίς χρήματα δεν γίνεται. Πρώτα δίνονται τα χρήματα και μετά αξιολογούμε τα αποτελέσματα της διαχείρισής τους. Αν η επένδυσή τους δεν είναι αποτελεσματική την αλλάζουμε και μετράμε εκ νέου. Τα υπόλοιπα είναι εκ του πονηρού και απευθύνονται σε αφελείς.